GIÓ LẠNH ĐẦU MÙA

PHẦN I. CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

TRƯỚC KHI ĐỌC

CH1: Kể về một sự giúp đỡ, chia sẻ mà em đã dành cho ai đó hoặc từng được đón nhận.

CH2: Đọc nhan đề Gió lạnh đầu mùa, em dự đoán nhà văn sẽ kể chuyện gì?

ĐỌC VĂN BẢN

CH1: Chiếc áo bông cũ có xuất hiện ở phần tiếp theo của truyện không?

CH2: Dáng vẻ bề ngoài của bé Hiên được miêu tả như thế nào?

CH3: Theo em, mẹ Sơn có phạt hai chị em Sơn không. Điều gì khiến em suy đoán như vậy.

CH4: Em có đoán đúng những gì xảy ra trong phần kết của câu chuyện này không?

SAU KHI ĐỌC 

CH1: Câu chuyện được kể bằng lời kể của người kể chuyện ngôi thứ mấy?

CH2: Liệt kê một số chi tiết, hình ảnh miêu tả thái độ của chị em Sơn với các bạn nhỏ.

CH3: Chỉ ra các câu văn miêu tả ý nghĩ của Sơn khi nghe mẹ và vú trò chuyện về chiếc áo của Duyên; khi Sơn nhớ ra cuộc sống nghèo khổ của mẹ con Hiên. Những suy nghĩ, cảm xúc ấy giúp em cảm nhận điều gì ở nhân vật Sơn.

CH4: Khi cùng chị Lan mang chiếc áo bông cũ cho Hiên, Sơn cảm thấy như thế nào? Cảm xúc ấy giúp em hiểu được điều gì của sự chia sẻ?

CH5: Hành động vội vã đi tìm Hiên để đòi lại chiếc áo bông cũ có làm em giảm bớt thiện cảm với nhân vật Sơn không? Vì sao?

CH6: Hãy nhận xét về cách ứng xử của mẹ Sơn và mẹ Hiên trong đoạn cuối câu chuyện.

CH7: Đọc lại một số đoạn văn miêu tả lại cảm xúc thay đổi của đất trời khi mùa đông đến. Em có thích những đoạn văn này không. Vì sao?

CH8: Hãy chỉ ra một vài điểm giống nhau và khác nhau giữa hai nhân vật cô bé bán diêm (Cô bé bán diêm) và Hiên (Gió lạnh đầu mùa).

VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC

CH: Có nhiều nhân vật trẻ em xuất hiện trong truyện Gió lạnh đầu mùa. Hãy viết một đoạn văn (khoảng 5 câu) trình bày cảm nhận về một nhân vật mà em thấy thú vị.

PHẦN II. 5 PHÚT SOẠN BÀI

TRƯỚC KHI ĐỌC

CH1: Một sự giúp đỡ, chia sẻ mà em đã dành cho ai đó: gây quỹ từ thiện từ việc bán hàng sen đá, bánh xíu páo, bánh nhãn để trao những phần quà đến các bạn; tham gia vệ sinh, dọn dẹp nhà cửa cho các bà các cụ tại làng hữu nghị Việt Nam.

CH2: Đọc nhan đề Gió lạnh đầu mùa, em dự đoán nhà văn sẽ kể câu chuyện về tình người liên quan đến những ngày lạnh giá của mùa đông.

ĐỌC VĂN BẢN

CH1: Chiếc áo bông cũ có xuất hiện ở phần tiếp theo của truyện. 

CH2: Dáng vẻ bề ngoài của bé Hiên được miêu tả: “Co ro đứng bên cột quán, chỉ mặc có manh áo tả tơi, hở cả lưng và tay”. 

CH3: - Theo em, mẹ Sơn không phạt hai chị em Sơn. 

- Vì việc làm của Sơn là một việc tốt.

CH4: Em dự đoán: Khi biết được việc hai chị em Sơn cho Hiên chiếc áo bông cũ, mẹ đã không mắng hai chị em mà còn thầm tự hào, ủng hộ về hành động yêu thương, giúp đỡ người khác của hai chị em. 

SAU KHI ĐỌC 

CH1: Câu chuyện được kể bằng lời kể của người kể chuyện ngôi thứ ba.

CH2: Một số chi tiết, hình ảnh miêu tả thái độ của chị em Sơn với các bạn nhỏ:

• Sơn và chị vẫn thân mật chơi đùa, chứ không kiêu kỳ và khinh khỉnh như các em họ của Sơn

• Chị Lan dơ tay vẫy một con bé từ nãy vẫn đứng dựa vào cột: Sao không lại đây Hiên, lại đây chơi với tôi.

• Chị Lan hỏi sao áo Hiên rách thế, áo lành đâu sao không mặc.

=> Chị em Sơn là những đứa trẻ nhân hậu, thương người, không phân biệt địa vị giai cấp như xã hội cũ.
CH3: - Những câu văn miêu tả ý nghĩ của Sơn khi nghe mẹ và vú trò chuyện về chiếc áo của Duyên:

+ Sơn nhớ em, cảm động và thương em quá.

+ Sơn thấy mẹ rơm rớm nước mắt. 

- Những câu văn miêu tả ý nghĩa của Sơn khi nhớ ra cuộc sống nghèo khổ của mẹ con Hiên:

+ Sơn thấy động lòng thương, cũng như ban sáng Sơn đã nhớ thương đến em Duyên. 

+ Một ý nghĩ tốt bỗng thoáng qua trong trí.

=> Những suy nghĩ, cảm xúc ấy giúp em cảm nhận được một trái tim ấm áp, chan hòa tình yêu thương, cùng sự tinh tế, biết quan tâm người khác ở Sơn.

CH4: Khi cùng chị Lan mang chiếc áo bông cũ cho Hiên “Sơn đứng lặng yên đợi, trong lòng tự nhiên thấy ấm áp vui vui”.

Cảm xúc ấy giúp em hiểu: sẻ chia là một món quà vô cùng tốt đẹp của cuộc sống, khi chúng ta giúp đỡ người khác ta cảm thấy vui vẻ trước tiên.

CH5: Hành động vội vã đi tìm Hiên để đòi lại chiếc áo bông cũ không làm em giảm bớt thiện cảm với nhân vật Sơn không. 

- Vì đó là tâm lý và hành động bình thường của một đứa trẻ khi tự ý mang đồ dùng ở nhà đi cho người khác và sợ bị mẹ mắng. 

CH6: Cách ứng xử của mẹ Hiên: mang áo bông đến trả lại cho mẹ Sơn => thể hiện lòng tự trọng, đứng đắn và sự trung thực của một người mẹ nghèo

 - Cách ứng xử của mẹ Sơn: cho mẹ Hiên vay tiền để may áo mới cho con, chứ không tặng chiếc áo cũ cho Hiên => thể hiện tấm lòng nhân hậu, giàu tình yêu thương, cùng sự tinh tế, biết suy nghĩ ứng xử.

CH7: Một số đoạn văn miêu tả lại cảm xúc thay đổi của đất trời khi mùa đông đến:

+ Buổi sáng hôm nay, mùa đông đột nhiên đến => mùa đông rét mướt

+ Nhìn ra sân, Sơn Thấy => sắt lại vì rét.

• Em có thích đoạn văn này, vì khi miêu tả thiên nhiên vào đông nhưng người đọc cũng cảm thấy tình người ấm áp qua sự quan tâm chăm sóc từ chiếc áo ấm mà mẹ dành cho Sơn.

CH8: Giống nhau: Đều là những cô bé có hoàn cảnh nghèo khó, thiếu thốn, không được hưởng một cuộc sống có “cơm ngon áo đẹp”

Khác nhau:

+ Cô bé bán diêm (Cô bé bán diêm): Có một cuộc sống bất hạnh, không có sự yêu thương, bảo vệ của gia đình

+ Hiên (Gió lạnh đầu mùa): Có mẹ bên cạnh chăm sóc, vẫn có bạn bè, có hai chị em Sơn quan tâm, yêu thương và đùm bọc.

VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC

CH: Nhân vật mà em thấy thú vị nhất khi đọc Gió lạnh đầu mùa là nhân vật Sơn.

- Sơn là một cậu bé hòa đồng, thân thiện

- Đặc biệt khi thấy Hiên – một cô bạn có gia cảnh nghèo khó, Sơn đã nghĩ đến việc đem chiếc áo bông của em Duyên cho Hiên mặc.

- Qua đó cho thấy Sơn là một cậu bé biết quan tâm, chia sẻ với bạn bè.

- Qua nhân vật Sơn, nhà văn Thạch Lam đã đem đến cho bạn đọc bài học ý nghĩa về tấm lòng nhân ái.