VĂN BẢN. GƯƠNG BÁU KHUYÊN RĂN

ĐỌC HIỂU

Câu 1: Chú ý số chữ trong các câu; những từ thuần Việt; động từ; từ chỉ màu sắc; hương vị, âm thanh trong bài thơ.

Đáp án chuẩn:

- Số chữ trong câu đầu và cuối (6 chữ), các câu còn lại (7 chữ).

- Những từ thuần Việt: mùi hương, hóng mát, lao xao, chợ cá.

- Động từ: đùn đùn, giương, phun, tiễn.

- Từ chỉ màu sắc: hòe lục, thạch lựu..đỏ,  hồng liên trì.

- Từ chỉ hương vị: mùi hương.

- Từ chỉ âm thanh: dắng dỏi, lao xao

Câu 2: Tiếng đàn Ngu cầm và mong ước của Nguyễn Trãi có mối liên hệ như thế nào?

Đáp án chuẩn:

Tiếng đàn Ngu cầm có mối liên hệ chặt chẽ, thể hiện được mong ước của Nguyễn Trãi: muốn mang lại cuộc sống ấm no, sung túc, yên vui cho nhân dân muôn nơi.

TRẢ LỜI CÂU HỎI

Câu 1: Tìm hiểu nhan đề và nội dung chính của bài thơ Gương báu khuyên răn (bài 43)

Đáp án chuẩn:

- Nhan đề: gác kiếm lại, tận hưởng cuộc sống ẩn dật của Nguyễn Trãi - Cuộc sống thanh bình, giản dị đã giúp ông lắng nghe trọn vẹn nhịp sống của con người, của thiên nhiên.

- Nội dung: tả cảnh ngày hè cho thấy tâm hồn Nguyễn Trãi chan chứa tình yêu thiên nhiên, yêu đời, yêu nhân dân, đất nước.

Câu 2: Nhận biết vai trò của các từ chỉ màu sắc, âm thanh, từ láy và phép đối trong việc thể hiện cảnh sắc thiên nhiên và cuộc sống trong bài thơ.

Đáp án chuẩn:

- Bức tranh thiên nhiên tái hiện sự kết hợp hài hòa giữa âm thanh, cảnh vật và con người.

- Màu xanh của hoa hòe nổi bật sắc đỏ của hoa thạch lựu, tiếng lao xao của chợ cá hòa cùng tiếng ve kêu, tạo nên không gian đầy sức sống và sự nhộn nhịp của ngư dân làng chài.

Câu 3: Phân tích mối quan hệ giữa cảnh và tình trong bài thơ Gương báu khuyên răn (bài 43).

Đáp án chuẩn:

- Cảnh và tình được khắc họa như một bức tranh đẹp, với miêu tả qua thị giác, thính giác và khứu giác.

- Sắc xanh của hòe, sắc đỏ của lựu, tiếng lao xao của chợ cá, tiếng ve kêu, và những con người làng chài chất phác hòa quyện hài hòa, tạo nên bức tranh thiên nhiên êm đềm, bình dị.

Câu 4: Theo em, bài thơ đã thể hiện tâm trạng và mong ước gì của Nguyễn Trãi? Những thông tin nào về cuộc đời và con người Nguyễn Trãi giúp em hiểu hơn về điều đó?

Đáp án chuẩn:

- Tâm trạng của Nguyễn Trãi mong ước người dân có cuộc sống no đủ, hạnh phúc, ấm êm, thể hiện qua hai câu thơ cuối.

- Ông muốn có cây đàn của vua Thuấn để gảy lên khúc ca về sự no ấm, thái bình của nhân dân.

- Nguyễn Trãi luôn lo lắng cho dân, và thấy dân làng chài trong cảnh yên vui khiến ông yên lòng.

Câu 5: Điểm khác biệt về hình thức của bài thơ này so với các bài thơ thất ngôn bát cú Đường luật là gì? Nêu ý nghĩa của sự khác biệt đó?

Đáp án chuẩn:

- Trong bài thơ, tác giả đã vận dụng một cách sáng tạo thể thơ Đường luật với sự đan xen của câu sáu chữ và câu bảy chữ.

- Ý nghĩa: tạo nên âm điệu cho bài thơ và đồng thời như thể hiện sự dồn nén trong câu chữ những tình cảm của ông.