BÀI 8. ĐIỆN TRỞ. ĐỊNH LUẬT OHM

Mở đầu: Trong chương trình môn Khoa học tự nhiên 8, ta đã biết độ sáng của đèn phụ thuộc vào cường độ dòng điện chạy qua nó. Ở mạch điện hình bên dưới khi lắp thêm một pin vào mạch điện, ta thấy bóng đèn sáng mạnh hơn. Cường độ dòng điện chạy qua bóng đèn phụ thuộc như thế nào vào hiệu điện thế giữa hai đầu của nó?

Giải rút gọn:

Cường độ dòng điện chạy qua một dây dẫn tỉ lệ thuận với hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây dẫn đó.

1. TÁC DỤNG CẢN TRỞ DÒNG ĐIỆN CỦA VẬT DẪN ĐIỆN

Câu 1: Tiến hành Thí nghiệm (Hình 8.1), từ đó nêu nhận xét về khả năng cản trở dòng điện của các vật dẫn điện dùng trong thí nghiệm

Giải rút gọn:

Nhận xét: mỗi một vật dẫn điện sẽ có mức độ cản trở dòng điện khác nhau.

2. ĐIỆN TRỞ. ĐỊNH LUẬT OHM

Câu 2: Tiến hành thí nghiệm (Hình 8.2), từ đó nêu nhận xét về sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn dây dẫn.

Giải rút gọn:

Nhận xét: hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn tăng hay giảm bao nhiêu lần thì cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn đó cũng tăng hay giảm bấy nhiêu lần.

Câu 3: Nêu nhận xét về tỉ số đối với đoạn dây dẫn trong thí nghiệm

Giải rút gọn:

Nhận xét: tỉ số đối với đoạn dây dẫn trong thí nghiệm có giá trị không đổi.

Câu 4: Nêu nhận xét về hình dạng của đồ thị

Giải rút gọn:

Nhận xét: Đồ thị có hình dạng là một đường thẳng. Ta thấy khi hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn tăng thì cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn đó cũng tăng.

Luyện tập: Trả lời câu hỏi đã nêu ở phần Mở đầu bài học

Giải rút gọn:

Cường độ dòng điện chạy qua một dây dẫn tỉ lệ thuận với hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây dẫn đó.

Luyện tập: Có hai đoạn dây dẫn khác nhau. Lần lượt đặt hiệu điện thế U = 12 V vào giữa hai đầu của mỗi đoạn dây dẫn thì cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn thứ nhất là I₁ = 1,2 A, qua đoạn dây dẫn thứ hai là I₂ = 0,8 A. Tính điện trở của mỗi đoạn dây dẫn đó

Giải rút gọn:

Điện trở của đoạn dây thứ nhất là: R₁ =.

Điện trở của đoạn dây thứ hai là: R₂ = .

Luyện tập: Cho đoạn dây dẫn có điện trở R = 20

a) Khi mắc đoạn dây dẫn này vào hiệu điện thế 6 V thì dòng điện chạy qua nó có cường độ là bao nhiêu?

b) Muốn cường độ dòng điện chạy qua đoạn dây dẫn này tăng thêm 0,3 A so với trường hợp trên thì hiệu điện thế đặt giữa hai đầu đoạn dây dẫn khi đó là bao nhiêu?

Giải rút gọn:

a) Cường độ dòng điện là: I =

b) Cường độ dòng điện khi này là: I’ = 0,3 + 0,3 = 0,6 A

Hiệu điện thế khi đó là: U’ = 0,6 . 20 = 12 V

3. CÔNG THỨC TÍNH ĐIỆN TRỞ

Luyện tập: Tính điện trở của cuộn dây dẫn nhiệt trong một bếp điện làm bằng nichrome có chiều dài tổng cộng 6,5 m và tiết diện 0,2 mm²

Giải rút gọn:

Điện trở của cuộn dây dẫn là: R = .

Câu 5: Dựa vào số liệu ở Bảng 8.3, trong ba chất nhôm, đồng, nichrome thì chất nào dẫn điện tốt nhất, chất nào dẫn điện kém nhất?

Giải rút gọn:

Ta có, với điện trở suất càng nhỏ thì vật liệu đó dẫn điện càng tốt. Nên chất dẫn điện tốt nhất là bạc và chất dẫn điện kém nhất là nichrome.

Luyện tập: Cho ba đoạn dây dẫn trong hình bên dưới

a) Tính điện trở của mỗi đoạn dây dẫn.

b) Lần lượt mắc từng đoạn dây dẫn vào hiệu điện thế U = 6 V thì cường độ dòng điện chạy qua đoạn dây dẫn là bao nhiêu?

Giải rút gọn:

a) Điện trở của dây dẫn a) là: R_a = .

Điện trở của dây dẫn b) là: R_b = .

Điện trở của dây dẫn c) là: R_c = .

b) Cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn a) là: I_a =

Cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn b) là: I_b =

Cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn c) là: I_c =