VĂN BẢN: DƯƠNG PHỤ HÀNH

TRƯỚC KHI ĐỌC 

CH1. Theo bạn, khi đi đến một xứ sở khác, tiếp xúc với một nền văn hóa khác, người ta thường có những phản ứng hay cảm xúc như thể nào trước những gì được gặp, được thấy?

Đáp án chuẩn:

Ban đầu họ sẽ bị sốc văn hóa của vùng miền.

CH2. Bạn đã biết câu chuyện thú vị nào về cuộc tiếp xúc văn hoá giữa những người đến từ hai thế giới: phương Đông và phương Tây? Hãy chia sẻ câu chuyện đó.

Đáp án chuẩn:

Văn hóa mặc váy, đầm trong ngày cưới; trước đây Việt Nam mặc áo dài còn bây giờ thì không.

ĐỌC VĂN BẢN

CH1. Chú ý các chi tiết miêu tả hình ảnh người thiếu phụ phương Tây.

Đáp án chuẩn:

- Áo trắng phau

- Tựa vai chồng

- Kéo áo, rì rầm nói chuyện

- Tay cầm cốc sữa

- Uốn éo

CH2.  Hình dung về nhân vật trữ tình.

Đáp án chuẩn:

Nhân vật trữ tình dường như cảm thấy bất ngờ về hành động âu yếm, có chút lả lơi ở chốn đông người của người thiếu phụ bởi đây là cảnh cực kỳ hiếm thấy ở phương Đông. 

SAU KHI ĐỌC

CH1. So sánh và chỉ ra những chỗ khác biệt giữa bản dịch thơ với nguyên tác.

Đáp án chuẩn:

- Giống nhau: đều là thơ tự do

- Khác nhau: 

+ Ở bản dịch thơ nghĩa của từng câu thơ được chỉ ra dễ hiểu hơn. 

+ Ở bản dịch thơ lại chưa truyền tải được hết ý nghĩa so với bản nguyên tắc. 

+ Bản nguyên tắc đa phần là từ Hán Việt nên nhiều từ ngữ khó hiểu, chưa hiểu được nghĩa của từ.

CH2. Xác định thời gian, không gian, sự việc của câu chuyện được kể trong bài thơ

Đáp án chuẩn:

- Thời gian: vào buổi tối.

- Không gian: một đêm trăng thâu.

- Câu chuyện:

+ Hình ảnh người thiếu phụ tựa vai chồng trong đêm trăng thâu ríu rít trò chuyện, nũng nịu người chồng của mình. 

+ Tác giả đã có dịp quan sát và đã thay đổi cái nhìn của ông, bày tỏ sự xót thương cho người phụ nữ ở quê hương mình, không dám tình tứ thân mật với chồng như này vì xã hội bảo thủ, khô khan. 

CH3. Chỉ ra những chi tiết miêu tả người thiếu phụ phương Tây, qua đó, nêu các đặc điểm nổi bật của hình tượng này.

Đáp án chuẩn:

- Chi tiết: 

+ Áo như tuyết. 

+ Tựa vai chồng dưới bóng trăng.

+ Kéo áo chồng thì thầm nói.

+ Tay cầm uể oải một chén sữa.

+ Nghiêng mình đòi chồng đỡ dậy. 

- Tất cả những chi tiết đó làm nổi bật lên hình ảnh một người phụ nữ đang làm nũng với chồng của mình. Nàng muốn được chồng yêu mến, chiều chuộng và cảm thấy hạnh phúc khi làm những hành động đấy.

CH4. Hình tượng người thiếu phụ phương Tây trong bài thơ được tái hiện qua cái nhìn của một nhà Nho đồng thời cũng là một nhà thơ phương Đông. Hãy phân tích những cảm xúc, thái độ được tác giả bộc lộ từ các điểm nhìn đó.

Đáp án chuẩn:

- Tác giả cảm thương cho số phận người phụ nữ Phương Đông, nhẫn nhịn sống trong xã hội bảo thủ.

- Cảm xúc của ông dâng cao ở câu thơ cuối cùng, thể hiện sự xót xa cho thân phận mình, mơ ước về một gia đình hạnh phúc, đồng thời bày tỏ tính nhân văn và tình phóng khoáng sâu sắc.

CH5. Phân tích tâm trạng nhân vật trữ tình trong câu thơ kết và những ý tứ được mở ra từ câu thơ này.

Đáp án chuẩn:

- Tình cảm lứa đôi của người thiếu phụ phương Tây đã gợi lên trong ông nỗi nhớ về quê nhà tha thiết, khao khát về một gia đình hạnh phúc, ấm êm. 

- Câu thơ này như một lời than của tác giả về nỗi nhớ xa quê, xa gia đình, qua đó cũng có thể thấy câu thơ đã thể hiện tính nhân văn, một góc nhìn rất mới rất hiện đại, ông như được mở mang đầu óc sau chuyến đi đó.

CH6. Đọc bài thơ, bạn cảm nhận được những gì về tư tưởng, tâm hồn tác giả?

Đáp án chuẩn:

- Tác giả đưa ra tư tưởng mới mẻ rằng người phụ nữ hiện đại cần được yêu thương và chăm sóc, có quyền nũng nịu chồng, trái ngược với người phụ nữ phương Đông vất vả. 

- Tâm hồn nhân văn của tác giả thể hiện qua mong muốn có một gia đình hạnh phúc và sự khai sáng, mở rộng góc nhìn hiện đại sau chuyến đi.

KẾT NỐI ĐỌC - VIẾT

Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày điều bạn thấy tâm đắc nhất ở bài thơ Dương phụ hành.

Đáp án chuẩn:

Cao Bá Quát là một trong các nhà thơ lớn của nền văn học. Mạch cảm xúc trữ tình của tác giả vẫn tuôn trào và không dừng lại ở đó. Toàn bộ bức tranh đầy gợi cảm, ngọt ngào về hình ảnh người thiếu phụ Tây dương, về hành động, cử chỉ của đôi vợ chồng người Phương Tây dù được Cao Bá Quát miêu ta rất thực, rất sinh động nhưng dường như có vẻ những chi tiết ấy đóng vai trò nhằm dồn nén cảm xúc để tới dòng thơ cuối cùng thì con người thi sĩ ôm nỗi thống khổ rối bời và kín đáo ấy đã chẳng thể kìm hãm được nữa, mà đã thốt lên một lời tự than:"Biết đâu nỗi khách biệt ly này!" Tưởng đâu đây là nỗi sầu xa xứ, nhưng không phải, từ cảnh tình cảm hạnh phúc, trìu mến của lứa đôi lại gợi lên trong tâm trí người thi sĩ về một nỗi buồn của sự biệt ly. Và ta có thể đoán được dòng chảy ngầm trong tâm trạng của nhà thơ: nỗi khát khao về một gia đình hạnh phúc, nỗi nhớ nhung tình vợ tình chồng. Sự giãi bày, chia sẻ này cũng là một trong những phương diện bộc lộ vẻ đẹp nhân văn sâu sắc ẩn sâu trong tâm hồn của người trí thức phóng khoáng, ngang tàng. Việt Nam những năm nửa đầu thế kỉ XIX. Ông nổi tiếng là người có nhân cách cứng rắn, ngang tàng và là ngòi bút tài hoa, các tác phẩm của ông đều