SOẠN SIÊU NHANH VĂN 10 CHÂN TRỜI BÀI 1: TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)

Truyện Nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng	Là truyện thần thoại của Việt Nam, giải thích đặc điểm của Mặt Trời, Mặt Trăng với một số hiện tượng tự nhiên theo quan niệm dân gian.
Sự tích cây lúa	Lí giải về nguồn gốc về cây lúa theo góc nhìn dân gian.
Thần Trụ trời	Là truyện thần thoại giải thích sự hình thành của trời đất tự nhiên: biển, hồ, sông, núi,...

ĐỌC VĂN BẢN

Câu 1: Bạn hình dung như thế nào về vị thần Trụ trời?

Soạn rút gọn:

- Ngoại hình: vóc dáng khổng lồ, chân dài, có thể bước từ vùng này qua vùng khác.

- Hành động: Ngẩng đầu đội trời lên, đào đất, đập đá, đắp thành một cái cột vừa cao, vừa to để chống trời.

=> Vị thần Trụ trời có sức vóc mạnh mẽ, kì lạ mà người bình thường không thực hiện được.

Câu 2: Trời và đất thay đổi như thế nào sau khi có cột chống trời?

Soạn rút gọn:

- Sau khi có cột chống trời:

+ Vòm trời đẩy lên mãi phía mây xanh mù mịt.

+ Trời đất phân đôi, chia tách.

+ Đất phẳng như cái mâm vuông

+ Chỗ trời đất giáp nhau gọi là chân trời.

Câu 3: Bạn có nhận xét gì về cách kết thúc truyện?

Soạn rút gọn:

- Truyện được kết thúc bằng một bài vè gồm các câu hát dân gian về các vị thần xây dựng thế gian.

- Cách kết thúc truyện đặc biệt và độc đáo. Ở những câu hát, tác giả dân gian liệt kê về các vị thần có công tiếp tục công việc xây dựng thế gian và chốt lại bằng câu “Ông Trụ trời” như khẳng định, khắc ghi, đề cao công lao của thần Trụ trời trong việc tạo ra trời đất.

SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Chỉ ra các chi tiết về không gian, thời gian của câu chuyện.

Soạn rút gọn:

Chi tiết về không gian

Chi tiết về thời gian

Trời và đất

Không cụ thể, mang tính khái quát.

Thủa ấy, từ đó.

Thời gian không cụ thể.

Câu 2: Những dấu hiệu nào giúp bạn nhận ra Thần Trụ trời là một truyện thần thoại?

Soạn rút gọn:

- Những dấu hiệu nhận ra Thần Trụ trời là một truyện thần thoại:

Không gian: trời và đất
Thời gian: “Thủa ấy” cổ sơ, không xác định.
Cốt truyện: chuỗi sự kiện xoay quanh quá trình tạo nên trời đất, các sự vật tự nhiên
Nhân vật: là các vị thần.

Câu 3: Tóm tắt quá trình tạo lập nên trời và đất của nhân vật thần Trụ trời. Từ đó, hãy nhận xét về đặc điểm của nhân vật này.

Soạn rút gọn:

Tóm tắt	Nhận xét về đặc điểm của nhân vật
- Tự đào đất, đập đá, đắp thành một cái cột vừa cao, vừa to để chống trời.	- Có năng lực phi thường, ý chí.
- Thần hì hục đào, đắp, cột đá cao lên đẩy vòm trời lên mãi mây xanh.	- Mạnh mẽ và tài năng.
- Khi trời cao và khô, thần phá cột, lấy đất đá ném tung đi khắp nơi	- Có công tạo ra đất trời.

Câu 4: Nêu nội dung bao quát của truyện Thần Trụ trời.

Soạn rút gọn:

Thần Trụ trời lí giải quá trình tạo lập thế giới, trời đất, các sự vật dưới bàn tay của Thần Trụ trời và các vị thần khác. Đây là một truyện thần thoại cho thấy nguồn gốc sự xuất hiện của vũ trụ và hiện tượng tự nhiên dưới góc độ dân gian.

Câu 5: Nhận xét về cách giải thích quá trình tạo lập thế giới của tác giả dân gian. Ngày nay, cách giải thích ấy có còn phù hợp không? Vì sao?

Soạn rút gọn:

- Cách giải thích quá trình tạo lập thế giới của tác giả dân gian bằng trí tượng tượng và trực quan, chưa có đầy đủ căn cứ, không có minh chứng về độ chính xác, mang yếu tố hư cấu.

- Ngày nay, cách giải thích ấy không còn phù hợp. Vì hiện nay nguồn thông tin về sự hình thành vũ trụ tự nhiên đã được khoa học nghiên cứu, có những căn cứ khoa học rõ ràng tin cậy, có căn cứ rõ ràng, xác thực.

Câu 6: Cách hình dung và miêu tả đất, trời trong câu “đất phẳng như cái mâm vuông, trời trùm lên như cái bát úp…” trong truyện Thần Trụ trời gợi cho bạn nhớ đến truyền thuyết nào của người Việt Nam? Hãy tóm tắt truyền thuyết ấy và chỉ ra điểm tương đồng giữa hai tác phẩm.

Soạn rút gọn:

- Cách hình dung và miêu tả đất, trời trong câu “đất phẳng như cái mâm vuông, trời trùm lên như cái bát úp…” trong truyện Thần Trụ trời gợi nhớ đến truyền thuyết “Sự tích bánh chưng, bánh dày” của người Việt Nam.

- Tóm tắt truyền thuyết Bánh chưng, bánh dày: Sau khi đánh dẹp xong giặc Ân, vua Hùng Vương thứ 6 có ý định truyền ngôi cho con với điều kiện nếu ai tìm được món ăn ngon lành, để bày cỗ có ý nghĩa thì sẽ được nối ngôi. Trong khi các hoàng tử khác đua nhau tìm kiếm thứ của ngon vật lạ thì Lang Liêu – con trai thứ 18 lại lo lắng không biết cần chuẩn bị gì. Một hôm, chàng nằm mơ thấy có vị Thần đến mách bảo. Nghe xong, chàng lập tức chọn loại gạo nếp tốt nhất để làm bánh Chưng, bánh Dày. Cuối cùng, món ăn của Lang Liêu được nhà vua khen ngon, có ý nghĩa và quyết định truyền ngôi cho chàng. Từ đó, mỗi dịp Tết Nguyên Đán, bánh Chưng và bánh Dày là hai loại bánh không thể thiếu khi cúng Tổ Tiên và Trời Đất.

- Điểm tương đồng giữa hai tác phẩm: