BÀI 2: SỐNG CÙNG KÍ ỨC CỦA CỘNG ĐỒNG

ĐỌC HIỂU: GẶP KA-RÍP VÀ XI-LA

TRƯỚC KHI ĐỌC

Theo bạn, người giữ vai trò đứng đầu, lãnh đạo một tập thể cần phải có những điểm ưu trội nào về phẩm chất và năng lực?

Đáp án chuẩn:

- Phẩm chất tốt đẹp và dũng cảm, mạnh mẽ và dám đương đầu với khó khăn.

- Năng lực lãnh đạo, tài giỏi.

ĐỌC VĂN BẢN

Câu 1: “Tôi” ở đây là ai? Chi tiết nào giúp bạn nhận ra điều đó?

Đáp án chuẩn:

''Tôi'' ở đây là chỉ Ô-đi-xê vì người “quay lại thuyền và cổ vũ các bạn đồng hành cởi buộc lái” chính là thuyền trưởng Ô-đi-xê

Câu 2: Chi tiết “bụi nước bắn lên” và “tiếng sóng” đập ầm ầm” cho thấy điều gì sắp xảy ra?

Đáp án chuẩn:

Chi tiết trên báo hiệu những điều hiểm nguy, tai họa sắp xảy ra

Câu 3: Cách nói “lựa lời dịu ngọt” của Ô-đi-xê trong tình huống này, theo bạn có thực sự cần thiết không và nó có tác dụng gì?

Đáp án chuẩn:

- Cách nói này rất cần thiết vì nó giúp vực dậy tình thần chiến đấu, ý chí kiên cường của các thủy thủ đoàn. 

- Họ sẽ bớt bị kinh sợ và vững tay chèo để sẵn sàng vượt qua khó khăn.

SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Tóm tắt các sự kiện chính được kể trong văn bản trên và cho biết: theo lời tiên đoán của Xi-ếc-xê, Ô-đi-xê căn dặn thủy thủ phải làm những gì để tránh sự quyến rũ nguy hiểm của các nàng Xi-ren?

Đáp án chuẩn:

Tóm tắt:

  - Sau khi nhận lời tiên tri của nữ thần Xi-ếc-xê, thuyền của Ô-đi-xê tiếp tục hành trình.

  - Họ đi qua đảo của các nàng tiên Xi-ren với giọng hát mê hồn quyến rũ.

  - Ô-đi-xê theo lời Xi-ếc-xê, nhét sáp vào tai mọi người và dặn họ trói mình vào cột buồm để nghe giọng hát mà không bị dụ dỗ. Cuối cùng, họ an toàn vượt qua hòn đảo của Xi-ren.

  - Khi đến xứ sở của Ka-ríp và Xi-la, thuyền bị bắt mất sáu người. Dù trấn an các bạn, Ô-đi-xê vẫn đau lòng nhìn Xi-la ăn thịt họ.

- Theo lời tiên đoán của Xi-ếc-xê, Ô-đi-xê dặn các thủy thủ nhét sáp vào tai để tránh bị giọng hát của Xi-ren dụ dỗ vào chỗ chết.

Câu 2: Dù đã có những dự liệu khôn ngoan, đề phòng khả năng xấu nhất, Ô-đi-xê và bạn đồng hành vẫn phải đối mặt với nhiều thử thách bất ngờ. Các chi tiết nào cho thấy điều đó?

Đáp án chuẩn:

- Khi thuyền đến đảo của Xi-la và Ka-ríp, các thuyền viên hoảng sợ, đánh tuột mái chèo. Ô-đi-xê động viên, xốc lại tinh thần cho họ.

- Ô-đi-xê quên lời dặn của Xi-ếc-xê, vội mặc áo giáp và cầm hai ngọn giáo dài.

- Xi-la và Ka-ríp tấn công mạnh vào thuyền, bắt mất sáu người khỏe mạnh nhất.

Câu 3: Việc sử dụng ngôi kể thứ nhất trong văn bản trên có ưu thế gì so với ngôi thứ ba?

Đáp án chuẩn:

- Giúp người đọc như hiểu được hơn những suy nghĩ, hành động của nhân vật, được nhìn sự việc dưới góc nhìn của nhân vật và trải nghiệm cảm xúc của họ.

- Giúp mọi việc được cảm nhận mang tính chủ quan và chân thực hơn.

Câu 4: Hình tượng những quái vật biển như Ka-ríp, Xi-la được xây dựng từ hiện tượng tự nhiên nào? Các hiện tượng ấy giúp bạn hình dung như thế nào về không gian, thời gian sử thi?

Đáp án chuẩn:

- Nhận xét: 

+ Không gian sử thi ở đây được gắn liền với hình tượng thiên nhiên kì vĩ, hoang sơ, đầy hiểm trở và thách thức: không gian luôn sông nước luôn tràn đầy những điều kì bí, pha lẫn sự nguy hiểm đối với con người. 

+ Thời gian trong sử thi thường được kéo dài và trải qua nhiều giai đoạn, nhiều khoảnh khắc cũng như các thử thách

Câu 5: Phân tích một số chi tiết thể hiện bản lĩnh của Ô-đi-xê trong vai trò một người lãnh đạo trước những khó khăn, thử thách mà chàng và các bạn đồng hành phải đối mặt.

Đáp án chuẩn:

- Ô-đi-xê luôn gọi các thủy thủ là ''các bạn ơi'':

  + Chàng coi họ như bạn bè, đồng đội thực sự, không phải tôi tớ hay người hầu.

  + Đây là sự tôn trọng của một vị lãnh đạo, một thuyền trưởng dành cho thuyền viên.

- Ô-đi-xê biết cách chỉ đạo, hướng dẫn thuyền viên:

  + Thể hiện sự thông minh bằng cách nhét sáp vào tai các thuyền viên để họ tập trung chèo thuyền.

  + Chứng tỏ bản lĩnh kiên định khi dặn các thuyền viên trói chặt mình hơn nữa nếu bị dụ dỗ bởi tiếng hát của các nàng Xi-ren.

- Khi thuyền viên hoảng sợ trước sự tấn công của Xi-la và Ka-ríp, Ô-đi-xê vực dậy tinh thần của họ bằng cách nhắc lại những thử thách khó khăn đã kiên trì vượt qua trước kia.

Câu 6: Nêu cảm hứng chủ đạo của đoạn trích.

Đáp án chuẩn:

Cảm hứng chủ đạo: lấy từ hình ảnh những con thuyền từng vượt biển để chinh phục thế giới. Khát khao chinh phục những vùng đất mới lạ, những điều kì diệu từ tự nhiên.