BÀI 5. TIẾNG CƯỜI CỦA HÀI KỊCH

VĂN BẢN. GIẤU CỦA

I. TRƯỚC KHI ĐỌC

Câu 1: Hãy chia sẻ trải nghiệm của bạn khi xem một bộ phim hài, một vở hài kịch, hoặc đọc một truyện cười.

Soạn chi tiết: 

Truyện cười "Ba điều ước" là một câu chuyện dân gian quen thuộc được lưu truyền qua nhiều thế hệ. Câu chuyện xoay quanh một gia đình may mắn được thần tiên ban cho 3 điều ước.

Tuy nhiên, do sự thiếu suy nghĩ và bộp chộp, hai vợ chồng đã vô tình lãng phí 3 điều ước chỉ vì một miếng dồi chó.  Về nội dung, truyện cười "Ba điều ước" là một bài học đạo đức sâu sắc về chuyện thiếu suy nghĩ cũng như sự nóng giận của hai vợ chồng. Câu chuyện cho thấy, con người cần biết trân trọng những gì mình đang có và sử dụng những điều ước một cách thông minh, có lợi cho bản thân và gia đình.

Về nghệ thuật, truyện cười "Ba điều ước" được xây dựng với cốt truyện đơn giản, dễ hiểu, nhưng lại chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu xa. Truyện sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật như ngôn ngữ đối thoại sinh động, lối kể chuyện hấp dẫn, tạo nên sự hài hước, dí dỏm cho tác phẩm.

II. ĐỌC VĂN BẢN

Câu hỏi: Lời chỉ dẫn sân khấu ở đây có những đặc điểm gì đáng chú ý?

Giải nhanh: 

Đóng vai trò quan trọng trong việc thể hiện nội dung, chủ đề và thể loại của vở tuồng. Chúng không chỉ giúp xây dựng hiệu ứng sân khấu độc đáo, thu hút sự chú ý của khán giả mà còn truyền tải thông điệp của tác phẩm một cách sâu sắc và hiệu quả.

Câu hỏi: Chú ý thủ pháp gây cười được vận dụng trong đoạn đối thoại

Giải nhanh: 

Thủ pháp tạo tiếng cười đóng vai trò quan trọng trong việc làm cho đoạn trích "Giấu của" trở nên hài hước và thú vị hơn. Qua đó, tác giả Lộng Chương muốn truyền đạt thông điệp về sự phù phiếm của việc tích trữ của cải và tầm quan trọng của việc sống vui vẻ, thư thái.

Câu hỏi: Hai nhân vật đã rơi vào tình thế hài hước như thế nào.

Giải nhanh: 

Trong lúc đang treo tranh, vô tình hai ông bà tắt nhầm đèn khiến không gian trở nên tối om. Hai ông bà đang mò mẫm, sờ soạng và phải nhau để tìm cái công tắc đèn.

Câu hỏi: Trạng thái tâm lí luôn thay đổi của hai nhân vật cho thấy điều gì đang ám ảnh họ.

Giải nhanh: 

Hai vợ chồng đang giấu giếm một chiếc gói bí mật, sau khi nghe thấy tiếng chuông bọn họ ngỡ ngàng vì thời gian trôi nhanh mà việc giấu giếm còn chưa xong.

Họ sợ nhân vật U Trinh trở về, biết hết những bí mật của họ.

Câu hỏi: Chú ý các chi tiết về tấm ảnh của cụ Đại Lợi trong cảnh hạ màn

Giải nhanh: 

Bức hình của cụ Đại Lợi trong cảnh hạ màn đóng một vai trò quan trọng trong việc thể hiện nội dung, chủ đề và ý nghĩa của tác phẩm. Bức hình này giúp người đọc hiểu rõ hơn về truyền thống, lịch sử và giá trị đạo đức của gia đình, đồng thời thể hiện sự tôn trọng đối với thế hệ cha ông.

III. SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Xác định tình huống gây cười trong đoạn trích giấu của

Giải nhanh: 

Hai ông bà Đại Cát lọ mọ đi tìm chỗ giấu của cải ở khắp nơi trong nhà nhằm tranh việc thất thoát tài sản khi miền Bắc chuẩn bị công tư hợp doanh.

Câu 2: Phân tích tính trào phúng trong ngôn ngữ đối thoại của hai nhân vật

Soạn chi tiết: 

Sử dụng từ ngữ có nghĩa mập mờ, đa nghĩa: Chọn những từ ngữ có nhiều nghĩa khác nhau, hoặc sử dụng những từ ngữ có nghĩa trái ngược nhau để tạo ra hiệu quả châm biếm, mỉa mai.

