BÀI 5. TIẾNG CƯỜI TRONG HÀI KỊCH

VIẾT BÁO CÁO NGHIÊN CỨU VỀ MỘT VẤN ĐỀ TỰ NHIÊN XÃ HỘI

Câu hỏi 1: Tổng hợp và đối chiếu các thông tin cơ bản về hai văn bản đã được học trong bài theo các gợi ý sau: nhân vật, xung đột, tình huống, hành động, kết cấu, thủ pháp trào phúng, ngôn từ (có thể lập bảng).

Giải nhanh:

Câu 2: Thảo luận về đề tài: Theo bạn, điều gì làm nên sức sống của một vở hài kịch qua các thời đại khác nhau và trong các bối cảnh tiếp nhận khác nhau.

Soạn chi tiết

Vượt qua ranh giới thời gian và bối cảnh tiếp nhận, vở hài kịch luôn ẩn chứa sức sống mãnh liệt, mang đến tiếng cười sảng khoái và những bài học quý giá cho con người. Sức sống ấy bắt nguồn từ khả năng nắm bắt bản chất con người, chạm đến cảm xúc chung, ẩn chứa giá trị nhân văn sâu sắc, biến hóa linh hoạt và sức mạnh to lớn của tiếng cười.

Hài kịch khai thác những mâu thuẫn, trớ trêu trong cuộc sống, phản ánh những thói hư tật xấu, những mặt trái của xã hội một cách nhẹ nhàng, dí dỏm. Bất kể ở thời đại nào, con người vẫn luôn tồn tại những đặc điểm, tính cách nhất định, tạo nên nguồn cảm hứng bất tận cho các nhà sáng tác hài kịch. Nhờ vậy, vở hài kịch luôn có chỗ đứng trong lòng khán giả, dù trải qua bao thăng trầm của lịch sử.

Hơn thế nữa, hài kịch không chỉ mang đến tiếng cười mà còn khơi gợi nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau như vui sướng, chua xót, thậm chí là phẫn nộ. Nhờ vậy, vở hài kịch có thể kết nối với khán giả ở mọi tầng lớp, lứa tuổi, tạo nên sự đồng cảm và thấu hiểu. Tiếng cười trong hài kịch không chỉ đơn thuần là sự giải trí mà còn là tiếng nói của lương tâm, là sự lên án những thói hư tật xấu và là lời kêu gọi hướng đến những giá trị tốt đẹp.

Ẩn sau tiếng cười sảng khoái, hài kịch thường mang theo những thông điệp nhân văn sâu sắc, góp phần giáo dục con người về đạo đức, lối sống. Thông qua những bài học nhẹ nhàng, dí dỏm, vở hài kịch giúp khán giả nhận thức rõ hơn về bản thân và xã hội, từ đó hướng đến những giá trị tốt đẹp.

Hài kịch có khả năng biến hóa linh hoạt để phù hợp với từng thời đại và bối cảnh tiếp nhận khác nhau. Các nhà sáng tác hài kịch luôn tìm tòi, sáng tạo để đưa ra những tác phẩm mới mẻ, phản ánh những vấn đề nóng hổi của xã hội. Nhờ vậy, vở hài kịch luôn giữ được sức hấp dẫn và thu hút khán giả.

Cuối cùng, không thể phủ nhận sức mạnh to lớn của tiếng cười. Tiếng cười là một liều thuốc tinh thần vô giá, mang đến niềm vui và sự thư giãn cho con người. Trong bối cảnh cuộc sống đầy rẫy những lo toan, áp lực, hài kịch đóng vai trò quan trọng trong việc giải tỏa căng thẳng, giúp con người cảm thấy lạc quan và yêu đời hơn.

Câu 3: Tìm đọc thêm một số vở hài kịch; nêu nhận xét khái quát về nét đặc sắc nghệ thuật của từng vở hài kịch đã đọc.

Soạn chi tiết

"Số đỏ" là một kiệt tác hài kịch của nhà văn Vũ Trọng Phụng. Vở kịch đã vạch trần một cách sắc sảo xã hội thực dân nửa phong kiến ở Việt Nam thời bấy giờ, đồng thời thể hiện tài năng châm biếm bậc thầy của Vũ Trọng Phụng. Nét đặc sắc nghệ thuật của vở hài kịch "Số đỏ" được thể hiện qua những điểm sau:

"Số đỏ" là bức tranh chân thực về xã hội thực dân nửa phong kiến ở Việt Nam thời bấy giờ, với những thói hư tật xấu, sự giả dối, lố lăng của tầng lớp thượng lưu và sự tham lam, hèn mọn của tầng lớp dưới đáy xã hội. Vở kịch đã vạch trần bản chất thối nát của xã hội thực dân nửa phong kiến, đồng thời thể hiện niềm tin vào con người và cuộc sống.

Vũ Trọng Phụng đã sử dụng nghệ thuật châm biếm một cách sắc sảo, tinh tế để vạch trần những thói hư tật xấu, những mặt trái của xã hội. Ngòi bút châm biếm của ông như xé tan màn che đạo đức giả trá, phơi bày bản chất thối nát của xã hội thực dân nửa phong kiến.

