BÀI 5: THẠCH SANH

PHẦN I. CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

TRƯỚC KHI ĐỌC

CH1: Trong thế giới tưởng tượng, những con vật kì ảo thường được hình dung là có nhiều đặc điểm kì lạ, biết nói tiếng người, có nhiều phép thần thông, biến hoá, có thể hại người hoặc giúp ích cho người.

Việc sáng tạo ra những con vật kì ảo thường đem lại sự hấp dẫn, thú vị cho câu chuyện. Hãy tưởng tượng, vẽ một con vật kì ảo và giới thiệu về con vật đó.

CH2: Em cũng có thể làm tương tự với việc tưởng tượng ra các đồ vật kì ảo. Trình bày về đặc điểm và chức năng của đồ vật đó.

ĐỌC VĂN BẢN

CH1: Điều gì sẽ xảy ra tiếp sau đó?

CH2: Thế giới do vua Thủy Tề cai trị có những đặc điểm gì?

SAU KHI ĐỌC

CH1: Em có thích truyện Thạch Sanh không? Vì sao?

CH2: Gia cảnh của Thạch Sanh có gì đặc biệt?

CH3: Truyện Thạch Sanh có những con vật kì ảo nào? Chúng có đặc điểm gì khác thường?

CH4: Sau khi được Lý Thông kéo lên từ hang của đại bàng và đưa trở lại cung, công chúa đã bị cảm. Theo em, điều gì sẽ xảy ra nếu công chúa không bị như vậy?

CH5: Truyện Thạch Sanh có nhiều đồ vật kì ảo. Hãy liệt kê các đồ vật đó và nêu đặc điểm, tác dụng của chúng.

CH6: Trong truyện, hai nhân vật Thạch Sanh và Lý Thông luôn đối lập nhau về hành động. Lập bảng so sánh để thấy rõ sự đối lập đó. Qua đó, em có nhận xét gì về đặc điểm của hai nhân vật này?

CH7: Kết thúc truyện, Thạch Sanh được nhà vua gả công chúa và nhường ngôi. Qua cách kết thúc này, tác giả dân gian muốn thể hiện điều gì?

CH8: Về kết cục của mẹ con Lý Thông, ở văn bản do Huỳnh Lý và Nguyễn Xuân Lân kể có chi tiết: “Mẹ con Lý Thông về quê đến nửa đường thì bị Thiên Lôi giáng sấm sét đánh chết, rồi bị hoá kiếp làm con bọ hung”. Bản của Anh Động (và nhân dân một số vùng Nam Bộ) kể: “Lý Thông được tha nhưng y về dọc đường mưa to, sấm sét đánh tan thây ra từng mảnh, mỗi mảnh hoá thành một con ễnh ương. Cho nên bây giờ mỗi khi có mưa to sấm sét, ễnh ương sợ, kêu lên những tiếng man dã....”. Em có nhận xét gì về những cách kết thúc này?

VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC

CH: Dũng sĩ là người có lòng dũng cảm, chiến đấu diệt trừ cái ác, bảo vệ cuộc sống của cộng đồng. Viết đoạn văn (khoảng 5-7 câu) về một dũng sĩ mà em gặp ngoài đời hoặc biết qua sách báo, truyện kể.

PHẦN II. 5 PHÚT SOẠN BÀI

TRƯỚC KHI ĐỌC

CH1: Động vật có ích: trâu, chó, mèo, chim sâu…

• Động vật có hại: rết, rắn, sâu bọ…

CH2: Các đồ vật kì ảo: khung cửi, bút thần..

ĐỌC VĂN BẢN

CH1: Khi Thạch Sanh về ở với Lý Thông sẽ gặp rất nhiều chuyện vì Lý Thông kết bạn với Thạch Sanh là một sự tính toán của hắn.

CH2: Thế giới do vua Thủy Tề cai trị có đặc điểm:

- Là một thế giới thần kỳ, nhiều phép thuật: dinh thự ở dưới nước

- Là thế giới giàu có, hiếu khách, công bằng, ơn nghĩa: vua Thủy Tề đãi Thạch Sanh nhiều vàng bạc.

SAU KHI ĐỌC

CH1: Em thích truyện Thạch Sanh 

- Vì truyện có nhiều chi tiết kì ảo, hấp dẫn và có kết thúc có hậu (người tốt được sống hạnh phúc, kẻ xấu bị trừng trị)

CH2: Gia cảnh của Thạch Sanh đặc biệt ở chỗ: sớm mồ côi cha mẹ, sống lủi thủi trong một túp lều cũ dựng dưới gốc đa, cả gia tải chỉ có một lưỡi búa, hằng ngày lên rừng đốn củi kiếm ăn.

CH3: Trong chuyện Thạch Sanh, có những con vật kỳ ảo: Trằn tinh, đại bàng. 

- Chúng đều có đặc điểm đều là những con vật ác độc, hung dữ, làm hại đến người và trả thù người đã làm hại đến chúng. 

CH4: Theo em, nếu công chúa không bị câm thì công chúa sẽ nói ra bộ mặt độc ác, giả tạo của Lý Thông.

CH5: Truyện Thạch Sanh có nhiều đồ vật kì ảo:

- Đàn thần: chữa bệnh của công chúa, cảm hóa quân lính các nước chư hầu

- Niêu cơm thần: ăn mãi không hết

=> Giúp Thạch Sanh giải oan, chiến thắng kẻ thù mà không phải hi sinh ai cả.

CH6:

 CH7: Kết thúc truyện là một kết thúc có hậu khi chàng lấy công chúa, mẹ con Lý Thông bị trừng phạt. 

- Điều đó thể hiện ước mơ về công lý xã hội của nhân dân ta.

CH8: Điểm chung: kẻ ác là mẹ con Lý Thông đều bị trừng phạt là bị sét đánh chết, bị hóa thành những con vật có ngoại hình xấu xí, sống ở nơi ẩm thấp, bẩn thỉu

- Điểm riêng: mỗi phiên bản mẹ con Lý Thông hóa thành mỗi con vật khác nhau (bọ hung, ễnh ương)

=> Thẻ hiện được sự khác biệt trong văn hóa của mỗi vùng miền mà tác giả sinh sống (miền Bắc và miền Nam) – thể hiện sự đa dạng văn hóa

VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC

CH: Người dũng sĩ mà em được biết đó là Nguyễn Ngọc Mạnh. 

- Anh đã dũng cảm đỡ bé 3 tuổi bị rơi từ tầng 12 chung cư xuống. 

- Niềm vui sướng về "cái kết có hậu" khi em bé được cứu sống. 

- Nhưng sâu xa hơn là những điều tử tế, tốt đẹp trong xã hội được lan tỏa một cách tích cực và mạnh mẽ.