BÀI 28. TINH BỘT VÀ CELLULOSE

Mở đầu: Tinh bột và cellulose là những carbonhydrate quan trọng đối với con người. Tinh bột và cellulose có những tính chất gì? Ứng dụng như thế nào trong đời sống, sản xuất?

Giải rút gọn:

- Tính chất vật lý của tinh bột và cellulose: ở điều kiện thường, cả hai đều là chất rắn, màu trắng. Tinh bột có hình dạng không xác định, không tan trong nước lạnh nhưng tan phần trong nước nóng; cellulose có dạng sợi và không tan trong nước.

- Tính chất hóa học của tinh bột và cellulose: tinh bột và cellulose đều bị thủy phân tạo ra glucose, tinh bột tác dụng với iodine cho màu xanh tím đặc trưng.

- Ứng dụng: tinh bột là nguồn cung cấp lương thực chính cho con người và nhiều loại động vật; trong công nghiệp, tinh bột được dùng sản xuất ethylic alcohol… Cellulose có nhiều ứng dụng trong đời sống như sản xuất giấy, vật liệu xây dựng, sản xuất vải sợi…

1. CÔNG THỨC PHÂN TỬ, TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN, TÍNH CHẤT VẬT LÍ CỦA TINH BỘT VÀ CELLULOSE

Câu 1: Liệt kê một số sản phẩm nông nghiệp có chứa tinh bột

Giải rút gọn:

Gạo, khoai, ngũ cốc, và một số loại quả xanh,…

Luyện tập: Hãy cho biết một số loại lương thực dùng để bổ sung tinh bột cho con người

Giải rút gọn:

Cơm, khoai, sắn, các loại đậu, táo…

Câu 2: Hãy kể tên một số loại thực vật có chứa nhiều cellulose

Giải rút gọn:

Cây bông, đay, gai, tre, nứa…

Câu 3: Hãy nêu nhận xét về trạng thái, màu sắc, khả năng tan trong nước của tinh bột và cellulose

Giải rút gọn:

Ở điều kiện thường, cả hai đều là chất rắn, màu trắng. Tinh bột có hình dạng không xác định, không tan trong nước lạnh nhưng tan một phần trong nước nóng; cellulose có dạng sợi và không tan trong nước.

Luyện tập: Chọn thông tin đúng cho tinh bột và cellulose, điền dấu (v) để hoàn thành bảng theo mẫu sau:

Giải rút gọn:

2. TÍNH CHẤT HÓA HỌC CỦA TINH BỘT VÀ CELLULOSE

Câu 4: Hãy cho nhận xét về khối lượng phân tử của tinh bột và cellulose

Giải rút gọn:

Khối lượng phân tử của tinh bột và cellulose đều rất lớn, công thức phân tử chung là (C₆H₁₀O₅)_n với n gọi là số mắt xích và có giá trị rất lớn.

Câu 5: Quan sát Thí nghiệm 1 và nêu hiện tượng xảy ra

Giải rút gọn:

Dung dịch hồ tinh bột đựng trong ống nghiệm nhuốm màu xanh tím.

Câu 6: Quan sát Thí nghiệm 2 và nêu hiện tượng xảy ra

Giải rút gọn:

Sản phẩm tạo ra có màu xanh tím đặc trưng do tinh bột đã bị thủy phân tạo ra glucose. PTHH: (C₆H₁₀O₅)_n + nH₂O → nC₆H₁₂O₆

3. ỨNG DỤNG CỦA TINH BỘT VÀ CELLULOSE – SỰ TẠO THÀNH TINH BỘT, CELLULOSE VÀ VAI TRÒ CỦA CHÚNG TRONG CÂY XANH

Câu 7: Hãy liệt kê một số ứng dụng của tinh bột và cellulose trong đời sống mà em biết

Giải rút gọn:

Tinh bột là nguồn cung cấp lương thực chính cho con người và nhiều loại động vật; trong công nghiệp, tinh bột được dùng sản xuất ethylic alcohol… Cellulose có nhiều ứng dụng trong đời sống như sản xuất giấy, vật liệu xây dựng, sản xuất vải sợi…

Câu 8: Theo em, quá trình quang hợp có vai trò quan trọng như thế nào?

Giải rút gọn:

Cung cấp carbon dioxide, giải phóng vào khí quyển khí oxygen cần thiết cho sự sống trên trái đất.