BÀI 44. DI TRUYỀN HỌC VỚI CON NGƯỜI

Mở đầu: Vì sao Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 của Việt Nam nghiêm cấm kết hôn giữa những người có quan hệ họ hàng trong phạm vi ba đời?

Giải rút gọn:

Vì làm như vậy để bảo vệ và duy trì tính đạo đức, phẩm chất gia đình, cũng như để phòng tránh nguy cơ về sức khỏe của con cháu trong tương lai. Quy định này nhằm đảm bảo sự đa dạng gen, tránh tình trạng dị tật gen di truyền, đồng thời thúc đẩy việc xây dựng một xã hội lành mạnh, phát triển bền vững.

1. TÍNH TRẠNG Ở NGƯỜI 

Câu 1: Quan sát Hình 44.1, hãy cho biết để phân biệt những người trong hình có thể dựa vào các đặc điểm nào

Giải rút gọn:

Dựa vào các đặc điểm như là tóc, màu da, màu mắt,…

Câu 2: Cho ví dụ về một số tính trạng ở người

Giải rút gọn:

Ví dụ: Chiều cao, màu da, tính cách, tài năng,…

2. BỆNH VÀ TẬT DI TRUYỀN Ở NGƯỜI

Câu 3: Hãy cho ví dụ về một số tác nhân gây bệnh di truyền ở người bằng cách hoàn thành Bảng 44.1

Giải rút gọn:

Luyện tập: Bảo vệ môi trường có vai trò như thế nào trong việc hạn chế các bệnh, tật di truyền ở người?

Giải rút gọn:

Môi trường sạch sẽ và lành mạnh không chỉ giúp ngăn chặn sự lây lan của các loại vi khuẩn, virus gây bệnh mà còn giúp củng cố hệ miễn dịch của cơ thể con người. Bên cạnh đó, môi trường ô nhiễm và độc hại có thể gây ra các tác động tiêu cực đến gen di truyền, gây ra các biến đổi gen và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh di truyền. 

Câu 4: Đọc thông tin và quan sát Hình 44.2, xác định các đặc điểm có thể sử dụng để nhận biết bệnh nhân mắc hội chứng Down

Giải rút gọn:

Các đặc điểm gồm: cổ ngắn, khe mắt xanh, mắt một mí, lưỡi dày và hơi thè ra, giảm trương lực cơ, trí tuệ kém phát triển, thường dị tật tim bẩm sinh, khoảng cách giữa hai mắt cách xa nhau, mũi thấp,…

Câu 5: Quan sát Hình 44.3, hãy cho biết:

a) Sự khác nhau giữa bộ nhiễm sắc thể của người mắc hội chứng Down, Tumer so với người bình thường

b) Tại sao người mắc hội chứng Tumer có biểu hiện kiểu hình giới tính nữ

Giải rút gọn:

a) - Người mắc hội chứng Down có ba bản sao của bộ nhiễm sắc thể số 21, trong khi người bình thường chỉ có 2. 

- Người mắc hội chứng Turner có 1 nhiễm sắc thể ở bộ số 23, người bình thường có 2 nhiễm sắc thể.

b) Vì họ chỉ có một nhiễm sắc thể X ở bộ nhiễm sắc thể số 23 và họ thiếu nhiễm sắc thể Y cần thiết để phát triển thành nam giới. 

Câu 6: Quan sát Hình 44.4, hãy cho biết biểu hiện bên ngoài ở người mắc bệnh bạch tạng có gì khác so với người bình thường

Giải rút gọn:

Họ thiếu sắc tố melanin khiến cho một số bộ phận có màu trắng như da, tóc, đồng tử.

Câu 7: Xác định tên gọi tương ứng và mô tả biển hiện của các tật di truyền ở người trong Hình 44.5

- Tật khoèo chân

- Tật bàn tay có nhiều ngón

- Tật hở khe môi, hàm

- Tật dính ngón tay

Giải rút gọn:

- Tật khoèo chân – d): đôi chân cong vểnh ra ngoài, tạo thành một hình dạng giống như "khoèo chân". 

- Tật bàn tay có nhiều ngón – b): bàn tay hoặc chân có nhiều ngón hơn bình thường. 

- Tật hở khe môi, hàm – a): khe môi hoặc hàm của người mắc không kín hoàn toàn, tạo thành một khe rộng. 

- Tật dính ngón tay – c): các ngón tay hoặc ngón chân bị dính lại với nhau, tạo thành một hoặc nhiều đoạn kết nối giữa chúng. 

3. DI TRUYỀN HỌC VỚI HÔN NHÂN

Câu 8: Theo Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 của Việt Nam, người từ độ tuổi nào thì được phép kết hôn

Giải rút gọn:

Theo Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 của Việt Nam, người được phép kết hôn từ đủ tuổi 18 trở lên đối với nữ và đủ 20 tuổi trở lên đối với nam.

Luyện tập: Tại sao nên thực hiện tư vấn di truyền trước khi kết hôn

Giải rút gọn:

Vì qua việc tư vấn, chúng ta có thể đánh giá nguy cơ di truyền của các bệnh lý, giúp người kết hôn hiểu rõ về nguy cơ mắc phải các bệnh di truyền và có thể lựa chọn các biện pháp phòng ngừa hoặc điều trị phù hợp. Điều này không chỉ giúp gia đình tránh được những rủi ro sức khỏe mà còn giúp tăng cơ hội có một thế hệ con khỏe mạnh.

Câu 9: Theo em, tại sao việc lựa chọn giới tính trong sinh sản ở người bị pháp luật nghiêm cấm?

Giải rút gọn:

Vì nó vi phạm các quy định đạo đức và pháp luật về quyền con người, gây ra những hậu quả không lường trước được cho sự phát triển của xã hội và văn minh nhân loại. Điều này làm mất đi sự tôn trọng đối với tính nhân bản và đồng thời ảnh hưởng xấu đến sự đa dạng và cân bằng trong cộng đồng.

Vận dụng: Tìm hiểu và nhận xét thông tin về tuổi kết hôn, một số bệnh di truyền ở địa phương em theo các nội dung gợi ý trong các bảng sau

Bảng 1: Kết quả tìm hiểu tuổi kết hôn ở địa phương

Bảng 2: Kết quả tìm hiểu một số bệnh di truyền ở địa phương

Giải rút gọn:

Bảng 1: Kết quả tìm hiểu tuổi kết hôn ở địa phương

Bảng 2: Kết quả tìm hiểu một số bệnh di truyền ở địa phương