BÀI 22. ALKENE

A - MỤC TIÊU BÀI HỌC

- Nêu được khái niệm về alkene.

- Viết được công thức cấu tạo và nêu được tính chất vật lí của ethylene.

- Trình bày được tính chất hóa học của ethylene (phản ứng cháy, phản ứng làm mất màu nước bromine, phản ứng trùng hợp). Viết được các phương trình hóa học xảy ra.

- Tiến hành được thí nghiệm (hoặc quan sát thí nghiệm) của ethylene: phản ứng đốt cháy, phản ứng mất màu nước bromine, quan sát và giải thích được tính chất hóa học cơ bản của alkene.

- Trình bày được một số ứng dụng của ethylene: tổng hợp ethylic alcohol, tổng hợp nhựa polyethylene (PE).

B - NHỮNG KIẾN THỨC CẦN GHI NHỚ

1. Khái niệm alkene

- Khái niệm: Alkene là hydrocarbon mạch hở chứa các liên kết đơn và có một liên kết đôi (C=C) trong phân tử.

- Ethylene là chất khí không màu, không mùi, ít tan trong nước nhẹ hơn không khí.

- Công thức chung alkene: 

C_nH_2n   với   ()

- Đặc điểm cấu tạo alkene:

+ Có liên kết C = C gồm 1 liên kết và 1 liên kết π.

  Liên kết π kém bền nên alkene có các phản ứng đặc trưng: phản ứng với Br₂, trùng hợp tạo polymer.

2. Tính chất hoá học của ethylene

2.1 Tác dụng với oxygen

Hiện tượng: khi đưa que diêm đang cháy vào miệng ống sẽ thấy ngọn lửa bùng sáng lên.

PTHH: 

C₂H₄ + 3O₂  2CO₂ + 2H₂O

2.2 Tác dụng với nước bromine

Hiện tượng: Mất màu nước bromine.

Phương trình hoá học:

C₂H₄ + Br₂  C₂H₄Br₂

Biểu diễn bằng công thức cấu tạo:

Biểu diễn bằng công thức cấu tạo thu gọn:

CH₂ = CH₂ + Br₂ CH₂Br – CH₂Br

2.3 Phản ứng trùng hợp

Khái niệm: Trong điều kiện thích hợp, các phân tử có thể tham gia phản ứng cộng hợpliên tiếp lại với nhau tạo thành một phân tử có khối lượng lớn (polymer).

Phản ứng trùng hợp ethylene tạo thành polethylene (PE) ở nhiệt độ cao, áp suất cà chất xúc tác.

PTHH:

Kết luận

- Ethylene khi cháy trong không khí tạo CO₂ và H₂O, tỏa nhiều nhiệt.

- Ethylene làm mất màu nước bromine và tham gia phản ứng trùng hợp tạo PE.

- Tương tự ethylene, các alkene khác cũng có 

+ Phản ứng cháy;

+ Phản ứng với nước bromine;

+ Tham gia phản ứng trùng hợp tạo thành polymer.

3. Một số ứng dụng của ethylene

- Sản xuất ethylic alcohol trong công nghiệp:

CH₂ = CH₂ + H₂O C₂H₅OH

- Tổng hợp polyethylene (PE) từ phản ứng trùng hợp.