BÀI 8: ĐẤT NƯỚC VÀ CON NGƯỜI

ĐỌC HIỂU: ĐẤT RỪNG PHƯƠNG NAM

TRƯỚC KHI ĐỌC

Câu 1: Bạn từng hình dung thế nào về thiên nhiên và cuộc sống con người ở vùng đất Nam Bộ cách đây gần một thế kỉ? Hãy chia sẻ với các bạn trong lớp về điều đó.

Đáp án chuẩn:

- Thiên nhiên và cuộc sống con người ở vùng đất Nam Bộ cách đây gần một thế kỉ trông rất hoang sơ, giữ được nét thiên nhiên hoang dã nhưng cũng rất đẹp và trù phú.

- Đây là một vùng đất mang những đặc sắc riêng biệt, những nét văn hóa độc đáo.

Câu 2: Dựa vào nhan đề Đất rừng phương Nam, bạn suy đoán xem phần văn bản dưới đây sẽ kể với bạn những chuyện gì?

Đáp án chuẩn:

Những điều liên quan đến thiên nhiên Nam Bộ, cụ thể là đất rừng của phương Nam.

ĐỌC VĂN BẢN

Câu 1: Bạn hiểu thế nào là “ăn ong”?

Đáp án chuẩn:

“Ăn ong” là đi lấy mật ong từ việc gác kèo trước đó. Nói cách khác, là đi thu hoạch mật ong.

Câu 2: Chú ý lời thoại và tính cách của hai nhân vật An và Cò.

Đáp án chuẩn:

- An: Tinh tế, để ý.

- Cò: Tốt bụng, thẳng tính, có phần "lên mặt" với An.

Câu 3: Việc làm kèo ong được kể lại qua điểm nhìn của ai?

Đáp án chuẩn:

Điểm nhìn của má nuôi An.

Câu 4: Vì sao tía nuôi khuyên An “không nên giết ong”?

Đáp án chuẩn:

Vì tía nuôi muốn các con ứng xử tốt với tự nhiên, đồng thời ông cũng có cách khác để đuổi ong đi.

Câu 5: Việc liên hệ, so sánh những cách nuôi ong, lấy mật khác nhau này có tác dụng gì?

Đáp án chuẩn:

Không có nơi nào có kiểu tổ ong hình nhánh kèo như vùng U Minh.

SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Tóm tắt câu chuyện được kể trong văn bản trên

Đáp án chuẩn:

- An cùng tía nuôi và thằng Cò đi lấy mật, cảm nhận vẻ đẹp thiên nhiên.

- Tía nuôi và thằng Cò chỉ cho An đàn ong mật và thu hoạch được nhiều.

- Thằng Cò bị ong đốt, tía nuôi xử lý vết đốt và tiếp tục lấy mật.

- Họ ăn cơm trước khi về và dự định mang gùi to hơn hôm sau. An nhận thấy cách làm tổ nuôi ong ở rừng U Minh độc đáo.

Câu 2: Quanh câu chuyện "đi lấy mật", cuộc sống của thiên nhiên, con người phương Nam được cảm nhận, tái hiện qua điểm nhìn của những nhân vật nào? Các điểm nhìn này có tác dụng hỗ trợ, bổ sung cho nhau như thế nào? Theo bạn, điểm nhìn của ai là quan trọng nhất? Vì sao?

Đáp án chuẩn:

- Điểm nhìn của những nhân vật: An, thằng Cò, tía và má nuôi.

- Các điểm nhìn của thằng Cò, tía và má nuôi bổ trợ cho điểm nhìn của An, giúp người đọc thấy được cuộc sống thiên nhiên và con người phương Nam.

- Điểm nhìn của An là quan trọng nhất vì ở đoạn trích này, An là người kể chuyện.

Câu 3: Trong văn bản trên, lời đối thoại giữa An với các nhân vật (Cò, tía nuôi, má nuôi) có tác dụng gì?

Đáp án chuẩn:

Câu chuyện trở nên thật hơn đối với người đọc.

Câu 4: Phân tích một đoạn trong lời của người kể chuyện có sự kết hợp giữa kể sự việc và miêu tả cảnh vật, thể hiện được phong vị riêng trong cuộc sống của thiên nhiên và con người phương Nam.

Đáp án chuẩn:

“Chim hót líu lo. Nắng bốc hương hoa tràm thơm ngây ngất… biến ra màu xanh lá ngái.”

- Yếu tố tự sự: Kể về hoạt động của loài vật và hương thơm của hoa tràm lan ra khắp rừng.

- Yếu tố miêu tả: Miêu tả âm thanh của chim, màu sắc của kì nhông, và hành động của con Luốc.

- Phong vị cuộc sống:

  + Thiên nhiên: Trù phú, sinh động.

  + Con người: Phóng khoáng, tự do.

Câu 5: Xác định chủ đề của văn bản và chỉ ra một số căn cứ để xác định chủ đề.

Đáp án chuẩn:

- Chủ đề: Công việc đi lấy mật của con người phương Nam.

- Căn cứ: Dựa vào vấn đề cơ bản của văn bản.

Câu 6: Chỉ ra một số điểm tương đồng, khác biệt giữa hai nhân vật Cò và An. Theo bạn, việc làm nổi bật những nét tương đồng và khác biệt ấy có tác dụng thế nào trong việc thể hiện chủ đề của tác phẩm?

Đáp án chuẩn:

- Tương đồng: Cả Cò và An đều còn nhỏ tuổi, ngây thơ, biết nghe lời và đối xử tốt với nhau.

- Khác biệt:

  + Cò: Thẳng thắn, bộc trực, tốt tính và không để bụng.

  + An: Tinh tế, nhạy cảm, có chiều sâu.

- Tác dụng: Khắc họa tính cách con người phương Nam, họ vừa thẳng thắn, bộc trực, vừa tinh tế, nhạy cảm và có chiều sâu.

Câu 7: Câu chuyện đi lấy mật giúp bạn hiểu thêm điều gì về thiên nhiên, cuộc sống, tính cách con người Nam Bộ?

Đáp án chuẩn:

- Thiên nhiên: trù phú, hoang sơ.

- Cuộc sống: giản dị, gắn liền với thiên nhiên.

- Con người: phóng khoáng, thẳng thắn, bộc trực nhưng cũng rất tình cảm, tinh tế, sâu sắc