BÀI 2: SỐNG CÙNG KÍ ỨC CỦA CỘNG ĐỒNG

ĐỌC HIỂU: GẶP KA-RÍP VÀ XI-LA

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

TRƯỚC KHI ĐỌC

CH 1: Theo bạn, người giữ vai trò đứng đầu, lãnh đạo một tập thể cần phải có những điểm ưu trội nào về phẩm chất và năng lực?

ĐỌC VĂN BẢN

CH 1: “Tôi” ở đây là ai? Chi tiết nào giúp bạn nhận ra điều đó?

CH 2: Chi tiết “bụi nước bắn lên” và “tiếng sóng” đập ầm ầm” cho thấy điều gì sắp xảy ra?

CH 3: Cách nói “lựa lời dịu ngọt” của Ô-đi-xê trong tình huống này, theo bạn có thực sự cần thiết không và nó có tác dụng gì?

SAU KHI ĐỌC

CH 1: Tóm tắt các sự kiện chính được kể trong văn bản trên và cho biết: theo lời tiên đoán của Xi-ếc-xê, Ô-đi-xê căn dặn thủy thủ phải làm những gì để tránh sự quyến rũ nguy hiểm của các nàng Xi-ren?

CH 2: Dù đã có những dự liệu khôn ngoan, đề phòng khả năng xấu nhất, Ô-đi-xê và bạn đồng hành vẫn phải đối mặt với nhiều thử thách bất ngờ. Các chi tiết nào cho thấy điều đó?

CH 3: Việc sử dụng ngôi kể thứ nhất trong văn bản trên có ưu thế gì so với ngôi thứ ba?

CH 4: Hình tượng những quái vật biển như Ka-ríp, Xi-la được xây dựng từ hiện tượng tự nhiên nào? Các hiện tượng ấy giúp bạn hình dung như thế nào về không gian, thời gian sử thi?

CH 5: Phân tích một số chi tiết thể hiện bản lĩnh của Ô-đi-xê trong vai trò một người lãnh đạo trước những khó khăn, thử thách mà chàng và các bạn đồng hành phải đối mặt.

CH 6: Nêu cảm hứng chủ đạo của đoạn trích.

PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI

TRƯỚC KHI ĐỌC

CH 1: Cần phải có những điểm ưu trội về phẩm chất và năng lực

ĐỌC VĂN BẢN

CH 1: ““Tôi'” ở đây là chỉ nhân vật Ô-đi-xê. 

Chi tiết nhận ra điều đó: Ô-đi-xê và các bạn tiếp tục lên thuyền, vượt biển “…tôi thì trở lại thuyền, cổ vũ các bạn đồng hành cởi buộc lái ra đi”.

CH 2: Dự cảm về nguy hiểm sắp xảy ra hoặc có thể là những tai họa đang rình rập Ô-đi-xê và các bạn đồng hành.

CH 3: Theo em, cách nói “lựa lời dịu ngọt” trong tình huống này thực sự cần thiết. 

• Tác dụng:

+ Nó trấn an tinh thần, khuyến khích, động viên các bạn đồng hành khách

+ Khơi dậy sự dũng cảm cùng niềm tin, sức mạnh và ý chí của mọi người để cùng nhau vượt qua thử thách.

SAU KHI ĐỌC

CH 1: 

- Các sự kiện chính được kể trong văn bản trên bao gồm:

+ Sự kiện 1: Ô-đi-xê cùng những người bạn lên đường vượt biển cả để trở về nhà và chàng được nghe Xi-ếc-xê dự báo trước về những hiểm nguy.

+ Sự kiện 2: Nhờ sự mách bảo của Xi-ếc-nê, để tránh nghe tiếng hát ma mị của nàng Xi-ren, Ô-đi-xê đã yêu cầu những người bạn của mình nhét sáp ong vào hai tai còn bản thân chàng thì bị trói vào cột buồm.

+ Sự kiện 3: Vừa ra khỏi đảo, bụi nước bắn lên, sóng đập ầm ầm, mọi người đánh tuột mái chèo, họ phải đối mặt với một bên là Xi-la, một bên là Ka-ríp.

+ Sự kiện 4: Trong khi mọi người chỉ chú ý đến Ka-ríp thì Xi-la đã bắt mất sáu tay chèo thuyền khỏe nhất và họ đã chết.

- Theo lời tiên đoán của Xi-ếc-xê, Ô-đi-xê căn dặn thủy thủ phải làm để tránh sự quyến rũ nguy hiểm của các nàng Xi-ren: Chỉ để một mình Ô-đi-xê nghe hát và những người bạn đồng hành phải lấy dây trói chặt Ô-đi-xê vào cột buồm, để buộc chàng phải đứng yên một nơi.

CH 2: Ô-đi-xê và bạn đồng hành vẫn phải đối mặt với những thử thách bất ngờ, những chi tiết biểu hiện điều đó:

• Khi đã được cảnh báo về tiếng hát của nàng Xi-ren nhưng Ô-đi-xê vẫn “lòng tôi nao nức muốn nghe họ quá, tôi nhích lông mày ra hiệu để các bạn đồng hành cởi trói cho tôi”

• Gặp phải cạm bẫy của Ka-ríp nhưng “các bạn tôi sợ quá, đánh tuột cả mái chèo,...”

• E sợ các bạn trốn xuống khoang thuyền mà quên đi lời dặn của Xi-ếc-nê 

• Mải đối phó với Ka-ríp, không để ý mà sa vào cái bẫy của Xi-la 

CH 3: 

Việc sử dụng ngôi kể thứ nhất có ưu thế hơn so với ngôi thứ ba:

• Giúp kể lại một cách chi tiết, cặn kẽ hành trình 10 năm vượt biển trở về quê hương.

• Để nhân vật bộc lộ được suy nghĩ, tâm trạng của mình

• Tăng độ tin cậy cho chuyện.

CH 4: 

- Hình tượng những quái vật biển như Ka-ríp, Xi-la được xây dựng từ hiện tượng tự nhiên: bí ẩn, nguy hiểm của đại dương như các vùng nước xoáy, sóng ngầm…

- Các hiện tượng ấy giúp em hình dung:

+ Không gian sử thi: rộng lớn, thường gắn liền với thiên nhiên, và gắn với những cuộc phiêu lưu, chinh phục của các anh hùng.
+ Thời gian sử thi: trong quá khứ “một đi không trở lại” của cộng đồng.

CH 5: Ô-đi-xê biết cách động viên các bạn đồng hành, biết kêu gọi mọi người hợp lực vượt qua thử thách. 

Ô-đi-xê luôn quan tâm và bảo vệ những người bạn của mình trước nguy hiểm 

Ô-đi-xê là hiện thân của một vị anh hùng dũng cảm khi dám đối đầu với khó khăn 

CH 6: Đoạn trích lấy cảm hứng chủ đạo từ những hiện tượng tự nhiên trên biển và khát vọng chinh phục thiên nhiên của các vị anh hùng thời xưa.