VĂN BẢN: SỐNG, HAY KHÔNG SỐNG - ĐÓ LÀ VẤN ĐỀ

TRƯỚC KHI ĐỌC

CH1. Theo bạn, việc ý thức về tình trạng bi đát của hoàn cảnh có khi nào ngăn trở con người hành động quyết đoán trong cuộc đời?

Đáp án chuẩn:

Có thể sẽ ngăn trở con người hành động quyết đoán trong cuộc đời.

ĐỌC VĂN BẢN

CH1. Lời thoại của các nhân vật trước khi Hăm- lét xuất hiện cho thấy điều gì về bầu không khí xã hội bao quanh chàng?

Đáp án chuẩn:

- Bầu không khí xã hội đều bị kiểm soát, mọi người đều đang theo dõi, để ý đến từng hành động của chàng, thăm dò xem chàng đang bị điên thật hay giả vờ điên. 

=> Không khí xung quanh chàng rất căng thẳng 

CH2. Sự xung đột với cả thời đại đã để lại dấu ấn như thế nào trong nội tâm Hăm-lét?

Đáp án chuẩn:

- Chàng mang trong mình một trái tim tổn thương, một tâm hồn nguội lạnh với trách nhiệm to lớn phải đem cái tốt, cái đẹp cùng những âm mưu đen tối ra ngoài ánh sáng. 

- Những lời nói của chàng thốt ra không chỉ ẩn chứa sự thê lương, bi đát mà ẩn sâu trong đó là một ý chí mãnh liệt muốn vượt qua bể khổ, kiếm tìm cuộc sống công lý.

CH3. Chú ý sự khác biệt giữa lời Hăm-lét nói với Ô-phê-li-a trong độc thoại và đối thoại.

Đáp án chuẩn:

- Lời nói của Ô-phê-li-a chứa đầy sự quan tâm, lo lắng dành cho chàng

- Lời nói của Hăm–lét chứa đựng sự ghét bỏ, thờ ơ và thi thoảng có phần cay nghiệt khiến nàng phần nào bị tổn thương sâu sắc.

CH4. Chú ý việc thể hiện ý thức của Hăm-lét về mối quan hệ giữa nhan sắc và đức hạnh trong thời đại đảo điên.

Đáp án chuẩn:

- Cái gọi là nhan sắc và đức hạnh của người phụ nữ cũng dần biến mất, họ cũng mang theo trong mình những toan tính riêng khiến bản chất ban đầu của 2 khái niệm đó bị lu mờ. 

- Nhan sắc thì như vậy, nhưng đức hạnh thì đã thay đổi như chính tấm lòng của con người vì những toan tính cá nhân hay nghịch cảnh chi phối, mọi thứ đều có thể thay đổi.

SAU KHI ĐỌC VĂN BẢN

CH1. Xác định ý nghĩa lời thoại của các nhân vật trước khi Hăm-lét xuất hiện.

Đáp án chuẩn:

Thái độ của các nhân vật đối với nhân vật Hăm-lét: tất cả đều đang nghi ngờ rằng rốt cuộc là Hăm-lét giả vờ ngốc hay ngốc thật, họ đều đang chờ đợi cơ hội để thủ tiêu chàng. 

=> Sự độc ác, toan tính thâm độc của các nhân vật.

CH2. Nêu nhận xét chung về tâm trạng của Hăm-lét thể hiện qua lời độc thoại. Theo mạch suy tưởng của Hăm-lét, lời độc thoại có thể chia làm mấy phần, nội dung từng phần là gì?

TĐáp án chuẩn:

- Nhận xét: tâm trạng của Hăm-lét dường như rất hỗn loạn. Chàng không biết mình nên đưa ra lựa chọn nào mới là tốt nhất, chính xác nhất. 

- Bố cục:

+ Phần 1: Từ “Sống, hay không sống-đó là vấn đề… quý hơn?”: đặt ra lời mở đầu cho màn độc thoại bằng một câu hỏi tu từ

+ Phần 2: Tiếp… "chưa hề biết tới?": định nghĩa khái niệm cái chết và những suy ngẫm về cuộc đời của Hăm-lét

+ Phần 3: còn lại: lời kết thể hiện rõ nội tâm đang giằng xé, đấu tranh kịch liệt của Hăm-lét trong hoàn cảnh éo le của chính mình..

CH3. Có thế xác định cách hiểu Hăm lét về "sống" và "không sống” như thế nào?

Đáp án chuẩn:

- Đó là chấp nhận, chịu đựng tất cả những sự khổ đau, bất hạnh mà người khác đem lại, hay là chúng ta đấu tranh lại nó và kéo theo bao đau khổ cho người khác. 

- Nhân vật đang rơi vào tình thế khó khăn khi không biết bản thân nên lựa chọn thế nào cho đúng, hợp đạo lý.

