VĂN BẢN. GÒ ME

TRƯỚC KHI ĐỌC

Câu 1: Em biết những bài thơ nào viết về miền đất Nam Bộ? Hãy đọc cho cả lớp nghe một đoạn thơ mà em yêu thích.

Giải rút gọn:

Em biết: Gửi Nam Bộ Mến Yêu (Xuân Diệu), Gói đất miền Nam (Xuân Miễu). 

Đoạn thơ em thích nhất:

Nhưng miền Nam hỡi! lắng nghe

Non sông, Tổ quốc luôn kề gần bên;

Sức ngày đã thắng bóng đêm,

Sáng trời sẽ sáng đều trên đất này.

“Thành đồng Tổ quốc” vững xây,

Lời cha ghi giữa nếp bay cờ hồng.

….

Giữ liền ruộng đất, trời mây, cõi bờ;

Giữ nguyên sông núi cụ Hồ,

Ngàn năm Nam Bộ cơ đồ Việt Nam!

(Gửi Nam Bộ Mến Yêu - Xuân Diệu)

Câu 2: Chia sẻ những điều em biết về vẻ đẹp của miền đất này.

Giải rút gọn:

• Nam Bộ là vùng đất cuối cùng phía Nam của đất nước, nằm trong lưu vực hai con sông Đồng Nai và Cửu Long.  

• Nam Bộ nằm rất gần biển Đông, là một vùng châu thổ màu mỡ với nhiều cửa sông đổ ra biển. Chính điều này đã tạo nên một Nam Bộ trù phú. 

• Người Nam Bộ đều yêu nước nồng nàn, hào phóng, hiếu khách, trọng nghĩa tình, ngang tàng nhưng khẳng khái.

ĐỌC VĂN BẢN

Câu 1: Ánh sáng, âm thanh và không gian miền quê Gò Me

Giải rút gọn: 

- Ánh sáng:  

• ánh sáng của đốm hải đăng tắt, lóe; 

• ánh sáng chói rực của mặt trời; 

• ánh sáng lung linh của vầng trăng khuya.

-Âm thanh: 

• tiếng nhạc ngựa leng keng, 

• lao xao của vườn mía, 

• nhẹ nhàng của những mái lá.

- Không gian mênh mông, thoáng đãng  với đồng ruộng, ao làng, biển cả.

Câu 2: Những chi tiết miêu tả các cô gái Gò Me

Giải rút gọn: 

+ Má núng đồng tiền 

+ Say sưa, cần cù làm việc

+ Véo von điệu hát cổ truyền Nam Bộ

+ Tâm hồn mộng mơ theo bướm, theo chim.

Câu 3:  Những chi tiết miêu tả thiên nhiên Gò Me 

Giải rút gọn: 

+ Nằm dưới hàng me, nghe tre thổi sáo

+ Bướm chim bay lượn rập rờn

+ Chim cu gáy giữa trưa hanh nồng

+ Gió dìu xao xuyến bờ tre

SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Qua nỗi nhớ của nhà thơ - một người con phải sống xa quê - cảnh sắc Gò Me hiện lên như thế nào?

Giải rút gọn:

Gò Me được hiện lên từ vị trí địa lý là gần biển rồi tiếp tục được hiện lên với các hình ảnh đã rất thân thuộc với tác giả như: ngọn hải đăng, con đê, nhạc ngựa, ruộng đồng, ao làng, vườn mía, câu hát… 

Tất cả đã tạo lên một bức tranh quê sinh động, đầy màu sắc với sức sống tràn trề, tươi vui.

Câu 2: Hình ảnh người dân Gò Me được tác giả khắc hoạ qua những chi tiết nào? Những chi tiết đó gợi cho em cảm nhận gì về con người nơi đây?

Giải rút gọn:

- Những chi tiết :

• Những chị, những em má núng đồng tiền

Nọc cấy, tay tròn, nghiêng nón làm duyên

• Véo von điệu hát cổ truyền

Lòng nghe theo bướm, theo chim

• Tôi nằm trên võng mẹ đưa

Có chim cu gáy giữa trưa hanh nồng

• Chị tôi, má đỏ thẹn thò

Giã me bên trã canh cua ngọt ngào.

- Cảm nhận: 

• Họ là những người rất giản dị, cởi mở, đáng yêu. 

• Cuộc sống của họ cũng luôn có sự tự do, những niềm vui, tiếng cười.

Câu 3: Nhớ đến Gò Me, tác giả nhớ da diết điệu hò quê hương. Việc nhà thơ hai lần dẫn lại câu hò gợi cho em suy nghĩ gì?

Giải rút gọn:

Gợi cho em cảm nhận: 

• các điệu hò đã trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu của mỗi người dân Gò Me. 

• Có thể nói, câu hò, điệu hò đã cùng họ lớn lên và in sâu vào tâm trí của mỗi người dân nơi đây. 

Câu 4: Bài thơ Gò Me có nhiều hình ảnh sinh động, giàu sức gợi. Em thích những hình ảnh nào? Vì sao?

Giải rút gọn:

 - Em thích hình ảnh: 

• Thiên nhiên: đốm hải đăng, con đê, tiếng nhạc ngựa,..

• Con người: những cô gái duyên dáng hát điệu hò cổ truyền

- Vì: 

• Đây là một bức tranh quê rất yên ả, thanh bình khiến cho con người cảm thấy yêu thích và luôn muốn sống ở một nơi như vậy.

• Những người con gái này cũng chính là những người làm tô thêm vẻ đẹp cho mảnh đất và con người vùng đất Gò Me 

Câu 5: Nêu cảm nhận của em về tình cảm của tác giả đối với quê hương đất nước được thể hiện trong bài thơ.

Giải rút gọn:

Tác giả yêu và trân trọng quê hương của mình bởi ở đó là tuổi thơ gắn liền với những người thân thiết nhất của tác giả là mẹ, là chị.

Câu 6: Nhà thơ lấy tên một vùng đất làm nhan đề bài thơ. Hãy kể tên một số tác phẩm mà em đã học, đã đọc cũng có cách đặt nhan đề tương tự.

Giải rút gọn:

Một số tác phẩm: Cô Tô (Nguyễn Tuân), Cù Lao Chàm (Nguyễn Mạnh Tuấn)…

VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC

Câu 1: Viết đoạn văn (khoảng 5 - 7 câu) nêu cảm nhận của em về đoạn thơ từ Ôi, thuở ấu thơ đến Lá xanh như dải lụa mềm lửng lơ.

Giải rút gọn:

Đoạn thơ là một khung cảnh hạnh phúc bình yên của tuổi thơ. Trong tâm trí tác giả, tuổi thơ được hiện lên là những buổi chăn bò, cắt cỏ là những lúc thảnh thơi nằm dưới hàng me, nghe tre thổi sáo. Qua lăng kính tưởng tượng phong phú của mình, tác giả cũng hình dung, liên tưởng đến những quả me non giống như lưỡi liềm, lá me xanh giống như dải lụa mềm lửng lơ. Đây là cách liên tưởng rất thú vị và đầy tinh tế. Đoạn thơ miêu tả giản dị nhưng lại thể hiện được tình yêu, nỗi nhớ về quê hương, đất nước.