THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT

Câu 1: Những trích dẫn, chú thích trong đoạn trích Hê-ra-clét đi tìm táo vàng (thần thoại Hy Lạp) ở Bài 1 và đoạn trích Thăng  Long - Đông  Đô - Hà  Nội: một hằng số văn hóa Việt Nam (Trần Quốc Vượng) tròng Bài 4 thuộc kiểu trích dẫn, chú thích nào?

Giải rút gọn:

- Trong trích dẫn Hê-ra-clét đi tìm táo vàng:

+ Có sử dụng trích dẫn gián tiếp với các câu trích dẫn không có dấu ngoặc kép, trích dẫn lại qua cuốn Thần thoại Hy Lạp.

+ Chú thích được thực hiện theo kiểu chân trang.

- Trong đoạn trích Thăng Long - Đông Đô - Hà Nội: một hằng số văn hóa Việt Nam:

+ Có sử dụng trích dẫn trực tiếp với việc đưa từ ngữ, câu thơ, thành ngữ trong dấu ngoặc khi trích dẫn.

+ Chú thích được thực hiện theo kiểu chính văn, chân trang.

Câu 2: Phân tích tác dụng của những kiểu trích dẫn, chú thích trong các đoạn văn sau đây:

a. Với Việt Nam Đế Lý Bí, lần đầu tiên Việt Nam xưng "đế một phương", lần đầu tiên miền trung tâm Hà Nội có thành xây đắp ("thành Tô Lịch:), có chùa thờ Phật (chùa Khai Quốc - Mở Nước, nay là chùa Trấn Quốc), có một mô hình quân chủ Phật giáo, vừa giống mà lại khác Trung Hoa, cháu nối tiếp ông làm vua, xưng là Phật tử (con Phật) chứ không như vua Trung Hoa xưng là Thiên tử (con Trời).

(Trần Quốc Vượng)

b. Cùng với màu sắc là "hình", "bóng". Thơ Tố Hữu để lại trong kí ức độc giả rất nhiều "hình bóng". Bài "Bà má Hậu Giang" được khép lại bằng "bóng má": "Nước non muôn quý ngàn yêu/ CÒn in bóng má sớm chiều Hậu Giang". Trong bài "Lên Tây Bắc" có cái bóng rất kì vĩ của anh Vệ quốc quân: "Rất đẹp hình anh lúc nắng chiều/ Bóng dài lên đỉnh dốc cheo leo" ("Thơ Tố Hữu", trang 149). Về quê mẹ Tơm, "bâng khuâng chuyện cũ", Tố Hữu không quên: "Đêm đêm chó sủa...làng bên động/ Bóng mẹ ngồi canh lẫn bóng cồn", "Bóng mẹ ngồi trông, vọng nước non",... Ông xót xa: "Ôi bóng người xưa, đã khuất rồi/ Tròn đôi nấm đất trắng chân đồi" ("Thơ Tố Hữu, trang 268).

(Lã Nguyên)

Giải rút gọn:

a. Trích dẫn trực tiếp - chú thích chính văn.

b. Trích dẫn trực tiếp - chú thích chính văn.

=> Tác dụng của việc sử dụng trích dẫn trực tiếp và chú thích chính văn là mang tính xác thực, rõ ràng, phong phú và thuyết phục đối với người đọc về nội dung có trong văn bản. Điều này giúp tăng tính minh bạch và đảm bảo rằng thông tin được truyền tải một cách chính xác.

Câu 3: Hãy chỉ ra các phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ và tác dụng của chúng trong văn bản đọc Lễ hội Đền Hùng.

Giải rút gọn:

Các phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ trong văn bản đọc Lễ hội Đền Hùng: hình ảnh và sơ đồ.

=> Giúp người đọc hình dung và hiểu rõ hơn về các thông tin, vị trí, mối quan hệ giữa các yếu tố, và diễn giải những khía cạnh phức tạp trong nội dung. Phương tiện này đóng vai trò quan trọng trong việc truyền tải thông tin và làm cho văn bản trở nên trực quan và dễ tiếp cận hơn cho người đọc.

Câu 4. Hãy viết một văn bản, trong đó có sử dụng số liệu, hình ảnh hoặc sơ đồ,… để trình bày về một trong những đề tài sau đây:

a. Các chủ đề về nghị luận văn học hoặc nghị luận xã hội được học ở Ngữ Văn 10, tập một.

b. Hệ thống các văn bản đọc hiểu được học ở Ngữ Văn 10, tập một.

c. Hệ thống kiến thức tiếng Việt được học ở Ngữ Văn 10, tập một.

d. Những điều cần chú ý khi tham gia lễ hội truyền thống ở Việt Nam.

Giải rút gọn:

Các em có thể chọn 1 trong 4 đề trên. Dưới đây là gợi ý cho đề số 4 (Những điều cần chú ý khi tham gia lễ hội truyền thống ở Việt Nam – Lễ hội đua thuyền ở Lệ Thủy)

• Nguồn gốc của lễ hội đua thuyền Lệ Thủy: Mô tả nguồn gốc lễ hội đua thuyền truyền thống xuất phát từ phong tục cúng lễ cầu mưa và hạ thủy thuyền xuống sông. Tường truyền, vùng chiêm trũng Lệ Thủy cầu mưa để có nước và ruộng. Lễ hội này ngày nay là ngày hội chung của huyện, các làng xã thi nhau chuẩn bị thuyền và trai bơi tham gia.

• Ý nghĩa của lễ hội đua thuyền truyền thống sau cách mạng Tháng Tám: Sau cách mạng Tháng Tám năm 1945, lễ hội đua thuyền liên quan đến việc mừng Tết Độc lập. Dân Lệ Thủy tổ chức lễ hội vào dịp 02/9 và nó trở thành lễ hội văn hóa lớn nhất của huyện, được công nhận là "Lễ hội văn hóa cấp tỉnh". Mặc dù bị gián đoạn hai lần do chiến tranh và sự kiện liên quan đến chiến tranh, lễ hội vẫn được tổ chức mỗi năm và được xem như Tết độc lập của người dân địa phương.

• Chuẩn bị cho cuộc đua thuyền: Miêu tả quan niệm của người dân Lệ Thủy về việc thuyền của làng mình về đích đầu tiên trong cuộc đua. Người dân chọn loại gỗ tốt để đóng thuyền, làm tay chèo, và tìm trai, gái làng khỏe mạnh để tham gia. Các bác nông dân và trai làng bắt đầu tập luyện trước đó từ giữa tháng 8 và nhiệt tình cổ vũ cho đội của làng mình.

• Sự tưng bừng và nhân văn của lễ hội đua thuyền: Trình bày không gian và không khí của lễ hội, với người dân trên sông và trên bờ tham gia nhiệt tình. Sự tưng bừng và tinh thần đoàn kết được nhấn mạnh, và lễ hội đua thuyền Lệ Thủy được xem như một nét văn hóa đặc trưng, đậm đà bản sắc dân tộc.

• Những chú ý khi tham gia lễ hội: Hãy trình bày những điều cần lưu ý như: lưu ý về trang phục, lưu ý về giao thông, lưu ý về quá trình diễn ra lễ hội, lưu ý về sắp xếp đội hình, lưu ý về an toàn khi tam gia lễ hội, …

• Các em có thể chèn vào các hình ảnh sau: