BÀI 2: SỐNG CÙNG KÍ ỨC CỦA CỘNG ĐỒNG

ĐỌC HIỂU: NGÔI NHÀ TRUYỀN THỐNG CỦA NGƯỜI Ê-ĐÊ

SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Từ hình minh họa, bạn hãy chỉ ra những chi tiết mà văn bản đề cập (nhà dài, cầu thang, hoa văn chạm khắc,...).

Soạn rút gọn:

1. Nhà dài

- Là nhà sàn

- Có hình dáng cái thuyền, là nét đặc trưng của chế độ mẫu hệ của người Ê-đê.

- Độ dài ước tính bằng số lượng dầm ngang(đê), nhà có bao nhiêu đê thì có bấy nhiêu gian.

2. Cầu thang

- Gắn với hai cửa của nhà dài, cửa phía trước dành cho khách và nam giới, cửa phía sau dành cho phụ nữ. Gọi là cầu thang đực và cầu thang cái

- Cầu thanh chính thường hướng về phía Bắc

- Cầu thang cái bao giờ cũng có hình ảnh bầu sữa mẹ và vầng trăng khuyết

- Cầu thang đực không chạm khắc nhiều, thường chỉ là một cây gỗ sau đó chạm khắc những bậc để lên xuống

3. Hoa văn chạm khắc

- Chạm khắc nhiều hình con vật như voi, cua, cá... lên xà nhà

- Những con kì đà được khắc trên xà ngang → cầu mong may mắn sẽ đến với gia đình.

- Hoa văn con rồng có vây hình con cá, râu, sừng nhô lên,... → hoa văn nguyên thủy, mang tính đặc trưng của người Ê-đê.

Câu 2: Ngôi nhà và sinh hoạt của người Ê-đê được miêu tả trong văn bản trên gợi nhớ những chi tiết nào trong văn bản Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây?

Soạn rút gọn:

Những chi tiết trong văn bản Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây được gợi nhớ đến là:

- Cùng là ngôi nhà dài

- Chung hình ảnh: “Nhà dài như một tiếng chiêng...”.

- Không gian nhà dài là nơi đại gia đình hoặc những người dân trong buôn làng quây quần sum họp bên bếp lửa. Đây cũng chính là không gian mà những câu chuyện sử thi hào hùng, tự hào vang lên.

- Nhà dài chính là không gian sống, sinh hoạt và các hoạt động văn hóa diễn ra. Như trong văn bản Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây, không gian ngôi nhà cũng là nơi hoạt động ăn mừng chiến thắng của Đăm Săn cùng bà con diễn ra.

Câu 3: Vì sao ngôi nhà nói đến trong văn bản được gọi là “ngôi nhà truyền thống cả người Ê-đê”?

Soạn rút gọn:

- Ngôi nhà mang đặc trưng của chế độ mẫu hệ của dân tộc Ê-đê.

- Vì ngôi nhà truyền thống này về cấu trúc, nguyên liệu, xây dựng đều được lưu giữ từ thời xa xưa, vẫn giữ được nét đặc trung cảu người Ê-đê dù có những sự thay đổi trong kiến trúc theo từng thời đại. Ngôi nhà còn là nơi gắn kết bao thế hệ dòng họ của người Ê-đê, từ đời ông bà, bố mẹ đến đời con, đời cháu. Căn nhà kéo dài mãi, che chở cho cuộc sống của bao thế hệ, là nơi thể hiện các lễ nghi, tập tục của người Ê-đê, thể hiện trọn vẹn hồn cốt đại ngàn của dân tộc này.