THÀNH NGỮ

I. MỤC TIÊU

1. Mức độ/ yêu cầu cần đạt:

   - Nắm được đặc điểm của thành ngữ (về cấu trúc và ngữ nghĩa), từ đó nhận diện được thành ngữ trong câu.

   - Hiêu được chức năng của thành ngữ, tác dụng của thành ngữ trong câu, từ đó, phân tích được giá trị biểu đạt của thành ngữ trong những trường hợp cụ thể.

2. Năng lực

a. Năng lực chung

- Năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tự quản bản thân, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác...

b. Năng lực riêng biệt

- Năng lực thu thập thông tin liên quan đến bài thực hành.

- Năng lực hợp tác khi trao đổi, thảo luận, hoàn thành các bài tập xác định thành ngữ trong câu.

- Năng lực tiếp thu tri thức tiếng việt để hoàn thành các bài tập, vận dụng thực tiễn.

3. Phẩm chất:

- Thái độ học tập nghiêm túc.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Chuẩn bị của giáo viên:

- Giáo án;

- Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi;

- Bảng phân công nhiệm vụ cho học sinh hoạt động trên lớp;

- Bảng giao nhiệm vụ học tập cho học sinh ở nhà;

2. Chuẩn bị của học sinh: SGK, SBT Ngữ văn 7, soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn học bài, vở ghi.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu:Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập học tập của mình từ đó khắc sâu kiến thức nội dung bài học về đặc điểm, chức năng của thành ngữ.

b. Nội dung: GV tổ chức cho HS chơi trò chơi để nhận diện thành ngữ.

c. Sản phẩm: Nhận diện được thành ngữ trong các câu văn.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV tổ chức cho HS chơi trò chơi “Đâu là thành ngữ?”

- GV phổ biển luật chơi và yêu cầu HS tham gia hào hứng: GV chiếu những câu văn có sử dụng một đến hai câu thành ngữ. HS quan sát và xác định câu thành ngữ dùng trong các câu. HS nào giơ tay nhanh và trả lời đúng nhất sẽ được tuyên dương.

a) Ơn cha nghĩa mẹ lớn lao vô cùng, con cái luôn ghi nhớ điều đó để phụng dưỡng, đền ơn cha mẹ.

b) Vì nét chữ là nết người nên em luôn cố gắng rèn viết chữ thật đẹp.

c) Sao bạn học mãi mà không hiểu, như nước đổ đầu vịt vậy?

d) Tuy cuộc sống con ba chìm bảy nổi nhưng những người dân ở làng quê tôi đều lạc quan, yêu đời.

e) Tiếng gọi thiêng liêng của người con bé nhỏ về nơi non xanh nước biếc, về nơi chôn rau cắt rốn của mình.

f) Mẹ con Cám là những người lòng lang dạ thú, luôn tìm cách hãm hại Tấm.

g) Thánh Gióng nhiều năm không biết nói biết cười nhưng bỗng dưng lớn nhanh như thổi chỉ vì nghe tiếng rao cần người giúp nước.

h) Người dân quê tôi đầu tắt mặt tối với ruộng đồng.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS nghe hào hứng tham gia trò chơi và trả lời câu hỏi.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS trả lời câu hỏi:

a) Ơn cha nghĩa mẹ

b) Nét chữ là nết người

c) Nước đổ đầu vịt

d) Ba chìm bảy nổi

e) Non xanh nước biếc, Chôn rau cắt rốn

f) Lòng lang dạ thú

g) Lớn nhanh như thổi

h) Đầu tắt mặt tối

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, khen ngợi các HS đã trả lời đúng.

- Từ câu trả lời của HS, GV dẫn dắt vào bài học mới: Thành ngữ xuất hiện rất nhiều không chỉ trong văn học nói riêng, mà con ở trong lời ăn tiếng nói hằng ngày trong cuộc sống nói chung. Vậy chúng ta hãy cùng tìm hiểu về đặc điểm và chức năng của thành ngữ trong bài học thực hành tiếng việt ngày hôm nay nhé.

B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

a. Mục tiêu: Nắm được kiến thức về định nghĩa, đặc điểm và chức năng của thành ngữ.

b. Nội dung: HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi liên quan đến phần Tri thức ngữ văn về thành ngữ.

c. Sản phẩm học tập: HS trả lời các kiến thức liên quan đến thành ngữ.

d. Tổ chức thực hiện: