BÀI 40. TỪ GENE ĐẾN TÍNH TRẠNG

Mở đầu: Tại sao một số loài sinh vật (nấm sợi, vi khuẩn) có thể tổng hợp được enzyme cellulase để phân giải cellulose trong khi đa số các loài động vật lại không thể tổng hợp được loại enzyme này?

Giải rút gọn:

Vì chúng sống trong môi trường giàu cellulose và đó là thức ăn chủ yếu của chúng. Ngược lại, đa số động vật không tổng hợp enzyme này vì chúng không cần phải phân giải cellulose để tồn tại, và chế độ ăn uống của chúng không phụ thuộc vào cellulose.

1. MỐI QUAN HỆ GIỮA DNA – RNA – PROTEIN – TÍNH TRẠNG

Câu 1: Quan sát Hình 40.1, hãy:

a) Cho biết chú thích (1) và (2) là quá trình gì

b) Nêu mối quan hệ giữa gene và protein trong việc biểu hiện các tính trạng ở sinh vật. Viết sơ đồ minh hoạ dạng chữ

Giải rút gọn:

a) (1): quá trình phiên mã, (2): quá trình dịch mã.

b) Qua quá trình biểu hiện gen, thông tin gene được chuyển đổi thành protein thông qua quá trình gọi là biểu hiện gen. Protein sau đó tham gia vào các quá trình sinh học như cấu trúc tế bào, chuyển hóa chất, hoạt động enzym, và điều chỉnh các tính trạng của sinh vật. 

Sơ đồ minh hoạ: Gene → Biểu hiện gen → Protein → Tính trạng sinh học

Luyện tập: Tại sao khi gene bị đột biến có thể làm thay đổi tính trạng của cơ thể sinh vật?

Giải rút gọn:

Vì gene điều chỉnh các quá trình sinh học và sản xuất các protein. Điều này có thể làm thay đổi cấu trúc hoặc hoạt động của protein, gây ra các biến đổi trong tính trạng của cơ thể.

2. CƠ SỞ SỰ DẠNG VỀ TÍNH TRẠNG CỦA CÁC LOÀI

Câu 2: Đọc thông tin và quan sát Hình 40.2, hãy cho biết cơ sở nào dẫn đến sự khác nhau về kiểu hình ở các cá thể ruồi giấm.

Giải rút gọn:

Cơ sở dẫn đến khác biệt: sự kết hợp của di truyền và môi trường sống.

Câu 3: Lấy thêm ví dụ về sự đa dạng tính trạng của một loài sinh vật

Giải rút gọn:

Ví dụ, có bướm có màu sắc sặc sỡ như bướm hoa, bướm cánh kiến, bướm đêm có màu nâu đậm để che giấu trong bóng tối. 

Vận dụng: Nấm mốc Neurospora crassa kiểu dại có khả năng sống được trong môi trường chứa các chất dinh dưỡng cơ bản (gồm muối vô cơ, glucose và biotin) do chúng cso các enzyme để chuyển hoá các chất này thành những chất cần thiết cho sự sinh trưởng. Trong khi đó, các chủng nấm mốc đột biến (bị thiếu hụt enzyme) chỉ có thể sống khi được nuôi trong môi trường gồm các chất dinh dưỡng cơ bản được bổ sung thêm một số chất dinh dưỡng khác. Dựa vào mối quan hệ giữa gene và tính trạng, hãy cho biết tại sao có sự khác nhau về khả năng chuyển hoá các chất dinh dưỡng ở chủng nấm mốc kiểu dại và các chủng đột biến

Giải rút gọn:

Vì chủng nấm mốc kiểu dại có gene để sản xuất các enzyme cần thiết để chuyển hoá các chất dinh dưỡng cơ bản thành những chất cần thiết cho sự sinh trưởng. Trong khi đó, các chủng đột biến thiếu hụt enzyme này, do đó chỉ có thể sống khi được bổ sung thêm các chất dinh dưỡng cần thiết.