BÀI 29: PROTEIN

Bài tập 29.1(trang 81): Trứng là loại thực phẩm chứa nhiều

A. chất béo.                                                   B. glucose và saccharose.

C. tinh bột.                                                     D. protein.

Bài giải chi tiết: 

Đáp án đúng: D.

Bài tập 29.2(trang 81): Cho một ít giấm ăn vào cốc sữa (sữa bò hoặc sữa đậu nành) sẽ xảy ra hiện tượng gì trong các hiện tượng sau đây?

A. Dung dịch trong suốt.                               B. Sữa bị vón cục.

C. Sủi bọt khí.                                               D. Kết tủa và sủi bọt khí.

Bài giải chi tiết: 

Đáp án đúng: B.

Bài tập 29.3 (trang 81): Phát biểu nào sau đây đúng

A. Protein có khối lượng phân tử rất lớn và cấu tạo phức tạp do nhiều loại amino acid tạo nên.

B. Protein chứa các nguyên tố carbon, hydrogen, oxygen và có khối lượng phân tử rất lớn.

C. Protein có khối lượng phân tử lớn và do nhiều phân tử acid chứa nitrogen giống nhau tạo nên.

D. Protein có khối lượng phân tử rất lớn và do nhiều phân tử tạo nên.

Bài giải chi tiết: 

Đáp án đúng: A.

Bài tập 29.4 (trang 81): 

Để nhận biết sự có mặt của protein có trong một số sản phẩm (mẫu thử), ta có thể dùng cách nào sau đây?

A. Nhỏ vài giọt dung dịch iodine lên mẫu thử.

B. Hoà tan mẫu thử vào nước nóng.

C. Đốt cháy mẫu thử.

D. Nhỏ vài giọt quỳ tím lên mẫu thử.

Bài giải chi tiết: 

Đáp án đúng: C.

Bài tập 29.5 (trang 82): 

Có hai mảnh vải tơ có vẻ bề ngoài giống nhau mảnh (1) làm bằng tơ tằm, mảnh (2) là loại vải được sản xuất từ gỗ bạch đàn. Để phân biệt hai mảnh vải này, ta có thể dùng cách nào sau đây?

A. Ngâm vào nước, mảnh ngấm nước nhanh hơn là mảnh (2).

B. Đốt mẫu thử của từng mảnh, nếu có mùi khét là mảnh (1).

C. Giặt rồi phơi, mảnh nào mau khô hơn thì đó là mành làm bằng tơ tằm.

D. Không thể phân biệt được.

Bài giải chi tiết: 

Đáp án đúng: B.

Bài tập 29.6 (trang 82): Một số thợ lặn thường uống nước mắm cốt trước khi lặn để cung cấp thêm năng lượng là vì trong nước mắm cốt có chứa nhiều

A. các muối khoảng.

B. chất đạm dưới dạng amino acid, peptide.

C. muối ăn.

D. chất béo và muối ăn.

Bài giải chi tiết: 

Đáp án đúng: B.

Bài tập 29.7 (trang 82): 

Một số loài thuỷ hải sản như lươn, cá da trơn, ... thường có nhiều nhớt (là các loại protein). Để làm sạch nhớt, người ta có thể dùng những cách sau đây:

(a) Rửa bằng nước lạnh.

(b) Dùng nước vôi ngâm ít phút rồi rửa

(c) Dùng giấm ăn và muối ăn để rửa.

(d) Dùng tro thực vật.

Số cách được dùng là

A. 1                       B. 2                        C. 3                                  D. 4

Bài giải chi tiết: 

Đáp án đúng: C.

Bài tập 29.8 (trang 82): Một nhóm học sinh tiến hành thí nghiệm sau:

Bước 1: Chuẩn bị 3 ống nghiệm sạch và đánh số (1), (2), (3). Cho khoảng 10 ml chất lỏng X vào mỗi ống nghiệm (Hình bên).

Bước 2:

- Đun nóng nhẹ (ở nhiệt độ thấp) ống nghiệm (1).

- Cho từ từ từng giọt dung dịch HCl vào ống nghiệm (2).

- Cho từ từ từng giọt dung dịch NaOH vào ống nghiệm (3).

Bước 3: Quan sát thấy cả 3 ống nghiệm đều có kết tủa xuất hiện.

Theo em, chất lỏng X có thể là chất nào sau đây?

A. Sữa đậu nành.                                 B. Lòng trắng trứng.

C. Một loại sữa tươi.                            D. Cả 3 loại ở A, B, C.

Bài giải chi tiết: 

Đáp án đúng: D.

Bài tập 29.9 (trang 83): Cho các phát biểu sau về protein:

(a) Đốt mẫu vật chứa protein (tóc, móng, ...) sẽ có mùi khét.

(b) Riêu cua (các mảng thịt cua nổi lên khi nấu) là hiện tượng đông tụ protein bởi nhiệt độ.

(c) Tất cả protein đều ở thể rắn, dạng sợi, tan tốt trong nước.

(d) Trứng, các loại thịt, các loại hạt đậu đều chứa protein.

(e) Protein có trong các loại tơ như tơ tằm, tơ lông cừu, tơ nylon, ...

(g) Đốt các loại tơ có chứa protein đều có mùi khét, đó là mùi của khí nitrogen thoát ra.

Số phát biểu đúng là

A. 2                       B. 3                        C. 4                                  D. 5

Bài giải chi tiết: 

Đáp án đúng: B.

