BÀI 38. ĐỘT BIẾN GENE

Mở đầu: Năm 2006, các nhà khoa học đã phát hiện ra một con hươu có màu lông trắng khác biệt với màu lông của những con hươu khác ở một vùng núi miền Đông nước Đức. Hãy tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến sự khác biệt về màu lông của con hươu trắng này.

Đáp án:

Do hiện tượng di truyền đột biến gene gọi là albinism. Albinism là một tình trạng di truyền khiến cho cá thể không sản xuất đủ melanin, chất làm cho da, tóc và mắt có màu sắc. Trong trường hợp của con hươu này, sự thiếu hụt melanin đã dẫn đến việc lông của chúng không có màu, tạo ra một vẻ ngoài trắng sáng khác biệt so với các con hươu khác trong khu vực. 

1. KHÁI NIỆM ĐỘT BIẾN GENE

Câu 1: Quan sát Hình 38.1, cho biết cấu trúc của đoạn gene đột biến có gì khác nhau với cấu trúc của đoạn gene bình thường. Từ đó, nêu khái niệm đột biến gene

Đáp án:

- Cấu trúc a có thêm một cặp A – T, cấu trúc b bị mất một cặp A – T, cấu trúc c cặp A – T ban đầu bị thay bằng cặp G – C.

- Đột biến gene là sự thay đổi trong cấu trúc hoặc số lượng của gene so với gene bình thường, có thể gây ra các hiện tượng biến đổi di truyền trong các tổ hợp gen.

Luyện tập: Lấy thêm ví dụ về đột biến gene ở vật nuôi và cây trồng

Đáp án:

- Ở vật nuôi, các nhà khoa học đã thực hiện đột biến gen để tăng cường khả năng chống lại các bệnh truyền nhiễm hoặc cải thiện chất lượng thịt, sữa, hoặc trứng.

- Trong lĩnh vực cây trồng, cây bắp đã được biến đổi để tự chống lại sâu bệnh, từ đó giảm cần sử dụng thuốc trừ sâu và làm giảm sự tiếp xúc với hóa chất độc hại cho người lao động và môi trường.

2. Ý NGHĨA VÀ TÁC HẠI CỦA ĐỘT BIẾN GENE

Câu 2: Hãy nêu ý nghĩa và tác hại của đột biến gene

Đáp án:

- Ý nghĩa: mở ra cơ hội cho nghiên cứu trong lĩnh vực y học, nông nghiệp và môi trường, giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của con người và bảo vệ môi trường. – Tác hại: tạo ra các loài sinh vật có thể gây ảnh hưởng không mong muốn đến hệ thống sinh thái, gây nguy cơ cho sức khỏe con người nếu không được kiểm soát và sử dụng đúng cách. Đồng thời, việc sử dụng công nghệ đột biến gen cũng mở ra mối lo ngại về vấn đề đạo đức và xã hội, liên quan đến quyền lợi và rủi ro của việc can thiệp vào gen của sinh vật.

Luyện tập: Lấy một số ví dụ để chỉ ra đột biến gene có lợi cho cơ thể sinh vật và cho nhu cầu của con người

Đáp án:

- Trong cây trồng, các đột biến gene có thể giúp chúng chống lại sự tấn công của sâu bệnh hại hoặc chịu được điều kiện thời tiết khắc nghiệt như hạn hán hoặc lũ lụt.

- Các nghiên cứu di truyền đã chỉ ra rằng đột biến gene có thể được sử dụng để điều trị các loại bệnh di truyền như ung thư hoặc bệnh tiểu đường. 

- Việc tạo ra cây trồng có thể chịu được điều kiện môi trường khắc nghiệt hoặc sản xuất thực phẩm giàu dinh dưỡng hơn.

Vận dụng: Nên hay không nên loại bỏ khỏi quần thể các cá thể sinh vật có đặc điểm khác biệt so với các cá thể khác. Hãy nêu quan điểm của em về vấn đề này

Đáp án:

Không nên loại bỏ vì mỗi cá thể mang theo một phần của hệ thống di truyền và đóng góp vào sự đa dạng sinh học, việc loại bỏ các cá thể khác biệt có thể dẫn đến sự suy giảm đáng kể trong đa dạng sinh học. Điều này có thể tác động tiêu cực đến sự ổn định của hệ sinh thái và gây ra các vấn đề môi trường khó khăn hơn. Thay vào đó, chúng ta cần phải tìm cách tôn trọng và bảo vệ sự đa dạng sinh học trong tự nhiên để duy trì sự cân bằng và sức khỏe của hệ sinh thái.