BÀI 4: THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT

PHẦN I. CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

DẤU CÂU

CH1: Tìm và cho biết công dụng của dấu chấm phẩy trong đoạn văn sau: 

Một người ở vùng núi Tản Viên có tài lạ: vẫy tay về phía đông, phía đông nổi cơn bão, vẫy tay về phía tây, phía tây mọc lên từng dãy núi đồi. Người ta gọi chàng là Sơn Tinh. Một người ở miền biển, tài năng cũng không kém: gọi gió, gió đến; hô mưa, mưa về. Người ta gọi chàng là Thuỷ Tỉnh.

CH2: Viết đoạn văn (khoảng 5-7 câu) có dùng dấu chấm phẩy.

NGHĨA CỦA TỪ NGỮ

CH3: Trong truyện Sơn Tinh, Thủy Tinh, nhân vật Thủy Tinh còn được gọi là “Thần nước”. Trong tiếng Việt có nhiều từ có yếu tố thuỷ như Thuỷ trong Thuỷ Tinh, có nghĩa là nước. Tìm một số từ có yếu tố thuỷ được dùng theo nghĩa như vậy và giải thích ngắn gọn nghĩa của những từ đó.

CH4: Giải thích nghĩa của các thành ngữ sau: hô mưa gọi gió, oán nặng thù sâu. Trong mỗi thành ngữ, các từ ngữ được sắp xếp theo kiểu đan xen: hô - gọi, mưa - gió, oán - thù, nặng - sâu. Hãy tìm thêm một số thành ngữ được tạo nên bằng cách đan xen các từ ngữ theo cách tương tự.

BIỆN PHÁP TU TỪ

CH5: Tìm những câu văn có sử dụng biện pháp tu từ điệp từ, điệp ngữ trong văn bản Sơn Tinh Thủy Tinh (Huỳnh Lý) kể và nêu tác dụng của biện pháp tu từ này. 

PHẦN II. 5 PHÚT SOẠN BÀI

DẤU CÂU

CH1: Dấu chấm phẩy trong câu: “Một người ở miền biển, tài năng cũng không kém: gọi gió, gió đến; hô mưa, mưa về.”

- Tác dụng: dấu chấm phẩy làm ranh giới giữa hai vế câu ghép “gọi gió, gió đến” và “hộ mưa, mưa về”.

CH2: Khi đặt chân đến Nha Trang ta không thể nào quên được cảnh đẹp tuyệt vời nơi đây. 

- Màu vàng của những đồi cát rộng mênh mang và màu xanh biếc của những hàng dừa cao vút uốn mình quanh bờ biển Mũi Né chính là một trong những cảnh đẹp không thể không nhắc đến. 

- Ngược lên miền núi cao, ta có thể chiêm ngưỡng vẻ đẹp của các cung đèo Hà Giang; vẻ đẹp của thiên nhiên Sa Pa; vẻ đẹp hùng vĩ của thác Bản Giốc.

- Bất cứ nơi đâu, con người đều có thể có cơ hội chiêm ngưỡng vẻ đẹp sơn thủy hữu tình trên dải đất hình chữ S này.

NGHĨA CỦA TỪ NGỮ

CH3: Thủy điện: là nguồn điện có được từ năng lượng nước

- Thủy triều là hiện tượng nước biển, nước sông… lên xuống trong một chu kì thời gian phụ thuộc biến chuyển thiên văn

- Thiên cung là khu vui chơi giải trí trong nhà mô phỏng cảnh đại dương với các loại sinh vật đại dương để du khách ngắm nhìn, tham quan 

- Thủy thủ là một người làm việc trên tàu thủy.

CH4: Giải thích nghĩa của các thành ngữ sau:

+ Hô mưa gọi gió: sức mạnh kì lạ có thể điều khiển mưa gió

+ Oán nặng thù sâu: sự hận thù, oán tức vô cùng sâu sắc không thể nào quên được

- Các thành ngữ có ý nghĩa tương tự: Ăn to nói lớn,Góp gió thành bão, Chân cứng đá mềm…

BIỆN PHÁP TU TỪ

CH5: Những câu văn có sử dụng biện pháp tu từ điệp từ, điệp ngữ trong văn bản Sơn Tinh Thủy Tinh (Huỳnh Lý) kể: 

+ Hai chàng tâu hỏi đồ sắm lễ cần những gì, vua bảo: “Một trăm ván cơm nếp, một trăm tệp bánh chưng, voi chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao, mỗi thứ một đôi”

+ Nước ngập ruộng đồng, nước tràn nhà cửa, nước dâng lên lưng đồi, sườn núi, thành Phong Châu như nổi lềnh bềnh trong một biển nước.

- Tác dụng: làm cho câu văn trở nên đầy đủ nội dung, sinh động và diễn tả được toàn bộ nội dung và tác giả muốn diễn tả.