BÀI 4. KHÚC XẠ ÁNH SÁNG

Mở đầu: Đặt cây bút chì vào một bát nước như hình bên. Vì sao ta thấy cây bút chì dường như bị gãy tại mặt nước?

Giải rút gọn:

Vì ở đây xuất hiện hiện tượng khúc xạ ánh sáng.

1. HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG

Câu 1: Tiến hành thí nghiệm (Hình 4.1) và nêu nhận xét về đường đi của tia sáng từ không khí vào nước

Giải rút gọn:

Tia sáng bị lệch khỏi phương truyền ban đầu khi đi từ không khí vào nước.

Luyện tập: Hiện tượng nào sau đây liên quan đến sự khúc xạ ánh sáng?

- Tia sáng mặt trời bị hắt trở lại môi trường cũ khi gặp tia nước.

- Tia sáng mặt trời bị lệch khỏi phương truyền ban đầu khi đi từ không khí vào nước.

Giải rút gọn:

Hiện tượng liên quan đến sự khúc xạ là: Tia sáng mặt trời bị lệch khỏi phương truyền ban đầu khi đi từ không khí vào nước.

2. CÔNG SUẤT

Câu 2: Tiến hành thí nghiệm (Hình 4.3) và cho biết tia khúc xạ và tia tới nằm cùng một bên hay khác bên của pháp tuyến

Giải rút gọn:

Tia khúc xạ và tia tới nằm khác bên của pháp tuyến.

Câu 3: Hoàn thành Bảng 4.1, từ đó nêu nhận xét về tỉ số khi góc tới i thay đổi

Giải rút gọn:

Nhận xét: khi góc tới i thay đổi thì tỉ số thì vẫn luôn đạt giá trị xấp xỉ bằng 1,3.

3. CHIẾT SUẤT CỦA MÔI TRƯỜNG

Luyện tập: Cho biết tốc độ ánh sáng truyền trong không khí là 300 000 km/s; trong thủy tinh là 197 368 km/s. Hãy tính chiết suất của thủy tinh.

Giải rút gọn:

Chiết suất của thủy tinh là:

n_{thủy tinh} =

Luyện tập: Trả lời câu hỏi đã nêu ở phần Mở đầu bài học

Giải rút gọn:

Vì ở đây xuất hiện hiện tượng khúc xạ ánh sáng.

Vận dụng: Vì sao khi đứng trên thành hồ bơi, ta lại thấy đáy hồ bơi có vẻ gần mặt nước hơn so với thực tế.

Giải rút gọn:

Vì hiện tượng khúc xạ ánh sáng đã làm lệch tia sáng, và do chiết suất của nước lớn hơn chiết suất không khí, khiến cho góc tới của tia sáng ở dưới mặt nước sẽ bé hơn góc khúc xạ ở trên không khí nên tạo cho ta cảm giác đáy hồ bơi gần với mặt nước hơn so với thực tế.