BÀI 5. TIẾNG CƯỜI TRONG HÀI KỊCH

CỦNG CỐ, MỞ RỘNG

Câu hỏi 1: Tổng hợp và đối chiếu các thông tin cơ bản về hai văn bản đã được học trong bài theo các gợi ý sau: nhân vật, xung đột, tình huống, hành động, kết cấu, thủ pháp trào phúng, ngôn từ (có thể lập bảng)

Đáp án chuẩn:

Câu 2: Thảo luận về đề tài: Theo bạn, điều gì làm nên sức sống của một vở hài kịch qua các thời đại khác nhau và trong các bối cảnh tiếp nhận khác nhau.

Đáp án chuẩn

Hài kịch luôn giữ được sức sống mãnh liệt và sự hấp dẫn vượt thời gian nhờ khả năng nắm bắt bản chất con người và chạm đến cảm xúc chung của mọi tầng lớp khán giả. Sức sống của hài kịch bắt nguồn từ việc phản ánh những mâu thuẫn, trớ trêu trong cuộc sống, phơi bày những thói hư tật xấu và những mặt trái của xã hội một cách nhẹ nhàng và dí dỏm. Dù ở bất kỳ thời đại nào, những đặc điểm và tính cách con người vẫn không thay đổi nhiều, tạo nguồn cảm hứng bất tận cho các nhà sáng tác hài kịch. Điều này giúp hài kịch luôn có chỗ đứng vững chắc trong lòng khán giả, bất chấp những thăng trầm của lịch sử.

Hài kịch không chỉ mang lại tiếng cười sảng khoái mà còn khơi gợi nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau như vui sướng, chua xót, và thậm chí là phẫn nộ. Nhờ vậy, nó kết nối với khán giả ở mọi tầng lớp và lứa tuổi, tạo sự đồng cảm và thấu hiểu sâu sắc. Tiếng cười trong hài kịch không đơn thuần là giải trí mà còn là tiếng nói của lương tâm, là sự lên án những thói hư tật xấu và là lời kêu gọi hướng đến những giá trị tốt đẹp.

Ẩn sau tiếng cười sảng khoái, hài kịch thường chứa đựng những thông điệp nhân văn sâu sắc, góp phần giáo dục con người về đạo đức và lối sống. Những bài học nhẹ nhàng, dí dỏm trong hài kịch giúp khán giả nhận thức rõ hơn về bản thân và xã hội, từ đó hướng đến những giá trị tốt đẹp hơn.

Hài kịch có khả năng biến hóa linh hoạt để phù hợp với từng thời đại và bối cảnh tiếp nhận khác nhau. Các nhà sáng tác hài kịch liên tục tìm tòi và sáng tạo, đưa ra những tác phẩm mới mẻ phản ánh những vấn đề nóng hổi của xã hội. Nhờ vậy, hài kịch luôn giữ được sức hấp dẫn và thu hút khán giả.

Cuối cùng, không thể phủ nhận sức mạnh to lớn của tiếng cười. Tiếng cười là một liều thuốc tinh thần vô giá, mang lại niềm vui và sự thư giãn cho con người. Trong bối cảnh cuộc sống đầy rẫy những lo toan và áp lực, hài kịch đóng vai trò quan trọng trong việc giải tỏa căng thẳng, giúp con người cảm thấy lạc quan và yêu đời hơn.

Câu 3: Tìm đọc thêm một số vở hài kịch; nêu nhận xét khái quát về nét đặc sắc nghệ thuật của từng vở hài kịch đã đọc.

Đáp án chuẩn

"Số đỏ" của Vũ Trọng Phụng là một kiệt tác hài kịch nổi bật, thể hiện sự sắc sảo trong nghệ thuật châm biếm và cái nhìn sâu sắc về xã hội thực dân nửa phong kiến ở Việt Nam thời bấy giờ. Vở kịch khắc họa chân thực bức tranh xã hội với sự giả dối và lố lăng của tầng lớp thượng lưu, cũng như sự tham lam và hèn mọn của tầng lớp dưới đáy xã hội. Vũ Trọng Phụng đã sử dụng nghệ thuật châm biếm tinh tế để chỉ trích những thói hư tật xấu, phơi bày bản chất thối nát của xã hội.

Nhân vật trong "Số đỏ" được xây dựng sinh động với cá tính rõ rệt, đặc biệt là Xuân Tóc Đỏ, người may mắn trở thành người có tiền trong xã hội thực dân nửa phong kiến. Các nhân vật phụ như bà Phó Đoan và Văn Minh cũng được khắc họa rõ nét, góp phần làm nổi bật bức tranh xã hội. Ngôn ngữ trong vở kịch sử dụng nhiều từ ngữ dân dã và khẩu ngữ, cùng các biện pháp tu từ như ẩn dụ, so sánh, và phóng đại, tạo nên sự hấp dẫn và hiệu quả nghệ thuật cao.

