BÀI 22: ALKENE

Bài tập 22.1(trang 59): Hợp chất nào sau đây là alkene?

A. Propane.           B. Ethane.              C. Ethylic alcohol.           D. Ethylene.

Bài giải chi tiết: 

Đáp án đúng: D.

Bài tập 22.2(trang 59): Dãy các hợp chất nào sau đây đều là alkene?

A. Ethylene, propane.                          B. Ethylene, methyl propene.

C. Propene, ethane.                              D. Butane, ethylene.

Bài giải chi tiết: 

Đáp án đúng: B.

Bài tập 22.3 (trang 59): Hợp chất nào sau đây có khả năng làm trái cây nhanh chín?

A. Propane.           B. Butane.              C. Ethylene.                     D. Propylene.

Bài giải chi tiết: 

Đáp án đúng: C.

Bài tập 22.4 (trang 59): Phát biểu nào sau đây đúng?

A. Trong tự nhiên, ethylene có trong trái cây chín.

B. Ethylene có nhiều trong khí hồ ao.

C. Ethylene và propylene là thành phần chính của khí thiên nhiên.

D. Ethylene không được dùng để sản xuất gas vì hiệu suất tỏa nhiệt khi cháy của ethylene thấp.

Bài giải chi tiết: 

Đáp án đúng: A.

Bài tập 22.5 (trang 59): 

A là một hydrocarbon thể khí ở điều kiện thường, có chứa 14,29% hydrogen theo khối lượng. Trong tự nhiên A có trong trái cây và rau xanh. Cho các phát biểu sau:

(a) A làm nguyên liệu điều chế ethylic alcohol.

(b) A là chất khí, không màu, mùi khó ngửi, tan nhiều trong nước, nhẹ hơn không khí.

(c) A được dùng làm nguyên liệu để sản xuất hạt nhựa.

(d) A là nhiên liệu phổ biến cho một số động cơ.

(e) A có trong thuốc thúc đẩy quá trình rụng lá của cây trồng (để kích thích ra hoa theo ý muốn), làm trái cây nhanh chín.

Số phát biểu đúng là

A. 2                       B. 3                                  C. 4                                  D. 5

Bài giải chi tiết: 

Đáp án đúng: B.

Đặt công thức phân tử của A là .

Ta có: 

Trong có:

=>

⇒ Hydrocarbon A có số H = 2. Số C ⇒ A là alkene.

Theo đề bài cho A ở thể khí, có trong trái cây và rau xanh ⇒ A là ethylene. Vậy công thức hóa học của hợp chất A là .

Như vậy:

(a) đúng vì A được làm nguyên liệu điều chế ethylic alcohol.

(b) sai vì A là chất khí, không màu, không mùi, khó tan trong nước, nhẹ hơn không khí.

(c) đúng vì A được dùng làm nguyên liệu để sản xuất hạt nhựa.

(d) sai vì A không phải là nhiên liệu phổ biến cho động cơ.

(e) đúng vì A có trong thuốc Ethephon, thúc đẩy quá trình rụng lá của cây trồng, làm trái cây nhanh chín.

Bài tập 22.6 (trang 60): 

Nhận định nào đúng, nhận định nào sai trong các nhận định sau?

a) Ethylene là chất khí, không màu, không mùi, tan trong nước làm mất màu nước bromine.

b) Ethylene là chất khí, không màu, không mùi, không tan trong nước, nhẹ hơn không khí.

c) Ethylene là chất khí không màu, không mùi, không tan trong nước, dễ cháy trong không khí.

d) Ethylene có nhiều ứng dụng trong đời sống như sản xuất các loại bao đựng, phân bón, thuốc trừ sâu,…

Bài giải chi tiết: 

(a) sai vì ethylene không tan trong nước.

(b) đúng.

(c) đúng.

(d) sai vì ethylene không được sử dụng để sản xuất các loại bao đựng, phân bón, thuốc trừ sâu,...

Bài tập 22.7 (trang 60): 

Nhận định nào đúng, nhận định nào sai trong các nhận định sau?

a) phản ứng được với nước bromine.

b) chất khí, không màu, không mùi, không tan trong nước, nhẹ hơn không khí.

c) tham gia phản ứng trùng hợp tạo ra polymer.

d) cháy được trong không khí tạo ra carbon dioxide, nước và tỏa nhiều nhiệt.

Bài giải chi tiết: 

a) sai vì methane không phản ứng được với nước bromine.

b) đúng.

c) sai vì methane không tham gia phản ứng trùng hợp tạo polymer.

d) đúng.

