VĂN BẢN. TRUYỆN NGỤ NGÔN

TRƯỚC KHI ĐỌC

Câu 1: Kể một câu chuyện (em đọc được, nghe được hoặc tự mình trải qua) đã để lại cho em bài học sâu sắc. Bài học em rút ra được từ câu chuyện đó là gì?

Giải rút gọn:

Bài học: Do hiểu lầm bạn ngồi cạnh lấy trộm đồ của em nên em nghi ngờ và có thái độ không tốt với bạn. Sau đó em phát hiện mình để quên bút chì ở nhà chứ không phải do bạn lấy

Bài học: nên suy xét kỹ mọi chuyện. 

Câu 2: Hãy chia sẻ cách hiểu của em về câu nói sau: "Anh ta nhận ra mình chỉ là ếch ngồi đáy giếng mà thôi".

Giải rút gọn:

Chỉ một đối tượng vốn tưởng mình là người hiểu biết, thông minh nhưng người đó đã tự nhận thức được bản thân vẫn còn những hạn chế, hiểu biết và suy nghĩ còn hạn hẹp.

ĐỌC VĂN BẢN

VĂN BẢN 1: ĐẼO CÀY GIỮA ĐƯỜNG

Câu 1: Số tiền người thợ mộc bỏ ra mua gỗ

Giải rút gọn: 

Ba trăm quan tiền

Câu 2: Hành động của người thợ mộc mỗi khi nhận được lời khuyên của người qua đường

Giải rút gọn: 

Anh ta nghe theo lời khuyên, đẽo cày theo những gì người khác nói

Câu 3: Vì sao người thợ mộc không bán được cày?

Giải rút gọn:

Người thợ mộc không bán được cày vì anh ta đẽo cày to gấp năm, gấp bảy thứ thường bày ra bán cho người đi cày bằng voi nhưng trước nay chưa có ai cho voi đi cày bao giờ cả.

VĂN BẢN 2: ẾCH NGỒI ĐÁY GIẾNG

Câu 1: Sự khác nhau về môi trường sống của ếch và rùa

Giải rút gọn: 

• Ếch: sống trong một cái giếng

• Rùa: sống ngoài biển lớn

Câu 2: Những điều khiến ếch cảm thấy sung sướng: 

Giải rút gọn: 

• Có thể ra khỏi giếng, nhảy lên miệng giếng rồi lại vào

• Bơi trong nước, nhảy xuống bùn

• Một mình chiếm chỗ nước, tự do bơi lội

Câu 3: Biểu hiện của ếch khi được nghe về biển

Giải rút gọn: 

Ngạc nhiên, thu mình lại, hoảng hốt, bối rối

VĂN BẢN 3: CON MỐI VÀ CON KIẾN

Câu 1: Mối có thái độ như thế nào khi thấy kiến làm việc vất vả?

Giải rút gọn:

Mối có thái độ khoe khoang về bản thân mình không phải làm gì mà vẫn có cái ăn.

Câu 2: Kiến tỏ thái độ ra sao về lối sống của mối?

Giải rút gọn:

Kiến chê bai và cho biết hậu quả về lối sống của mối.

Câu 3: Lối sống của mối gây ra hậu quả nghiêm trọng như thế nào?

Giải rút gọn:

Hậu quả nghiêm trọng: mọi nơi bị đục rỗng, đổ sập mà bản thân mối cũng sẽ chết.

SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Người thợ mộc trong truyện Đẽo cày giữa đường đã xử sự thế nào trước mỗi lời khuyên, khiến công sức và của cải "đi đời nhà ma"?

Giải rút gọn:

Người thợ mộc đã luôn nghe theo lời khuyên của bất cứ ai đi ngang qua góp ý

Câu 2: Nếu là người thợ mộc trong câu chuyện này, em sẽ làm gì trước những lời khuyên như vậy?

Giải rút gọn:

Đầu tiên em cảm ơn những người đã cho lời khuyên như vậy. 