Sử dụng các biện pháp tu từ: So sánh, ẩn dụ, nhân hóa, phóng đại, … được sử dụng một cách sáng tạo, bất ngờ để tạo hiệu quả trào phúng. VD như : trò tháu cáy, tấn công ào ạt,…

Câu 3: Theo bạn, trạng thái “quẫn” của hai nhân vật ông Đại Cát và bà Đại Cát được thể hiện qua những lời nói, cử chỉ và hành động nào?

Soạn chi tiết: 

Hành động quẫn của hai ông bà Đại Cát thể hiện qua sự giấu diếm của cải, sự chê bai của ông Đại Cát khi thấy nhà Đại Hưng hợp nhất nhà máy với nhà nước, hành động rình mò xem có ai thấy việc mình đang làm hay không.

Câu 4: Việc lặp đi lặp lại chi tiết về những tấm ảnh trong lời chỉ dẫn sân khấu ở phần đầu và phần cuối đoạn trích gợi ra cho bạn suy nghĩ gì?

Soạn chi tiết: 

Việc lặp lại chi tiết bức ảnh  ở đầu và cuối văn bản có thể tạo ra cảm giác về khung hoặc cấu trúc, bao bọc nội dung là sự giấu diếm của cải của hai ông bà Đại Cát. Điều này có thể giúp nhấn mạnh sự thống nhất và mạch lạc của văn bản, cho thấy rằng các sự kiện hoặc ý tưởng được trình bày có mối liên hệ với nhau và mang tính chất chu kỳ.

Câu 5: Bạn thấy hai nhân vật “đáng cười” trong đoạn trích này đáng ghét hay đáng thương? Tại sao?

Soạn chi tiết: 

Hai ông bà Đại Cát vừa đáng cười vừa đáng thương. Đáng cười ở chỗ lòng tham của hai ông bà quá lớn, lúi húi đi tìm chỗ giấu của tạo nên những tình huồng ngặt nghèo. Đáng thương ở việc kém hiểu biết, sợ rằng khi công tư hợp doanh là sẽ mất hết của cải. 

Câu 6: Hãy chỉ ra xung đột giữa thực tế và lí tưởng được thể hiện trong đoạn trích

Soạn chi tiết: 

Thực tế, đất nước ta đang bước vào giai đoạn kiến thiến đất nước. Nhà nước đang có những mục đích tốt đẹp, muốn cùng người dân xây dựng đất nước.

Nhưng ông bà Đại Cát lại không nghĩ thế. Ông bà nghĩ rằng, đây chính là thu hồi hết tài sản của mình và mình sẽ mất hết của cải. Vậy nên hai ông bà mới phải lọ mọ giấu diếm của cải của mình, thậm chí phải rình con gái làm nhà nước xem có giấu diếm khỏi mắt của con mình.

Câu 7: Nếu là đạo diễn dàn dựng đoạn trích này trên sân khấu, bạn sẽ lưu ý diễn viên những điểm gì?

Giải nhanh: 

Những diễn viên cần bộc lộ rõ sự lén lút, cũng như những suy tư của nhân vật khi vẫn đang ngờ vực chính sách của nhà nước.

KẾT NỐI ĐỌC – VIẾT

Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) phân tích một chi tiết hài hước trong đoạn trích Giấu của.

Soạn chi tiết: 

Tác phẩm: "Giấu của" là một truyện ngắn tiêu biểu của nhà văn Lộng Chương, được xuất bản năm 1942.  Lộng Chương (1910 - 1986) là một nhà văn, nhà báo nổi tiếng của Việt Nam, được mệnh danh là "bậc thầy của truyện ngắn hài hước". Chi tiết hài hước xuất hiện xuyên suốt tác phẩm, góp phần tạo nên tiếng cười vui nhộn khi những người dân chưa rõ về chính sách nhà nước. Ông bà Đại Cát lọ mọ đi giấu của và tạo ra những tình huống oái oăm. Việc ông bà Đại Cát giấu của một cách cẩn thận, đề phòng mọi người xung quanh cũng thể hiện sự mỉa mai về bản chất ích kỷ, tham lam của họ. Họ sợ hãi bị người khác cướp đoạt tài sản, nên luôn đề phòng và cảnh giác. Chi tiết này cũng cho thấy sự thiếu hiểu biết, tham lam của ông bà Đại Cát trước nhà nước. Chi tiết ông bà Đại Cát giấu của gây nên tiếng cười trong đoạn trích cùng tên" là một chi tiết nghệ thuật tinh tế và hiệu quả. Nó góp phần thể hiện nên hiện thực đất nước những năm đầu xây dựng tổ quốc, đồng thời tạo nên tình huống hài hước, thú vị cho tác phẩm.