Bài tập 22.8 (trang 60): 

Hãy viết công thức phân tử, công thức cấu tạo, tên gọi của các alkene thể khí ở điều kiện thường và cho biết công thức phân tử chung của các alkene.

Bài giải chi tiết: 

Một số alkene thể khí ở điều kiện thường là

Từ các công thức phân tử của alkane, ta nhận thấy các alkene đều có:

Số H = 2. số C

Vậy công thức phân tử chung của các alkene có dạng .

Bài tập 22.9 (trang 60): 

Để những quả xoài nhanh chín hơn, người ta sẽ đặt một vài quả xoài chín vào giữa các quả xoài chưa chín. Em hãy giải thích việc làm trên.

Bài giải chi tiết: 

Việc đặt một vài quả xoài chín vào giữa các quả xoài chưa chín để chúng nhanh chín hơn được giải thích như sau:

- Xoài chín tự nhiên sẽ giải phóng khí ethylene (C₂H₄), một loại hormone thực vật có tác dụng kích thích quá trình chín của trái cây.

- Khi đặt xoài chín gần các quả xoài chưa chín, khí ethylene lan tỏa sẽ kích thích các quả chưa chín sản sinh thêm ethylene, đẩy nhanh quá trình chín.

- Khí ethylene không chỉ làm quả chín nhanh mà còn lan truyền giữa các quả gần nhau, tạo hiệu ứng dây chuyền, làm cả nhóm quả chín đồng loạt.

Bài tập 22.10 (trang 60): 

Trên thực tế, có nhiều nguyên nhân làm cho một số trái cây và rau quả nhanh bị hư hỏng sau thu hoạch như vi khuẩn, nấm mốc, nguồn khí ethylene tự nhiên,..

Em hãy trình bày về sự tạo thành nguồn khí ethylene tự nhiên nêu trên và cách hạn chế tốc độ hư hỏng của trái cây rau quả bởi nguồn khí này.

Bài giải chi tiết: 

Ethylene (C₂H₄) là một loại hormone thực vật dạng khí, được sinh ra tự nhiên trong quá trình trao đổi chất của trái cây và rau quả, đặc biệt trong giai đoạn chín.

* Các yếu tố làm tăng sự sản sinh ethylene:

- Một số trái cây (chuối, xoài, táo, cà chua) sản sinh nhiều ethylene hơn so với các loại khác.

- Nhiệt độ cao kích thích quá trình trao đổi chất, làm tăng sản sinh ethylene.

- Va đập hoặc cắt gọt làm tăng tốc độ sản xuất ethylene.

* Để giảm tác động của ethylene và kéo dài thời gian bảo quản, cần áp dụng các biện pháp sau:

- Bảo quản trái cây, rau quả ở nhiệt độ thấp để làm chậm quá trình trao đổi chất và giảm sản sinh ethylene.

- Giữ độ ẩm thích hợp để giảm sự mất nước, hạn chế stress làm tăng ethylene.

- Đảm bảo không khí lưu thông để giảm nồng độ ethylene tích tụ.

- Tách riêng các loại trái cây sản sinh nhiều ethylene.

- Loại bỏ trái hư hỏng

-.......

Bài tập 22.11 (trang 60):

Sản phẩm của phản ứng giữa ethylene và nước bromine có nhiều ứng dụng như làm chất trợ nhuộm trong ngành dệt nhuộm, chất tạo màng bảo vệ chống ăn mòn cho kim loại, chất diệt côn trùng,…Tính thể tích khí ethylene điều kiện chuẩn và thể tích dung dịch 2 M tối thiểu cần để điều chế 47 g sản phẩm nói trên.

Bài giải chi tiết: 

Theo đề bài, sản phẩm cũng phản ứng giữa ethylene và nước bromine là

Ta có:

Phương trình hóa học phản ứng xảy ra là:

→

Theo phương trình hóa học, ta có:

Thể tích khí ethylene điều kiện chuẩn cần dùng:

Thể tích dung dịch cần dùng:

Bài tập 22.12 (trang 60): 

Nhựa PE (poliethylene) có độ bền va đập cao nên được dùng để sản xuất thùng, khay, chai, nắp chai nhựa, túi nhựa, túi rác và vật liệu đóng gói thực phẩm khác,… Từ V lít khí ethylene (đkc), người ta tổng hợp được 16,8 kg hạt nhựa PE; biết hiệu suất đạt 92,5%. Hãy tính V.

Bài giải chi tiết: 

Phương trình hóa học phản ứng xảy ra là:

Theo phương trình hóa học, ta có:

(mol).

Thể tích khí ethylene theo lí thuyết là:

Vì hiệu suất đạt 92,5% nên thể tích khí ethylene thực tế cần dùng là: