VĂN BẢN. CẢM XÚC MÙA THU

ĐỌC HIỂU

Câu 1: Chú ý các chi tiết miêu tả mùa thu.

Đáp án chuẩn:

Sương móc trắng xóa, thu hiu hắt, sóng vọt lên tận lưng trời, mây sa sầm giáp mặt đất, con thuyền lẻ loi buộc mãi tấm lòng, rộn ràng dao thước để may áo rét.

Câu 2: Hình ảnh và hoạt động gì được nhắc tới ở bốn câu kết?

Đáp án chuẩn:

- Hình ảnh “Hoa cúc” ước lệ chỉ mùa thu 

- “Khóm cúc đã hai lần nở hoa” có 2 cách hiểu:

+ Khóm cúc nở ra làm rơi giọt nước mắt

+ Khóm cúc nở ra giọt nước mắt

- Mọi người nhộn nhịp may áo rét và giặt áo rét chuẩn bị cho mùa đông

=> Bốn câu thơ diễn tả nỗi buồn của người xa quê, ngậm ngùi, mong ngóng ngày trở về quê hương.

Câu 3: Đối chiếu các câu trong phần dịch thơ với phần dịch nghĩa để có nhận xét về bước đầu về bài thơ dịch.

Đáp án chuẩn:

Về ý nghĩa thì không thay đổi, tuy nhiên các câu thơ trong phần dịch thơ chau chuốt hơn.

TRẢ LỜI CÂU HỎI

Câu 1: Từ những thông tin mà em tìm hiểu được, hãy trình bày hoàn cảnh ra đời của bài thơ.

Đáp án chuẩn:

- Bài thơ được sáng tác năm 766, khi nhà thơ đang ở Quỳ Châu. 

- Đỗ Phủ sáng tác chùm “Thu hứng” gồm 8 bài thơ, trong đó cảm xúc mùa thu là bài thơ thứ nhất.

Câu 2: Xác định đề tài, thể loại, bố cục của bài thơ Cảm xúc mùa thu.

Đáp án chuẩn:

- Đề tài: mùa thu và cảm xúc về quê hương.

- Thể loại: thất ngôn bát cú.

- Bố cục: 2 phần

+ Phần 1 (4 câu đầu): Cảnh mùa thu

+ Phần 2 (4 câu còn lại): Tình thu

 Câu 3: Cảnh thu trong hai câu đề và hai câu thực của bài thơ có gì đặc biệt so với cảnh thu thông thường mà em được biết? Để có thể miêu tả được quang cảnh đó, nhà thơ phải quan sát từ những vị trí nào?

Đáp án chuẩn:

- Hai câu đề:

  + Hình ảnh thơ cổ điển miêu tả mùa thu ở Trung Quốc.

  + "Ngọc lộ" chỉ hạt sương làm tiêu điều rừng phong.

  + "Phong thụ lâm" và các địa danh "Vu sơn Vu giáp" diễn tả mùa thu u ám.

  + "Khí tiêu sâm" thể hiện hơi thu ảm đạm.

  => Bức tranh thu lạnh lẽo, tiêu điều.

- Hai câu thực:

  + Cảnh từ rừng núi xuống lòng sông, mở rộng theo chiều rộng.

  + Đối lập, phóng đại sóng, mây để tạo không gian hoành tráng.

  => Không gian mĩ lệ, rộng lớn.

Câu 4: Nỗi lòng của chủ thể trữ tình được thể hiện qua những hình ảnh nào trong bốn câu thơ cuối? Theo em, hình ảnh nào ấn tượng nhất? Vì sao?

Đáp án chuẩn:

- Khóm cúc nở hai lần phản ánh nỗi buồn dài lâu của tác giả.

 + "Lưỡng khai" biểu thị nỗi buồn kéo dài từ quá khứ đến hiện tại.

 + "Nhất hệ" ám chỉ mối tình và nỗi nhớ quê.

 + "Cố viên tâm" thể hiện lòng hướng về quê cũ, nỗi nhớ quê hương của người tha hương.

- Âm thanh từ việc may và giặt áo rét báo hiệu mùa đông, đồng thời phản ánh sự mong ngóng trở về quê.

- Bốn câu thơ diễn tả nỗi buồn xa quê và lòng ngậm ngùi chờ đợi ngày trở về.

- Hình ảnh hoa cúc tượng trưng cho mùa thu, cho thấy sự cảm nhận sâu sắc của tác giả.

Câu 5: Chỉ ra sự nhất quán giữa chủ đề, nhan đề, nội dung cảm xúc và hình ảnh nghệ thuật trong toàn bộ tác phẩm.

Đáp án chuẩn:

- Chủ đề, nhan đề, nội dung cảm xúc và hình ảnh nghệ thuật được tác giả thể hiện xuyên suốt trong bài thơ. 

- Những điều đó đều đưa người đọc cảm nhận rõ nét về nỗi lòng của kẻ xa quê, là nỗi ngậm ngùi, xót xa cho thân phận của kẻ tha hương lưu lạc.

Câu 6: Em hãy viết một đoạn văn (khoảng 8 - 10 dòng) nói lên suy nghĩ về tình cảm của Đỗ Phủ với quê hương được thể hiện trong bài thơ. Phải chăng đó chỉ là tâm sự riêng của tác giả?

Đáp án chuẩn:

Mùa thu là đề tài được rất nhiều thi sĩ chọn để viết lên tác phẩm của mình. Tiêu biểu có thi sĩ người Trung Quốc Đỗ Phủ cũng làm về đề tài này với bài “Thu hứng”. Tác phẩm vừa là bức tranh mùa thu ảm đạm, hắt hiu, vừa là bức thư nói lên tâm trạng của nhà thơ. Nhà thơ lo cho hiện trạng của đất nước đang lâm vào cảnh hỗn loạn, thương nhớ quê hương xa xôi và tự thương cho thân phận bất hạnh của mình ở xứ người. Qua những hình ảnh nhà thơ miêu tả về cảnh mùa thu, đã giúp chúng ta thấy được Đỗ Phủ là một thi sĩ xuất sắc không chỉ phạm vi nổi tiếng ở Trung Quốc mà còn vang rộng ra thế giới. Bài thơ là nỗi lòng riêng tư của tác giả Đỗ Phủ nhưng cũng chan chứa tâm sự yêu nước, thương đời.