BÀI 8: THƠ HIỆN ĐẠI

VĂN BẢN: THỜI GIAN (VĂN CAO)

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

CHUẨN BỊ

CH  1: Tìm hiểu và ghi lại những thông tin cần thiết về nhà thơ Văn Cao để vận dụng vào đọc hiểu bài thơ Thời gian..

CH  2: Đọc trước bài thơ Thời gian và ghi lại những cảm nhận đầu tiên của em về tác phẩm.

CH  3: Em nghĩ gì về ý nghĩa của những câu nói sau: 

- “Một giờ không phải một giờ, đó là một chiếc bình đầy hương vị, âm thanh, dự kiến và hoàn cảnh” 

- “Đừng đi qua thời gian mà không để lại dấu vết”.

ĐỌC HIỂU VĂN BẢN

CH  1: Thời gian được hình dung như thế nào?

CH  2: Chú ý những hình ảnh có ý nghĩa tượng trưng trong 6 dòng thơ cuối.

SAU KHI ĐỌC

CH  1: Dòng thơ đầu tiên cho  thấy tác giả có cảm nhận như thế nào về thời gian?

CH  2: Thời gian có ảnh hưởng như thế nào đến thế giới tự nhiên nói chung và nhân vật trữ tình nói riêng? Ảnh hưởng đó đem lại cảm xúc gì?

CH  3: Hình ảnh “câu thơ”, ”bài hát” tượng trưng cho điều gì? Việc lặp lại các từ “Riêng”, “còn xanh” cho thấy suy nghĩ của tác giả về mối tương quan giữa thời gian và ý nghĩa của những hình ảnh đó như thế nào?

CH  4: Em hiểu dụng ý của nhà thơ trong hai dòng thơ cuối thế nào? Hãy giải thích cách hiểu của em.

CH  5: Hãy chỉ ra các biểu hiện của thơ tượng trưng trong văn bản trên và nhận xét về tác dụng của các yếu tố ấy trong việc thể hiện nội dung tác phẩm

CH  6: Bài thơ đem đến cho em những suy nghiệm gì về cuộc sống?

PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI

CHUẨN BỊ

CH  1: 

- Văn Cao (1923 – 1995), sinh ra ở Nam Định nhưng lớn lên ở Hải Phòng và bắt đầu sự nghiệp sáng tác ở đây.

- Ông là nhạc sĩ, nhà thơ và họa sĩ.

- Thơ của ông không nhiều về số lượng nhưng luôn thể hiện phong cách nghệ thuật độc đáo.

CH  2:

Đây là một bài thơ hay. Đọc bài thơ, ta thấy được những chiêm nghiệm sâu sắc về mối quan hệ giữa thời gian, cuộc đời với con người và nghệ thuật.

CH  3:

- Câu nói “Một giờ không phải một giờ, đó là một chiếc bình đầy hương vị, âm thanh, dự kiến và hoàn cảnh” có ý nghĩa là mỗi khoảnh khắc trong cuộc sống không chỉ đơn thuần là một khoảnh khắc trôi qua mà còn chứa đựng nhiều hương vị, âm thanh, kỷ niệm và tình huống khác nhau.

- Câu nói “Đừng đi qua thời gian mà không để lại dấu vết” thể hiện ý nghĩa quan trọng của việc tận dụng thời gian một cách có ý nghĩa và đáng giá.

ĐỌC HIỂU VĂN BẢN

CH  1:

 Những hình ảnh có ý nghĩa tượng trưng ở 6 dòng thơ cuối:

+ “Những câu thơ”, “những bài hát” là biểu tượng cho sáng tạo nghệ thuật, sự rung động của trái tim con người.

+ “Còn xanh”: Sức sống trường tồn của nghệ thuật và tình yêu chân chính. 

+ “Và đôi mắt em”: Vẻ đẹp của con người, tình yêu.

+ “Như hai giếng nước”: Vẻ lấp lánh, trong lành, dạt dào sức sống.

CH  2: Như một quy luật chung của sự tồn tại, thời gian trôi qua mãi mãi và không bao giờ quay trở lại.

SAU KHI ĐỌC

CH  1:

- Thời gian trôi qua làm cho thiên nhiên, cảnh vật, tâm hồn không còn xanh tươi, nhẹ nhàng như thuở nào nữa. 

-Những cảm xúc tự nhiên của con người khi đứng trước sự khắc nghiệt của thời gian.

CH  2:

• Hình ảnh “câu thơ”, “bài hát” là hình ảnh ẩn dụ được sử dụng như những phương tiện nghệ thuật, là những sáng tạo không thể bị thời gian làm ảnh hưởng. 

• . Việc lặp lại điệp ngữ này hai lần như một sự khẳng định mạnh mẽ, thể hiện tâm hồn bất khuất, không chấp nhận sự phai tàn của thời gian. 

CH  3:

• Tình yêu, như được biểu hiện qua “đôi mắt em”, nghệ thuật được biểu hiện bằng những “bài hát”. 

• Đó là nguồn động viên mạnh mẽ nhất để vượt qua thách thức của thời gian. 

• Thời gian có thể làm khô héo những chiếc lá đời người và làm rơi những ký ức trong lòng giếng cạn. 

• Điều này thể hiện lòng tin vào sức mạnh vĩnh cửu của tình yêu và nghệ thuật trước sự chấm dứt của thời gian. 

• Hình ảnh của “những bài hát còn xanh” là biểu tượng cho sự bất tử của nghệ thuật, tình yêu và cái đẹp. 

CH  4:

- Biểu hiện của thơ tượng trưng trong văn bản trên: 

- Bài thơ được viết theo thể thơ tự do, số câu trong mỗi đoạn không ổn định và theo hướng giảm dần

- Các chữ trong câu không bị giới hạn về mặt số lượng.

- Không có thể thức nhất định trong một câu.

- Không cần phải tuân theo quy tắc gieo vần liên tục như các thể thơ khác.

- Hệ thống hình ảnh trong bài Thời gian mang tính tượng trưng cao

- Nhịp điệu của câu thơ cũng lạ thường và rất linh hoạt 

=> Giúp cho tác giả có cơ hội mở rộng, sáng tạo những ý tưởng của mình nhờ vào tính linh hoạt của thể loại thơ. Qua đó dễ dàng truyền đạt những tâm tư, ý nghĩ của tác giả trong bài đến với độc giả.

CH  5:

• Thời gian như một dòng sông không ngừng chảy, luôn biến đổi và mạnh mẽ. 

• Tuy nhiên, những giá trị tinh thần, sức sống của tình yêu mạnh mẽ vẫn tồn tại, vượt qua mọi trở ngại về không gian và thời gian để tồn tại vĩnh cửu. 

• Chúng ta cần trân trọng mọi khoảnh khắc, mỗi phút giây quý báu, lưu giữ kí ức và kỷ niệm để chúng mãi mãi tồn tại.

CH  6: 

• Thời gian như một dòng sông không ngừng chảy, luôn biến đổi và mạnh mẽ.

• Chúng ta cần trân trọng mọi khoảnh khắc, mỗi phút giây quý báu, lưu giữ kí ức và kỷ niệm để chúng mãi mãi tồn tại.