VĂN BẢN. CUỘC CHẠM TRÁN TRÊN ĐẠI DƯƠNG

TRƯỚC KHI ĐỌC

Câu 1: Nếu là một nhà phát minh, em muốn chế tạo sản phẩm khoa học gì cho tương lai?

Giải rút gọn:

Em muốn chế tạo ra một chiếc máy làm trẻ hóa da, tóc của con người.

Câu 2: Các nhà khoa học nhận định rằng sự sống đầu tiên trên Trái Đất nảy sinh từ đại dương. Nhận định đó gợi cho em những suy nghĩ gì?

Giải rút gọn:

Nhận định đó gợi cho em suy nghĩ đại dương có nhiều điều kỳ thú cần khám phá.

ĐỌC VĂN BẢN

Câu 1: Con cá thiết kình này có gì khác thường?

Giải rút gọn:

Con cá thiết kình này khác thường ở chỗ khi xuất hiện những tia sáng đầu tiên của bình minh, ánh điện của cá thiết kình cũng phụt tắt.

Câu 2: Chú ý chi tiết miêu tả sự xuất hiện của con cá

Giải rút gọn: 

• Một vật dài màu đen nổi lên khỏi mặt nước độ một mét rưỡi

• Đuôi nó quẫy mạnh làm nước biển sủi bọt

• Lượn vòng cung, để lại phía sau một vệt sáng lấp lánh

Câu 3: Cuộc đuổi bắt con cá của chiếc tàu chiến

Giải rút gọn: 

• Các thuỷ thủ nóng lòng đợi lệnh thuyền trưởng

• Giờ chiến đấu đến, hai ống khói tàu nhả ra những cuộn khói đen, boong tàu rung lên vì áp lực cao trong nồi hơi

Câu 4: Mũi lao đã đâm trúng vật gì?

Giải rút gọn:

Mũi lao đã đâm trúng một vật gì đó tạo tiếng kêu như tiếng kim loại chạm nhau

Câu 5: Hình dáng bên ngoài của chiếc tàu ngầm.

Giải rút gọn:

Hình dáng bên ngoài: khoảng 8 mét, cân đối, vỏ bằng thép.

Câu 6: Điều em đã dự đoán khi đọc phần (2) của văn bản có phù hợp với điều được các nhân vật khám phá ở đây không?

Giải rút gọn:

Điều em đã dự đoán hoàn toàn phù hợp với điều được khám phá ở đây. 

SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Đọc phần (1) của đoạn trích và nêu những chi tiết miêu tả hình dáng lạ lùng của con cá thiết kình.

Giải rút gọn:

• Cùng với những tia sáng đầu tiên của bình minh, ánh điện của con cá thiết kình cũng phụt tắt.

• Màu đen, nổi lên mặt nước độ một mét.

• Không dài quá tám mét. Cả ba chiều đều cân đối.

• Lỗ mũi to, vọt lên hai cột nước cao tới bốn mét.

• Tốc độ nhanh hơn tốc độ của tàu.

Câu 2: Cuộc chạm trán trên đại dương dẫn ba nhân vật Pi-e A-rôn-nác, Công-xây và Nét Len vào cuộc phiêu lưu trong không gian nào? Lúc ấy, không gian này quen thuộc hay xa lạ với họ? 

Giải rút gọn:

• Cuộc chạm trán trên đại dương dẫn ba nhân vật vào cuộc phiêu lưu ở không gian trên mặt biển, cụ thể là trên một con tàu ngầm. 

• Lúc ấy, không gian này xa lạ với họ.

Câu 3: Nhan đề Hai vạn dặm dưới biển đã thể hiện ước mơ gì của Giuyn Véc-nơ và những người cùng thời với ông? Ước mơ ấy ngày nay đã được hiện thực hóa như thế nào?

Giải rút gọn:

• Thể hiện ước mơ khám phá tận sâu dưới đáy biển - nơi còn nhiều bí ẩn 

• Ước mơ ấy ngày nay đã được hiện thực hóa: con người có thể lặn sâu xuống dưới biển, đã có những tàu ngầm, con người đã có nhiều hiểu biết về đại dương. 

Câu 4: Theo em, nhà văn đã sáng tạo ra hình ảnh chiếc tàu ngầm dựa trên cơ sở hiện thực nào?

Giải rút gọn:

cơ sở hiện thực:

• Tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển của Véc-nơ ra đời năm 1870.

• Khi đó, tàu ngầm đang được thử nghiệm ở mức độ sơ khai.

Câu 5: Nêu tác dụng của việc nhà văn đã để cho một nhà khoa học vào vai người kể chuyện ngôi thứ nhất.

Giải rút gọn:

Tác dụng:

• Câu chuyện được kể từ góc độ của một người trong cuộc khiến cho câu chuyện trở nên chân thật hơn. 

•  Người đọc được dẫn dắt theo sự hiểu biết của nhân vật trong cuộc, cũng khám phá như nhân vật trong cuộc, bất ngờ như nhân vật trong cuộc.

• Người kể chuyện ngôi thứ nhất là một nhà khoa học sẽ cho người đọc có những suy luận cùng văn bản một cách lô-gíc hơn. 

Câu 6: Liệt kê những câu văn thể hiện tư duy lô-gíc đặc trưng của truyện khoa học viễn tưởng trong đoạn kể lại những phán đoán của nhân vật giáo sư Pi-e A-rôn-nác - người kể chuyện - về chiếc tàu ngầm.

Giải rút gọn:

• "Nếu đây đúng là một chiếc tàu thì nhất định phải có máy móc làm nó chuyển động và người điều khiển chứ!"

• "Chắc là như vậy! [...] Nhưng tôi đứng trên hòn đảo di động này đã ba tiếng đồng hồ mà chẳng thấy một dấu hiệu nào của sự sống cả."

• "Chính chúng ta đã biết rõ hơn ai hết tốc độ con tàu này! Muốn đạt tốc độ đó cần có máy móc; muốn điều khiển máy móc, phải có thợ. Từ đó tôi kết luận rằng... chúng ta đã thoát chết!"

• “Thế là tính mạng chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào ý muốn của những người điều khiển con tàu này! Họ cho tàu lặn xuống là chúng tôi toi mạng ngay! Còn nếu họ không làm như vậy thì tôi chẳng nghi ngờ gì khả năng đặt quan hệ với họ. Nếu họ không chế tạo dưỡng khí bằng phương pháp hóa học thì thỉnh thoảng họ cũng phải cho tàu nổi lên mặt biển để dự trữ không khí mới. Như vậy, phải có một lỗ thủng nào đó để lấy không khí vào trong tàu.” 

VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC

Câu 1: Viết đoạn văn (khoảng 5 - 7 câu) kể tiếp (theo tưởng tượng của em) về sự kiện diễn ra sau tình huống nhân vật "tôi", Công-xây và Nét Len bị kéo vào bên trong con tàu ngầm.

Giải rút gọn:

Sau khi vào trong chiếc tàu ngầm, tôi đã phải sửng sốt về nó. Bên trong không khác gì một chiếc tàu bình thường. Nước không thể xâm nhập vào đây, và tất cả đều cười nói bình thường, không có dấu hiệu gì của việc thiếu không khí. Chúng tôi được dẫn đi gặp thuyền trưởng Nê-mô. Trông ông cao to, lực lưỡng và là người có chiều sâu. Điều này khiến tôi thấy an tâm, vậy là chúng tôi sống rồi. Như tôi đã nói, chẳng nghi ngờ gì khả năng đặt quan hệ với những người trên chiếc tàu ngầm này.