Các nhân vật trong "Số đỏ" đều được xây dựng một cách sinh động, có cá tính riêng biệt, tạo nên sức hấp dẫn cho tác phẩm. Nhân vật chính Xuân Tóc Đỏ là một con người vô học, lười biếng, tham lam nhưng lại may mắn trở thành người có tiền trong xã hội thực dân nửa phong kiến. Các nhân vật khác như bà Phó Đoan, Văn Minh,... cũng đều được xây dựng một cách sinh động, góp phần tạo nên bức tranh xã hội chân thực và sống động.

Vũ Trọng Phụng đã sử dụng ngôn ngữ độc đáo, cá tính để tạo nên hiệu quả nghệ thuật cao cho vở kịch. Ngôn ngữ của ông sử dụng nhiều từ ngữ dân dã, khẩu ngữ, tạo nên sự gần gũi, chân thực cho tác phẩm. Đồng thời, ông cũng sử dụng nhiều biện pháp tu từ như ẩn dụ, so sánh, phóng đại,... để tăng sức gợi cảm cho ngôn ngữ.

"Số đỏ" có kết cấu chặt chẽ, logic, dẫn dắt người đọc/người xem đi từ bất ngờ này đến bất ngờ khác. Vở kịch được chia thành ba hồi, mỗi hồi xoay quanh một sự kiện chính, tạo nên sự gay cấn, hồi hộp cho người xem.

"Số đỏ" là một kiệt tác hài kịch của văn học Việt Nam, với những giá trị nghệ thuật và nội dung tư tưởng sâu sắc. Vở kịch đã góp phần vạch trần bản chất thối nát của xã hội thực dân nửa phong kiến, đồng thời thể hiện niềm tin vào con người và cuộc sống.

Câu 4: Xác định một vấn đề tự nhiên hoặc xã hội có tính tổng hợp, khái quát, thu thập tài liệu, lập đề cương và trao đổi kết quả chuẩn bị trong nhóm học tập.

Soạn chi tiết

1. Xác định vấn đề ô nhiễm rác thải:

Khái niệm: Rác thải là những vật liệu thải loại, không còn giá trị sử dụng và cần được xử lý đúng cách. Ô nhiễm rác thải là tình trạng rác thải bị thải ra môi trường, gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người và hệ sinh thái.

Phân loại rác thải: Rác thải được phân loại thành nhiều loại khác nhau như rác hữu cơ, rác vô cơ, rác y tế, rác nguy hại,... Mỗi loại rác thải cần được xử lý theo phương pháp phù hợp.

Tác hại của ô nhiễm rác thải:

Gây ô nhiễm môi trường: Rác thải bám vào đất, nước, không khí gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến sức khỏe con người và hệ sinh thái.

Gây lãng phí tài nguyên: Rác thải có thể tái chế thành nguyên liệu mới nhưng do không được xử lý đúng cách dẫn đến lãng phí tài nguyên.

Gây mất mỹ quan đô thị: Rác thải bừa bãi làm mất mỹ quan đô thị, ảnh hưởng đến đời sống văn hóa, xã hội.

2. Khái quát vấn đề:

Tình trạng ô nhiễm rác thải trên thế giới: Ô nhiễm rác thải là vấn đề chung của toàn cầu, ảnh hưởng đến mọi quốc gia. Theo ước tính, mỗi năm thế giới thải ra khoảng 2 tỷ tấn rác thải rắn.

Tình trạng ô nhiễm rác thải ở Việt Nam: Việt Nam là một trong những quốc gia có mức độ ô nhiễm rác thải cao ở khu vực Đông Nam Á. Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, mỗi ngày Việt Nam thải ra khoảng 80.000 tấn rác thải rắn.

Nguyên nhân của ô nhiễm rác thải:

Ý thức của người dân chưa cao: Nhiều người dân chưa có ý thức phân loại rác thải, vứt rác bừa bãi ra môi trường.

Hệ thống thu gom và xử lý rác thải chưa hoàn thiện: Hệ thống thu gom và xử lý rác thải ở nhiều địa phương còn nhiều hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu xử lý rác thải.

Năng lực tái chế rác thải thấp: Năng lực tái chế rác thải ở Việt Nam còn thấp, dẫn đến lãng phí tài nguyên và ô nhiễm môi trường.

3. Thu thập tài liệu:

Tham khảo các báo cáo, nghiên cứu về vấn đề ô nhiễm rác thải của các tổ chức uy tín như Bộ Tài nguyên và Môi trường, Ngân hàng Thế giới, Quỹ Quốc tế Bảo vệ Thiên nhiên (WWF),...

Tham khảo các bài báo, tin tức về tình trạng ô nhiễm rác thải trên thế giới và ở Việt Nam.

Tham khảo các ý kiến chuyên gia về giải pháp xử lý ô nhiễm rác thải.

4. Lập đề cương:

Giới thiệu:

Khái niệm ô nhiễm rác thải.

Tình trạng ô nhiễm rác thải trên thế giới và ở Việt Nam.

Nguyên nhân của ô nhiễm rác thải.

Nội dung chính:

Hậu quả của ô nhiễm rác thải.

Giải pháp xử lý ô nhiễm rác thải:

Nâng cao ý thức của người dân.

Hoàn thiện hệ thống thu gom và xử lý rác thải.

Nâng cao năng lực tái chế rác thải.

Sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường.

Kết luận:

Kêu gọi mọi người chung tay hành động để bảo vệ môi trường.