Bài tập 29.10 (trang 83): 

Phát biểu nào đúng, phát biểu nào sai trong các phát biểu sau?

a) Protein có ở cơ thể người, động vật và thực vật như thịt, trứng, sữa, tóc, sừng, hạt đậu, ...

b) Một số protein có chứa các nguyên tố carbon, hydrogen, oxygen, nitrogen, sulfur.

c) Khi cho một ít chanh vào sữa sẽ làm sữa có vị ngon hơn và dễ tiêu hoá hơn.

d) Dùng quỳ tím sẽ phân biệt vải dệt từ tơ tằm và vải dệt từ sợi bông..

Bài giải chi tiết: 

a) đúng.

b) đúng vì đối với protein tạo bởi methionin (có công thức phân tử là amino acid chứa các nguyên tố carbon, hydrogen, oxygen, nitrogen, sulfur.

c) sai vì xảy ra hiện tượng đông tụ protein nên khi uống sẽ có nguy cơ đau bụng, khó tiêu, ...

d) sai vì không phân biệt được. Cách đúng là đốt mẫu thử sẽ phân biệt được. 

Bài tập 29.11 (trang 83): 

Nhận định nào đúng, nhận định nào sai trong các nhận định sau đây?

a) Protein là loại hợp chất có khối lượng phân tử rất lớn, có cấu trúc phức tạp.

b) Protein bền với nhiệt, với acid, với kiềm.

c) Protein và lipid đều là các hợp chất cao phân tử.

d) Phân tử protein do các chuỗi polypeptide tạo nên, còn phân tử polypeptide tạo thành từ các mắt xích amino acid.

Bài giải chi tiết: 

a) đúng.

b) sai vì protein bị đông tụ bởi acid, bởi base và bị phân huỷ bởi nhiệt.

c) sai vì lipid không phải là hợp chất cao phân tử.

d) đúng.

Bài tập 29.12 (trang 84): 

Phát biểu nào đúng, phát biểu nào sai trong các phát biểu sau đây?

a) Protein bị phân huỷ bởi nước khi có acid hay base và có phản ứng tráng bạc.

b) Tất cả các protein đều tan trong nước tạo thành dung dịch keo.

c) Protein là những polypeptide, có phân tử khối từ vài chục nghìn đến vài triệu amu.

d) Thành phần phân tử của protein luôn có nguyên tố nitrogen.

Bài giải chi tiết: 

a) sai vì protein không có phản ứng tráng bạc.

b) sai vì chỉ có một số protein tan trong nước.

c) đúng.

d) đúng.

Bài tập 29.13 (trang 84):

Hãy điền các từ hoặc cụm từ thích hợp vào chỗ trống để được các nhận định đúng.

a) Protein là (1)..., gồm các nguyên tố (2) ...

b) Protein có ở (3) ... của người, động vật và (4) ... như (5) ..., ...

c) Dưới tác dụng của enzyme (ở nhiệt độ thường), protein sẽ bị (6) ... tạo ra các (7)...

d) Khi đun nóng một số protein với (8) ... hay (9)..., các protein này sẽ bị (10) ... tạo thành các amino acid tương ứng.

Bài giải chi tiết: 

(1) dẫn xuất của hydrocarbon    (2) carbon, hydrogen, oxygen, nitrogen, …

(3) cơ thể                                   (4) thực vật

(5) tóc, móng,...                         (6) thuỷ phân

(7) amino acid                           (8) acid

(9) base                                      (10) thuỷ phân

Bài tập 29.14 (trang 84):

Sữa đậu nành và các loại sữa khác đều là nguồn cung cấp protein tốt cho cơ thể. Vì sao bác sĩ dinh dưỡng khuyến cáo không nên thêm chanh vào các loại sữa nói trên khi pha chế đồ uống?

Bài giải chi tiết: 

Không nên thêm chanh vào các loại sữa nêu ở đề bài khi pha chế đồ uống vì protein đông tụ bởi acid trong chanh (citric acid) sẽ có nguy cơ gây đau bụng, khó tiêu, ...

Bài tập 29.15 (trang 84):

Đậu phụ (đậu hũ) trắng được làm từ nguyên liệu gì? Quá trình làm đậu phụ có liên quan đến tính chất nào của protein mà em đã học?

Bài giải chi tiết:

Đậu phụ (đậu hũ) trắng được làm từ nguyên liệu chính là đậu nành. Quá trình làm đậu phụ có liên quan đến tính chất: Sự đông tụ protein bởi nhiệt độ và acid.

Bài tập 29.16 (trang 84):

Amino acid X là chất có trong protein tự nhiên. Thành phần chủ yếu của bột ngọt là muối của X có tên gọi là monosodium glutamate (MSG). Khi phân tích thành phần của X thấy có %C = 40,82%; %H = 6,12%; %0 = 43,54% theo khối lượng; còn lại là nguyên tố nitrogen. Biết X có khối lượng phân tử bằng 147 amu. Tìm công thức hoá học và cho biết một số ứng dụng của X.

Bài giải chi tiết:

Đặt công thức hoá học của X là .

Ta có:

%N = 100% - (%C + % H + %O) 

= 100% - (40,82% + 6,12% + 43,54%) = 9,52%

Với công thức hoá học của X, ta có:

Vậy công thức hoá học của X là

* Một số ứng dụng của X:

Glutamic acid giúp phòng ngừa và điều trị các triệu chứng suy nhược thần kinh như mất ngủ, nhức đầu, ù tai, chóng mặt, ... Glutamic acid còn được dùng để điều trị các tình trạng mệt mỏi, suy kiệt thể lực và tinh thần do làm việc quá độ hoặc trong thời kì dưỡng bệnh.