Vở kịch có kết cấu chặt chẽ với ba hồi, mỗi hồi xoay quanh một sự kiện chính, dẫn dắt người đọc/người xem từ bất ngờ này đến bất ngờ khác. Nhờ vậy, "Số đỏ" không chỉ là một kiệt tác hài kịch mà còn là tác phẩm văn học với giá trị nghệ thuật và tư tưởng sâu sắc, góp phần vạch trần sự thối nát của xã hội thực dân nửa phong kiến và thể hiện niềm tin vào sự thay đổi và tương lai tốt đẹp hơn.

Câu 4: Xác định một vấn đề tự nhiên hoặc xã hội có tính tổng hợp, khái quát, thu thập tài liệu, lập đề cương và trao đổi kết quả chuẩn bị trong nhóm học tập.

Đáp án chuẩn

1. Xác định vấn đề ô nhiễm rác thải:

Khái niệm: Rác thải là những vật liệu thải loại, không còn giá trị sử dụng và cần được xử lý đúng cách. Ô nhiễm rác thải là tình trạng rác thải bị thải ra môi trường, gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người và hệ sinh thái.

Phân loại rác thải: Rác thải được phân loại thành nhiều loại khác nhau như rác hữu cơ, rác vô cơ, rác y tế, rác nguy hại,... Mỗi loại rác thải cần được xử lý theo phương pháp phù hợp.

Tác hại của ô nhiễm rác thải:

Gây ô nhiễm môi trường: Rác thải bám vào đất, nước, không khí gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến sức khỏe con người và hệ sinh thái.

Gây lãng phí tài nguyên: Rác thải có thể tái chế thành nguyên liệu mới nhưng do không được xử lý đúng cách dẫn đến lãng phí tài nguyên.

Gây mất mỹ quan đô thị: Rác thải bừa bãi làm mất mỹ quan đô thị, ảnh hưởng đến đời sống văn hóa, xã hội.

2. Khái quát vấn đề:

Tình trạng ô nhiễm rác thải trên thế giới: Ô nhiễm rác thải là vấn đề chung của toàn cầu, ảnh hưởng đến mọi quốc gia. Theo ước tính, mỗi năm thế giới thải ra khoảng 2 tỷ tấn rác thải rắn.

Tình trạng ô nhiễm rác thải ở Việt Nam: Việt Nam là một trong những quốc gia có mức độ ô nhiễm rác thải cao ở khu vực Đông Nam Á. Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, mỗi ngày Việt Nam thải ra khoảng 80.000 tấn rác thải rắn.

Nguyên nhân của ô nhiễm rác thải:

Ý thức của người dân chưa cao: Nhiều người dân chưa có ý thức phân loại rác thải, vứt rác bừa bãi ra môi trường.

Hệ thống thu gom và xử lý rác thải chưa hoàn thiện: Hệ thống thu gom và xử lý rác thải ở nhiều địa phương còn nhiều hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu xử lý rác thải.

Năng lực tái chế rác thải thấp: Năng lực tái chế rác thải ở Việt Nam còn thấp, dẫn đến lãng phí tài nguyên và ô nhiễm môi trường.

3. Thu thập tài liệu:

Tham khảo các báo cáo, nghiên cứu về vấn đề ô nhiễm rác thải của các tổ chức uy tín như Bộ Tài nguyên và Môi trường, Ngân hàng Thế giới, Quỹ Quốc tế Bảo vệ Thiên nhiên (WWF),...

Tham khảo các bài báo, tin tức về tình trạng ô nhiễm rác thải trên thế giới và ở Việt Nam.

Tham khảo các ý kiến chuyên gia về giải pháp xử lý ô nhiễm rác thải.

4. Lập đề cương:

Giới thiệu:

Khái niệm ô nhiễm rác thải.

Tình trạng ô nhiễm rác thải trên thế giới và ở Việt Nam.

Nguyên nhân của ô nhiễm rác thải.

Nội dung chính:

Hậu quả của ô nhiễm rác thải.

Giải pháp xử lý ô nhiễm rác thải:

Nâng cao ý thức của người dân.

Hoàn thiện hệ thống thu gom và xử lý rác thải.

Nâng cao năng lực tái chế rác thải.

Sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường.

Kết luận:

Kêu gọi mọi người chung tay hành động để bảo vệ môi trường.