BÀI 4: NHỮNG DI SẢN VĂN HÓA

ĐỌC HIỂU: TRANH ĐÔNG HỒ - NÉT TINH HOA VĂN HÓA 

DÂN GIAN VIỆT NAM

TRƯỚC KHI ĐỌC

Câu 1: Theo bạn, thế nào là một di sản văn hóa? Hãy nói về giá trị một di sản văn hóa của địa phương hoặc đất nước mình mà bạn quan tâm.

Đáp án chuẩn:

- Di sản văn hóa là di sản của các hiện vật vật thể và các thuộc tính phi vật thể của một nhóm hay xã hội được kế thừa từ các thế hệ trước, đã duy trì đến hiện nay và dành cho các thế hệ mai sau. 

- Ví dụ: Ca chù, chèo, di tích cố đô Huế…

Câu 2: Đã bao giờ bạn xem tranh Đông Hồ và tìm hiểu về cách thức, quá trình chế tác nên những bức tranh ấy chưa? Kể tên một số bức tranh và chia sẻ những điều bạn biết với bạn cùng nhóm.

Đáp án chuẩn:

- Em đã từng tìm hiểu

- Ví dụ: 

+ Bức họa Nhảy đầm cho thấy trong một quán bar, có treo đèn điện và quạt trần, cạnh bàn chủ quán có máy hát quay tay. 

+ Một chú bé hầu bàn đang bưng rượu, một đôi trai gái người Việt đang tán tỉnh nhau, còn hai cặp nam nữ Tây đang nhảy đầm. 

ĐỌC VĂN BẢN

Câu 1: Đoạn văn in nghiêng này có vai trò thế nào đối với việc truyền tải thông tin chính của văn bản?

Đáp án chuẩn:

Đưa ra nội dung khái quát của văn bản, giúp người đọc tiếp cận dễ dàng và nhanh chóng hơn

Câu 2: Trong số những màu sắc được nhắc tới ở đoạn này, tranh “Lợn đàn” đã sử dụng những màu sắc nào?

Đáp án chuẩn:

- Màu xanh từ gỉ đồng, lá chàm

- Màu vàng từ hoa hòe

- Màu đỏ từ sói son, gỗ vang

Câu 3: Tóm tắt các công đoạn chính để làm nên một bức tranh Đông Hồ.

Đáp án chuẩn:

- Chọn đề tài, ý tưởng và phác thảo

- Can lại bản thảo rõ nét cùng với màu sắc phù hợp

- In thành từng chồng. Dùng bìa đã quét đẫm màu

- Lấy xơ mướp thoa đều mặt giấy để mực màu đều thấm

Câu 4: Đoạn cuối này hé mở thêm điều gì trong quan điểm và cách đưa tin của người viết?

Đáp án chuẩn:

- Người viết luôn tin và mong đợi nghề tranh Đồng Hồ sẽ được quan tâm và phát triển trở lại.

- Khát vọng gìn giữ một nét văn hóa tốt đẹp của dân tộc.

SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Hãy chỉ ra các công đoạn chính của quá trình chế tác một bức tranh Đông Hồ được nêu trong văn bản.

Đáp án chuẩn:

- Chọn đề tài, ý tưởng và phác thảo

- Can lại bản thảo rõ nét cùng với màu sắc phù hợp

- In thành từng chồng. Dùng bìa đã quét đẫm màu

- Lấy xơ mướp thoa đều mặt giấy để mực màu đều thấm

Câu 2: Xác định đề tài của văn bản trên. Chỉ ra một số đoạn, mục có lồng ghép yếu tố miêu tả hoặc biểu cảm trong văn bản và nêu mục đích của việc lồng ghép ấy.

Đáp án chuẩn:

- Đề tài: nói về tranh Đông Hồ- một nét văn hóa dân gian của Việt Nam

- Những đoạn có yếu tố miêu tả hoặc biểu cảm:

+ ''Cả làng tất bật, chuẩn bị cho mùa tranh Tết, khắp làng rực rỡ sức màu của giấy điệp..''

+ ''Chợ tranh đông vui, sầm uất..''

+ ''Chế tác khéo léo, công phu''

+ ''Rộn ràng tranh Tết''

- Mục đích: bày tỏ cảm xúc, sự công nhận, thán phục của người viết đối với nghệ thuật tranh Đông Hồ

Câu 3: Theo bạn, nội dung của các mục 1,2,3 của văn bản trên đã bổ sung thông tin cho nhau và góp phần thể hiện thông tin chính của văn bản như thế nào?

Đáp án chuẩn:

Góp phần nổi bật ý chính của văn bản, đây là những ý giúp người đọc thấy và hiểu rõ được điều mà tác giả muốn nói đến là gì

Câu 4: Nhan đề, sa-pô, đề mục có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện thông tin chính trong văn bản trên?

Đáp án chuẩn:

- Nhan đề, đề mục: giúp chia rõ từng phần của văn bản, thể hiện được là phần này của văn bản đang nói đến điều gì, nói về ai

- Sa-pô: dẫn dắt, tạo được sự thú vị và kích thích người đọc xem bài viết. 

Câu 5: Xác định mục đích viết và quan điểm của người viết thể hiện trong văn bản trên. Bạn có đồng tình với quan điểm đó hay không? Vì sao?

Đáp án chuẩn:

- Mục đích: Giới thiệu nét văn hóa dân gian lâu đời đang mai một: tranh Đông Hồ.

- Quan điểm: Nét văn hóa truyền thống cần được lưu giữ và phát triển.

- Ý kiến cá nhân: Đồng tình, vì nhiều nét văn hóa dân gian đang bị lấn át bởi sự phát triển hiện đại, đặc biệt là với các bạn trẻ.

Câu 6: Kể tên một số di sản văn hóa ở địa phương và phát biểu suy nghĩ của bạn về việc bảo tồn, phát huy các di sản ấy.

Đáp án chuẩn:

- Nhã nhạc cung đình Huế là di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO công nhận năm 2003.

- Đặc trưng của Nhã nhạc là bao trùm các bộ môn âm nhạc khác.

- Các quy định về dàn nhạc, diễn xướng và nội dung bài bản đều rất chặt chẽ, phản ánh tính quy củ và tư tưởng của chế độ quân chủ.

- Nhã nhạc là nét văn hóa tiêu biểu của xứ Huế, thu hút khách du lịch.