VĂN BẢN: GƯƠNG BÁU KHUYÊN RĂN

ĐỌC HIỂU

Câu 1: Chú ý số chữ trong các câu; những từ thuần Việt; động từ; từ chỉ màu sắc; hương vị, âm thanh trong bài thơ.

Giải rút gọn:

Số chữ trong các câu; những từ thuần Việt; động từ; từ chỉ màu sắc; hương vị, âm thanh trong bài thơ là:

- Số chữ trong các câu:

+ Câu đầu và cuối (6 chữ)

+ Các câu còn lại (7 chữ)

- Những từ thuần Việt:

+ mùi hương

+ hóng mát

+ lao xao

+ chợ cá

- Động từ:

+ đùn đùn

+ giương

+ phun

+ tiễn

- Từ chỉ màu sắc:

+ hòe lục

+ thạch lựu

+ đỏ

+ hồng liên trì

- Từ chỉ hương vị:

+ mùi hương

- Từ chỉ âm thanh:

+ dắng dỏi

+ lao xao

Câu 2: Tiếng đàn Ngu cầm và mong ước của Nguyễn Trãi có mối liên hệ như thế nào?

Giải rút gọn:

Tiếng đàn Ngu cầm và mong ước của Nguyễn Trãi có mối liên hệ chặt chẽ trong bài thơ . Tiếng đàn Ngu cầm được sử dụng như một biểu tượng của sự yên bình, sự thanh thản và hạnh phúc. Nguyễn Trãi thông qua âm nhạc của đàn Ngu cầm mong muốn mang lại cuộc sống ấm no, sung túc và yên vui cho nhân dân muôn nơi.

TRẢ LỜI CÂU HỎI

Câu 1: Tìm hiểu nhan đề và nội dung chính của bài thơ “Gương báu khuyên răn” (bài 43)

Giải rút gọn:

- Nhan đề "Gương báu khuyên răn" thể hiện ý nghĩa của bài thơ, nói về việc Nguyễn Trãi sử dụng mô hình vàng làm gương để truyền đạt những lời khuyên, lẽ phải cho hậu thế. Gương ở đây biểu thị sự tương tác giữa quá khứ và hiện tại, giữa các thế hệ để học hỏi và truyền đạt kinh nghiệm.

- Nội dung chính của bài thơ nói về cuộc sống thanh bình, giản dị của Nguyễn Trãi sau khi ở ẩn. Bài thơ tả cảnh một ngày hè yên bình với sự xuất hiện của thiên nhiên và cuộc sống hàng ngày. Nguyễn Trãi tận hưởng cuộc sống ẩn dật và trong sáng, từ đó ông lắng nghe và yêu thương nhân dân, thiên nhiên, và đất nước.

Câu 2: Nhận biết vai trò của các từ chỉ màu sắc, âm thanh, từ láy và phép đối trong việc thể hiện cảnh sắc thiên nhiên và cuộc sống trong bài thơ.

Giải rút gọn:

Vai trò: Tái hiện lại bức tranh thiên nhiên có sự kết hợp hài hòa giữa âm thanh, giữa cảnh vật với con người. 

- Các từ chỉ màu sắc như "xanh mát" và "đỏ" giúp tạo ra hình ảnh rõ ràng về màu sắc của hoa hòe và hoa thạch lựu, tạo sự sinh động cho bức tranh thiên nhiên.

- Từ chỉ âm thanh như "lao xao" và "ve kêu" giúp thể hiện âm thanh của cảnh sắc, đặc biệt là tiếng ve kêu, tạo ra một hình ảnh và âm thanh thiên nhiên sống động.

- Các từ láy và phép đối như "hòe lục" và "hồng liên trì" thêm sự hài hòa và cảm giác thú vị cho bài thơ, giúp cảnh sắc và cuộc sống trong bài thơ trở nên đa dạng và đẹp mắt.

=> Tất cả những yếu tố này kết hợp với nhau để tạo nên một bức tranh màu sắc và âm thanh sôi động, thể hiện cuộc sống và sự kết hợp hài hòa giữa con người và thiên nhiên trong bài thơ.

Câu 3: Phân tích mối quan hệ giữa cảnh và tình trong bài thơ Gương báu khuyên răn (bài 43).

Giải rút gọn:

Mối quan hệ giữa cảnh và tình trong bài thơ "Gương báu khuyên răn" (bài 43) của Nguyễn Trãi là một mối quan hệ mật thiết và hài hòa. Cảnh sắc thiên nhiên và âm thanh trong bài thơ tượng trưng cho cuộc sống yên bình, giản dị và tình yêu đối với thiên nhiên của tác giả. Cảnh và tình cảm được kết hợp tương hỗ, thể hiện sự đan xen và kết nối mạnh mẽ giữa con người và thiên nhiên. Điều này thể hiện triết lý sống của Nguyễn Trãi, tôn vinh cuộc sống giản dị và tìm kiếm hạnh phúc trong những vẻ đẹp tự nhiên và âm thanh của cuộc sống hàng ngày.

Câu 4: Theo em, bài thơ đã thể hiện tâm trạng và mong ước gì của Nguyễn Trãi? Những thông tin nào về cuộc đời và con người Nguyễn Trãi giúp em hiểu hơn về điều đó?

Giải rút gọn:

Bài thơ thể hiện tâm trạng của Nguyễn Trãi thông qua việc muốn thể hiện một cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho nhân dân, và ông đã sử dụng tiếng đàn Ngu cầm để tượng trưng cho điều này, thể hiện lòng yêu thương dân tộc và mong muốn xây dựng một xã hội công bằng và tốt lành. Thông tin về cuộc đời và con người Nguyễn Trãi giúp hiểu rõ hơn về tâm trạng và mong ước của ông. Cuộc đời và con người Nguyễn Trãi, một danh sĩ và nhà thơ nổi tiếng, cho thấy tình yêu và cam kết của ông đối với nhân dân và đất nước. Bài thơ "Gương báu khuyên răn" phản ánh tinh thần của Nguyễn Trãi trong việc thể hiện niềm tin vào một tương lai tốt đẹp cho đất nước Việt Nam.

Câu 5: Điểm khác biệt về hình thức của bài thơ này so với các bài thơ thất ngôn bát cú Đường luật là gì? Nêu ý nghĩa của sự khác biệt đó?

Giải rút gọn:

- Điểm khác biệt về hình thức của bài thơ này so với các bài thơ thất ngôn bát cú Đường luật là việc sử dụng thể thơ Đường luật với sự đan xen của câu sáu chữ và câu bảy chữ. 

- Ý nghĩa của sự khác biệt này là tạo ra một âm điệu riêng và đặc biệt cho bài thơ, cũng như thể hiện sự dồn nén trong câu chữ, tăng thêm sự đặc sắc và sâu sắc trong diễn đạt tâm trạng của tác giả.