BÀI 22. ALKENE

Mở đầu: Nhiều vật dụng như: bao tay, hộp nhựa, … được sản xuất từ hạt nhựa PE, PP. Các loại hạt nhựa này được tổng hợp từ các alkene tương ứng là ethylene, propylene.

Alkene là gì? Alkene đơn giản nhất (ethylene) có tính chất và ứng dụng gì?

Giải rút gọn:

- Alkene là hydrocarbon mạch hở, chứa các liên kết đơn và có một liên kết đôi trong phân tử.

 - Tính chất vật lý: là chất khí, không màu, không mùi, rất ít tan trong nước, nhẹ hơn không khí. 

- Tính chất hóa học:  tham gia phản ứng cháy, làm mất màu nước bromine và tham gia phản ứng trùng hợp tạo polyethylene.

- Ứng dụng của ethylene: dùng để tổng hợp polyethylene trong công nghiệp được sử dụng trong đời sống như làm màng bọc thực phẩm, các loại bao đựng…

1. KHÁI NIỆM ALKENE

Câu 1: Hãy viết công thức phân tử và công thức cấu tạo thu gọn của các alkene ở Hình 22.1

Giải rút gọn:

Câu 2: Bằng cách nào để biết được ethylene nhẹ hơn không khí?

Giải rút gọn:

Ta lập tỉ khối ethylen nhẹ hơn không khí.

2. TÍNH CHẤT HÓA HỌC CỦA ETHYLENE

Câu 3: Nêu hiện tượng và viết phương trình hóa học của phản ứng xảy ra ở Thí nghiệm 1 

Giải rút gọn:

- Khí ethylen cháy trong không khí và tỏa nhiều nhiệt.

- PTHH: C₂H₄ + 3O₂ 2CO₂ + 2H₂O.

Câu 4: Nêu hiện tượng của Thí nghiệm 2 ở Hình 22.2. Dùng công thức cấu tạo thu gọn, viết phương trình hóa học của phản ứng xảy ra

Giải rút gọn:

- Hiện tượng: dung dịch bromine từ màu vàng nâu chuyển thành không màu.

- PTHH: CH₂=CH₂ + Br-Br Br-CH₂-CH₂-Br.

Luyện tập: Cho các hợp chất hữu cơ sau: CH₃-CH₃, CH₂=CH-CH₃, CH₂=CHCl, CH₃-CH₂-CH₃. Trong các chất trên, chất nào có phản ứng trùng hợp tạo polymer và chất nào có khả năng làm mất màu nước bromine? Giải thích

Giải rút gọn:

Các chất cần tìm là: CH₂=CH-CH₃, CH₂=CHCl. Vì trong phân tử hai chất này chứa liên kết đôi C=C kém bền, dễ bị đứt ra để tham gia phản ứng với Br₂ hoặc phản ứng cộng nhiều phân tử với nhau thành phân tử mạch dài và có khối lượng phân tử rất lớn.

Vận dụng: PE được tạo ra từ ethylene, có nhiều ứng dụng trong đời sống như làm màng bọc thực phẩm, các loại bao đựng,…

Hãy cho biết thêm một số ứng dụng của polyethylene

Giải rút gọn:

- Được sử dụng trong in tem nhãn.

- Dùng trong sản xuất các sản phẩm đóng gói, sản xuất ống và phụ kiện

- Sử dụng làm khớp nhân tạo thay khớp gối và khớp háng.

3. MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA ETHYLENE

Vận dụng: Tìm hiểu và trình bày một số ứng dụng của ethylene trong đời sống

Giải rút gọn:

- Ethylene là nguyên liệu quan trọng của công nghiệp tổng hợp polymer và các hóa chất hữu cơ khác

- Khi chuyển hóa ethylene thành các monomer khác thì dùng để tổng hợp ra hàng loạt polymer đáp ứng nhu cầu phong phú của đời sống và kỹ thuật.

- Ethylene có thể tổng hợp ra ethylic alcohol, ethylene oxide, acetaldehyde,…