BÀI 6 - NỒNG ĐỘ DUNG DỊCH

KHỞI ĐỘNG

Câu hỏi: Khi hòa chất rắn vào nước, có chất tan nhiều, có chất tan ít, có chất không tan trong nước. Làm thế nào để so sánh khả năng tan của trong nước của các chất và xác định khối lượng chất tan có trong một dung dịch?

Giải nhanh:

Ta cần xác định khối lượng chất có khả năng hoà tan trong 1 lượng nước xác định dựa vào nồng độ dung dịch.

I. ĐỘ TAN CỦA MỘT CHẤT TRONG NƯỚC

1. Định nghĩa độ tan

Câu hỏi 1. Dung dịch bão hòa là gì?

Giải nhanh:

Dung dịch bão hòa là dung dịch không thể hòa tan thêm chất tan.

Câu hỏi 2. Tính khối lượng sodium chloride cần hòa tan trong 200 gam nước ở 20^oC để thu được dung dịch sodium chloride bão hòa.

Giải nhanh:

Khối lượng sodium chloride cần hòa tan: 2 x 35,9 = 71,2 (gam).

2. Cách tính độ tan của một chất trong nước

Luyện tập 1. Tính độ tan của muối sodium nitrate (NaNO₃) ở 0^oC, biết để tạo ra dung dịch NaNO₃ bão hòa ở nhiệt độ này, người ta cần hòa tan 14,2 gam muối trong 20 gam nước.

Giải nhanh:

S =  14,2.10020 = 71 (g/100g H₂O).

3. Ảnh hưởng của nhiệt độ lên độ tan của chất rắn trong nước

Luyện tập 2.

a) Có thể hòa tan tối đa bao nhiêu gam đường ăn trong 250 gam nước ở 30^oC?

b) Có thể hòa tan tối đa bao nhiêu gam đường ăn trong 250 gam nước ở nhiệt độ 60^oC?

Giải nhanh:

a) S = 216,7 x 250100  = 541,75 gam.

b) S = 288,8 x 250100  = 722 gam.

II. NỒNG ĐỘ DUNG DỊCH

1. Nồng độ phần trăm

Vận dụng

1. Dung dịch D - glucose 5% được sử dụng trong y tế làm dung dịch truyền, nhằm cung cấp nước và năng lượng cho bệnh nhân bị suy nhược cơ thể hoặc sau phẫu thuật. Biết trong một chai dịch truyền có chứa 25 gam đường D - glucose. Tính khối lượng dung dịch và khối lượng nước có trong chai dịch truyền đó.

2. Từ sodium chloride, nước và những dụng cụ cần thiết, nêu cách pha 500 gam dung dịch sodium chloride 0,9%.

Giải nhanh:

1. m_dd = mD - glucose x 100C% = 25 x 1005 = 500 g → m_nước = m_dd - m_ct = 500 - 25 = 475 g.

2. m_ct = mdd x C%100 = 500 x 0,9100 = 4,5 g → m_nước = m_dd - m_ct = 500 - 4,5 = 495,5 g.

→ Để pha 500 gam dung dịch sodium chloride 0,9% cần hòa tan 4,5 g sodium chloride trong 495,5g (495,5 lít) nước.

2. Nồng độ mol của dung dịch

Luyện tập 3. Tính khối lượng chất tan cần để pha chế 100 ml dung dịch CuSO₄ 0,1 M.

Giải nhanh:

nCuSO4= C_M x V = 0,1 x 0,1 = 0,01 (mol) → mCuSO4 = 0,01 x 160 = 1,6 (g).