THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT

PHẦN I. CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

CH1: Đọc đoạn văn và thực hiện các yêu cầu sau:

Dưới tác động tiêu cực của việc phát triển công nghiệp thiếu bền vững, Trái Đất đang nóng dần lên, nhiều khối băng ở Bắc Cực và Nam Cực bị tan chảy làm nước biển dâng cao, đe dọa sự tồn tại của một số thành phố sôi động và làng mạc trù phú miền duyên hải. Tầng ô-dôn bị thủng nhiều chỗ, đất đai, nước, không khí bị ô nhiễm nặng nề, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của muôn loài

a. Trong đoạn văn trên có nhiều từ là từ mượn, chẳng hạn: phát triển, băng, ô-dôn, không khí, ô nhiễm, ... Theo em, từ nào được vay mượn từ tiếng Hán, từ nào được vay mượn từ tiếng Anh? Vì sao em xác định như vậy?

b. Trong các từ mượn như công nghiệp, băng, Ô-dôn, ô nhiễm, từ nào gây cho em cảm giác về từ mượn rõ nhất? Vì sao?

c. Các yếu tố như không, nhiễm không chỉ xuất hiện trong không khí, ô nhiễm mà còn được dùng để tạo nên nhiều từ khác mà chúng ta vẫn sử dụng hằng ngày. Hãy kể thêm một số từ có những yếu tố ấy và giải thích ý nghĩa của chúng.

CH2: Qua việc thực hiện các yêu cầu ở bài tập 1, em rút ra nhận xét gì về đặc điểm của vốn từ tiếng Việt.

CH3: Nhắc lại những thông tin, thông điệp mà em tiếp nhận được từ văn bản Trái đất - cái nôi của sự sống.

CH4: Chọn một đoạn văn trong văn bản Trái đất - cái nôi của sự sống và điền thông tin cần thiết vào bảng theo mẫu sau (làm vào vở):

PHẦN II. 5 PHÚT SOẠN BÀI

CH1: 

 a. Các từ vay mượn tiếng Hán: phát triển, không khí, băng, ô nhiễm. 

• Các từ vay mượn tiếng anh: bai-ôm. 

• Em xác định như vậy dựa vào hình thức viết

+ Từ mượn tiếng Hán có cách viết như từ thuần Việt

+ Từ mượn tiếng Anh khi viết sẽ có dấu gạch nối giữa các âm tiết.

a. Từ Ô-dôn có cảm giác về từ mượn rõ nhất. Vì nó có hình thức và cấu tạo hoàn toàn khác từ thuần Việt

b. Yếu tố không: không tưởng, không gian, không trung…

• Yếu tố nhiễm: miễn nhiễm, nhiễm khuẩn, lây nhiễm, truyền nhiễm…

CH2:  Qua việc thực hiện các yêu cầu trên, em rút ra nhận xét về đặc điểm của vốn từ tiếng Việt: vốn từ tiếng Việt vô cùng đa dạng và phong phú, trong đó đa số các từ thuần Việt và một bộ phận từ mượn (tiếng Hán, ngôn ngữ Châu Âu).

   CH3: Hãy diễn đạt lại câu văn sau đây theo hướng thay thế từ mượn bằng từ quen thuộc hoặc dễ hiểu hơn vốn đã có từ lâu trong vốn từ tiếng Việt:

Các fan cuồng thực sự phấn khích, hân hoan khi thấy idol của mình xuất hiện trên cửa chiếc chuyên cơ vừa đáp xuống phi trường.

CH4:  Các fan được thay bằng “những người hâm mộ”

• Idol được thay bằng “thần tượng”

• Chuyên cơ được thay bằng “máy bay”

• Phi thường được thay bằng “sân bay”

• Thay đổi: Những người hâm mộ thực sự phấn khích, vui vẻ khi thấy thần tượng của mình xuất hiện trên cửa chiếc máy bay vừa đáp xuống sân bay.