BÀI 8: THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT

PHẦN I. CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

NGHĨA CỦA TỪ

CH1:  Đọc những câu sau trong truyện Cây khế (Bùi Mạnh Nhị kể):

a. Quanh năm hai vợ chồng chăm chút cho nên cây khế xanh mơn mởn, quả lúc lỉu sát đất, trẻ lên ba cũng với tay được.

b. Từ đó ròng rã một tháng trời, hằng ngày chim cứ đến ăn vào lúc sáng sớm làm quả vợi hẳn đi.

Tìm những từ ngữ phù hợp để thay thế cho các từ ngữ in đậm. 

CH2: So sánh lời kể về vợ chồng người em và vợ chồng người anh (khi chuẩn bị theo chim ra đảo) và thực hiện yêu cầu nêu ở dưới:

a. Tìm những động từ hoặc cụm động từ thể hiện rõ sự khác biệt về hành động giữa vợ chồng người em và vợ chồng người anh.

b. Giải thích nghĩa của những động từ hoặc cụm động từ tìm được ở trên.

BIỆN PHÁP TU TỪ

CH3: Hai câu sau đây có sử dụng cùng một biện pháp tu từ. Chỉ ra biện pháp tu từ đó và nêu tác dụng của nó.

a. Quân sĩ mười tám nước ăn mãi, ăn mãi nhưng niêu cơm bé xíu cứ ăn hết lại đầy.

b. Chim bay mãi, bay mãi, qua bao nhiêu là miền, hết đồng ruộng đến rừng xanh, hết rừng xanh đến biển cả.

CH4: Đặt một câu có sử dụng biện pháp tu từ được chỉ ra ở bài tập 3.

PHẦN II. 5 PHÚT SOẠN BÀI

NGHĨA CỦA TỪ

CH1: 

a. mơn mởn: xanh non và tươi tốt

    lúc lỉu: trĩu trịt

b. ròng rã: đằng đẵng

    vợi hẳn: bớt dần hẳn đi

CH2: 

a. Các động từ và cụm động từ 

b. Giải thích

- May một túi vải: hành động may một túi bằng vải đựng đồ.

- Cuống quýt bàn cãi: bàn cãi một cách vội vàng, hấp tấp cho sự việc đang gấp rút.

- Chim rạp mình xuống đất: chim nằm xuống cho người leo lên.

- Trèo lên:trèo lên một cách thận trọng, từ từ.

- Tót ngay lên:hành động trèo lên sự vật một cách vội vã, khẩn trương, vô duyên.

- Vái lấy vái để:hành động quỳ lạy vội vàng, nhanh như cầu khẩn điều gì.

- Không dám vào: bẽn lẽn, rụt rè, không dám vào trong.

- Hoa mắt:cảm giác xây xẩm, tối sầm mặt lại vì điều gì đó khiến ta lạ lẫm.

- Mê mẩn, tâm thần, quên đói, quên khát, cố nhặt vàng: như người mất trí, mê mẩn quên hết mọi thứ, chỉ nghĩ đến thứ trước mắt.

- Lấy thêm: hành động tham lam, lấy thêm nhiều nữa vì cảm giác chưa đủ.

BIỆN PHÁP TU TỪ

CH3: 

a. Quân sĩ mười tám nước ăn mãi, ăn mãi nhưng niêu cơm bé xíu cứ ăn hết lại đầy.

- Biện pháp tu từ: điệp ngữ “ăn mãi”

- Tác dụng của biện pháp tu từ: nhấn mạnh hành động ăn diễn ra liên tục và lâu dài đến tưởng như không có giới hạn, không có điểm dừng của các binh sĩ.

b. Chim bay mãi, bay mãi, qua bao nhiêu là miền, hết đồng ruộng đến rừng xanh, hết rừng xanh đến biển cả.

- Biện pháp tu từ: điệp ngữ “bay mãi”

- Tác dụng của biện pháp tu từ: Tăng sức gợi hình cho câu văn, thể hiện sự bao la, rộng lớn với những nơi mà chim thần bay qua. 

CH4: Biện pháp tu từ điệp ngữ: “đi mãi”

Đặt câu: Tôi đi mãi, đi mãi mà vẫn chưa đi hết con phố này.

- Điệp từ “vang mãi”

Đặt câu: Tiếng trống trường khai giảng cứ vang mãi, vang mãi vào bầu trời mùa thu trong xanh cao vời vợi.