=> Cách hiểu khá sáng tạo và mang theo tầm nhìn lớn, khi nhân vật đang đấu tranh tư tưởng giữa việc nên báo thù hay không.

CH4. Nêu lí do khiến Hăm-lét cho rằng "chết" đáng "mong muốn” mà cũng là "điều khó khăn” buộc người ta phải "ngừng lại mã suy nghĩ”

Đáp án chuẩn:

- Cái chết chấm dứt mọi khổ đau nhưng cũng đánh dấu sự kết thúc của cuộc đời, không còn cơ hội hành động.

- Hăm-lét muốn kết thúc sự giằng xé nhưng không thể bỏ qua cho những kẻ độc ác đang gây khổ đau.

- Với tinh thần chính nghĩa, Hăm-lét cảm thấy cần phải trừ khử cái xấu, mang lại cuộc sống bình yên và hạnh phúc cho mọi người.

CH5. Phân tích ý thức của Hăm-lét về những “khổ nhục trên cõi thể” mà con người phải gánh chịu. Theo bạn, Hăm-lét sợ “nỗi khổ nhục” gì ở cõi “mênh rang sau khi chết”?

Đáp án chuẩn:

- Hăm-lét nhận thức về những đau khổ như sự áp bức, khinh bỉ, nỗi dày vò của tình yêu tuyệt vọng, sự trì trệ của công lý.

- Ông cảm thấy cuộc sống mệt mỏi và gánh nặng, lo sợ về điều gì đó mênh mang sau cái chết.

- Hăm-lét sợ sau khi chết sẽ gặp lại những người thân yêu bị chết oan, chưa trả thù cho họ, và bị trách móc vì chưa hoàn thành trách nhiệm.

CH6. Hăm-lét đã nhận thức như thế nào về nguyên nhân tình trạng do dự, không thể hành động quyết đoán của chính mình? Dựa vào phần tóm tắt vở kịch, hãy cho biết Hăm-lét đã làm gì sau khi nhận thức được bản chất vấn đề.

Đáp án chuẩn:

- Hăm-lét tự nhận thức được sự do dự của mình, nguyên nhân từ tấm lòng cao thượng và nhân nghĩa của chàng. 

- Chàng băn khoăn giữa việc tiếp tục nhẫn nhục để mọi người hạnh phúc hay đấu tranh, gây ra cuộc mưa máu khiến nhiều người khổ đau.

- Sau khi nhận thức vấn đề, Hăm-lét quyết định biến khổ đau thành động lực, gánh vác trách nhiệm và tiếp tục đấu tranh chống lại cái ác để giải thoát cho cuộc sống của mọi người.

CH7. Chỉ ra tính chất bi kịch của xung đột được thể hiện qua lời độc thoại của Hăm-lét. Theo bạn, trong xã hội hiện đại, xung đột đó có còn tồn tại hay không? Căn cứ để bạn nêu ý kiến về vấn đề này là gì?

Đáp án chuẩn:

- Bi kịch xung đột thể hiện ở sự giằng xé giữa sống vì bản thân và sống vì trách nhiệm.

- Trong xã hội hiện đại, xung đột này vẫn tồn tại nhưng chuyển hóa linh hoạt. Con người bận rộn và thường phải sống vì trách nhiệm hơn là vì chính mình.

- Ví dụ: Mọi người có thể muốn đi du lịch, sống cho bản thân, nhưng vì phải lo cho gia đình và con cái, họ thường phải từ bỏ sở thích cá nhân để kiếm tiền và chăm sóc gia đình.

KẾT NỐI ĐỌC - VIẾT

Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) nêu cảm nhận của bạn về con người Hăm-lét được thể hiện qua lời độc thoại trong Sống, hay không sống - đó là vấn đề.

Đáp án chuẩn:

Theo em, Hăm-lét là một người chuẩn mực, tài giỏi, đặc biệt chàng là một người có trách nhiệm. Dù cuộc sống của chàng có đầy rẫy khổ đau, bất hạnh, chàng vẫn mạnh mẽ, mưu trí để vượt qua nó một cách hoàn hảo và ít thương tổn nhất. Chàng cũng muốn có cuộc sống của riêng mình và đã từng có suy nghĩ từ bỏ. Nhưng nhìn ngoài kia, những người đang đau khổ vì cái ác, sự bất công của xã hội, sự đàn áp của kẻ xấu xa khiến chàng không thể sống cuộc sống cho riêng mình. Chàng đặt trách nhiệm cho mình, phải giải phóng bản thân, con người ra khỏi bể khổ này, đó cũng chính là cách chàng tự giải phóng cho chính mình. Đó là tính cách của một con người quật cường, luôn kiếm tìm ánh sáng cho chính mình và chúng ta nên học tập tính cách, tinh thần lạc quan và quật cường của Hăm-lét.