Sau đó tự mình suy xét về loại cày mà mọi người hay sử dụng và loại cày nào sẽ dễ dàng để bán.

Câu 3: Những điều gì làm cho con ếch trong truyện Ếch ngồi đáy giếng cảm thấy sung sướng?

Giải rút gọn:

- Có thể ra khỏi giếng, nhảy lên miệng giếng, rồi lại vô giếng, ngồi nghỉ trong những kẽ gạch của thành giếng;

- Bơi trong nước thì nước đỡ nách và cằm của ếch, nhảy xuống bùn thì bùn lấp chân ếch tới mắt cá;

- Những con lăng quăng, cua, nòng nọc không con nào sung sướng bằng ếch.

- Một mình ếch chiếm một chỗ nước tụ, tự do bơi lội trong một cái giếng sụp.

Câu 4: Hãy chỉ ra những điểm khác biệt về môi trường sống của ếch và rùa. Sự khác biệt đó ảnh hưởng đến nhận thức và cảm xúc của hai con vật như thế nào?

Giải rút gọn:

- Những điểm khác biệt về môi trường sống của ếch và rùa:

• Ếch sống trong một cái giếng nhỏ.

• Rùa sống ở biển đông mênh mông

- Sự khác biệt đó ảnh hưởng đến nhận thức và cảm xúc của hai con vật:

• Ếch cho môi trường sống của mình đã là tốt nhất, đã đứng đầu, không thể hơn được nữa. 

• Rùa biết được môi trường sống của ếch nhỏ bé, tù túng, không phù hợp với mình.

• Khi nghe rùa nói, ếch ngạc nhiên, thu mình lại, hoảng hốt, bối rối.

Câu 5: Vì sao con ếch "ngạc nhiên, thu mình lại, hoảng hốt, bối rối"?

Giải rút gọn:

Vì nó được rùa nói cho biết về biển đông rộng lớn, thấy rùa hiểu biết, còn mình thì sống trong môi trường chật hẹp, không hiểu biết nhiều bằng rùa.

Câu 6: Trong truyện Con mối và con kiến, quan niệm sống của mối và kiến bộc lộ như thế nào qua các lời thoại của chúng?

Giải rút gọn:

- Mối: hưởng thụ, không cần làm cũng có ăn, đi đục khoét những thứ sẵn có.

- Kiến: có làm thì mới có ăn, nếu chỉ đục khoét thì rồi cũng hết của cải mà chết.

Câu 7: Theo em, thiện cảm của người kể chuyện được dành cho mối hay kiến? Vì sao em khẳng định như vậy?

Giải rút gọn:

Thiện cảm của người kể chuyện được dành cho kiến. Có thể khẳng định như vậy dựa vào nội dung của cuộc nói chuyện

Câu 8: Nêu những điểm giống nhau về nội dung của ba truyện ngụ ngôn: Đẽo cày giữa đường, Ếch ngồi đáy giếng, Con mối và con kiến.

Giải rút gọn:

Những điểm giống nhau về nội dung: Đều nhằm trình bày những bài học đạo lí và kinh nghiệm sống.

VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC

Đề bài: Viết đoạn văn (khoảng 5 - 7 câu) có sử dụng thành ngữ đẽo cày giữa đường.

Giải rút gọn:

Có một lần, em và mẹ đi chợ để mua váy cho em đi du lịch với lớp. Những chiếc váy có rất nhiều màu sắc: nào là màu hồng, màu be, màu đỏ,... Em chỉ được chọn hai chiếc nên phân vân mãi. Cô bán hàng thì bảo em chọn một cái màu đỏ và một cái màu xanh. Một chị cũng đến chọn váy bảo, em nên chọn cái màu be và màu hồng. Mỗi người một ý, em không biết phải nghe theo ai. Mẹ đã bảo em đừng như đẽo cày giữa đường, phải có chính kiến của mình. Vậy là em đã chọn được hai chiếc váy mà mình thích, chúng có màu hồng và màu xanh.