BÀI 19. SỰ KHÁC NHAU CƠ BẢN GIỮA PHI KIM VÀ KIM LOẠI

Mở đầu: Bên cạnh sự phổ biến của kim loại trong cuộc sống, một số phi kim cũng có nhiều ứng dụng thiết thực. Dựa vào sự khác biệt về tính chất mà mỗi loại có những ứng dụng phù hợp. Phi kim có ứng dụng như thế nào trong đời sống? Giữa kim loại và phi kim có tính chất nào khác nhau?

Giải rút gọn:

- Kim loại dẫn điện, dẫn nhiệt tốt; còn các phi kim thường không dẫn điện, dẫn nhiệt kém.

- Kim loại thường có nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ sôi cao, còn phi kim thường có nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ sôi thấp. 

- Ở nhiệt độ phòng, các kim loại tồn tại trạng thái rắn trừ Hg ở thể lỏng, còn phi kim có thể tồn tại ở cả thể rắn, lỏng, khí.

- Kim loại có xu hướng tạo thành ion dương khi tham gia phản ứng hóa học còn phi kim có xu hướng tạo thành ion âm khi tham gia phản ứng với kim loại.

- Phần lớn các kim loại phản ứng với oxygen tạo thành oxide base còn phi kim phản ứng với oxygen thường tạo thành oxide acid.

1. ỨNG DỤNG CỦA MỘT SỐ ĐƠN CHẤT PHI KIM

Câu 1: Em hãy nêu một số ứng dụng của than chì trong đời sống

Giải rút gọn:

Một số ứng dụng: làm điện cực trong pin, sản xuất ruột bút chì…

Vận dụng: Tìm hiểu thông tin từ sách, báo hay tài liệu học tập, em hãy giải thích vì sao than hoạt tính được sử dụng làm lõi lọc nước, hoặc mặt nạ phòng độc?

Giải rút gọn:

Vì chúng có khả năng hấp phụ mạnh các chất khí và chất tan trong dung dịch.

Câu 2: Em hãy liệt kê một số ứng dụng của lưu huỳnh trong đời sống

Giải rút gọn:

Một số ứng dụng: điều chế H₂SO₄, dùng để lưu hóa cao su, chế tạo diêm, sản xuất chất tẩy trắng bột giấy, dược phẩm, phẩm nhuộm, chất trừ sâu, chất diệt nấm…

Câu 3: Em hãy nêu một số ứng dụng của chlorine trong đời sống

Giải rút gọn:

Một số ứng dụng: sản xuất nước Javel, CaOCl₂, muối KClO₃, nhựa PVC,…

2. SỰ KHÁC NHAU VỀ MỘT SỐ TÍNH CHẤT GIỮA PHI KIM VÀ KIM LOẠI

Câu 4: Lấy ví dụ minh họa cho sự khác nhau về tính chất giữa kim loại và phi kim

Giải rút gọn:

- Tính dẫn điện: Ag dẫn điện, dẫn nhiệt tốt; còn Hg thường không dẫn điện, dẫn nhiệt kém.

- Kim loại thường có nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ sôi cao, còn phi kim thường có nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ sôi thấp. 

- Ở nhiệt độ phòng, các kim loại tồn tại trạng thái rắn trừ Hg ở thể lỏng, còn phi kim có thể tồn tại ở cả thể rắn, lỏng, khí.

- Kim loại có xu hướng tạo thành ion dương khi tham gia phản ứng hóa học còn phi kim có xu hướng tạo thành ion âm khi tham gia phản ứng với kim loại.

PTHH: Mg + HCl MgCl₂ + H₂

- Phần lớn các kim loại phản ứng với oxygen tạo thành oxide base còn phi kim phản ứng với oxygen thường tạo thành oxide acid.

PTHH: 2Mg + O₂ 2MgO

S + O₂ SO₂

Câu 5: Hãy tìm ví dụ minh họa cho việc sử dụng carbon làm chất dẫn điện

Giải rút gọn:

Than chì dẫn điện tốt nên được ứng dụng làm điện cực.

Luyện tập: Viết phương trình hóa học minh họa cho phản ứng giữa oxygen với:

a) Kim loại

b) Phi kim

Giải rút gọn:

a) 2Mg + O₂ 2MgO

b) S + O₂ SO₂

Luyện tập: Sản phẩm tạo thành từ các phản ứng trên thuộc loại hợp chất nào đã học?

Giải rút gọn:

MgO là oxide base.

SO₂ là oxide acid.