BÀI 6 - NỒNG ĐỘ DUNG DỊCH

KHỞI ĐỘNG

Câu hỏi: Khi hòa chất rắn·vào nước, có chất tan nhiều, có chất tan ít, có chất không tan trong nước. Làm thế nào để so sánh khả năng tan của trong nước của các chất và xác định khối lượng chất tan có trong một dung dịch?

Đáp án chuẩn:

So sánh khả năng tan của trong nước của các chất ta cần xác định khối lượng chất có khả năng hoà tan trong 1 lượng nước xác định

Xác định khối lượng chất tan trong một dung dịch ta có thể dựa vào nồng độ dung dịch.

I. ĐỘ TAN CỦA MỘT CHẤT TRONG NƯỚC

1. Định nghĩa độ tan

Câu hỏi 1. Dung dịch bão hòa là gì?

Đáp án chuẩn:

Dung dịch bão hòa là dung dịch không thể hòa tan thêm chất tan.

Câu hỏi 2. Tính khối lượng sodium chloride cần hòa tan trong 200 gam nước ở 20^oC để thu được dung dịch sodium chloride bão hòa.

Đáp án chuẩn:

Lượng sodium chloride hòa tan tốt trong 100 gam nước tạo thành dung dịch bão hòa ở 20^oC là 35,9 gam

Vậy khối lượng sodium chloride cần hòa tan trong 200 gam nước ở 20^oC để thu được dung dịch sodium chloride bão hòa là 2 x 35,9 = 71,2 (gam).

2. Cách tính độ tan của một chất trong nước

Luyện tập 1. Tính độ tan của muối sodium nitrate (NaNO₃) ở 0^oC, biết để tạo ra dung dịch NaNO₃ bão hòa ở nhiệt độ này, người ta cần hòa tan 14,2 gam muối trong 20 gam nước.

Đáp án chuẩn:

Độ tan của sodium nitrate bằng: 

S =    = 71 (g/100g H₂O).

3. Ảnh hưởng của nhiệt độ lên độ tan của chất rắn trong nước

Luyện tập 2.

a) Có thể hòa tan tối đa bao nhiêu gam đường ăn trong 250 gam nước ở 30^oC?

b) Có thể hòa tan tối đa bao nhiêu gam đường ăn trong 250 gam nước ở nhiệt độ 60^oC?

Đáp án chuẩn:

Ở 60^oC có thể hoà tan    = 722 gam đường

Ở 30^oC có thể hoà tan    = 541,75 gam đường.

II. NỒNG ĐỘ DUNG DỊCH

1. Nồng độ phần trăm

Vận dụng

Câu hỏi 1. Dung dịch D - glucose 5% được sử dụng trong y tế làm dung dịch truyền, nhằm cung cấp nước và năng lượng cho bệnh nhân bị suy nhược cơ thể hoặc sau phẫu thuật. Biết trong một chai dịch truyền có chứa 25 gam đường D - glucose. Tính khối lượng dung dịch và khối lượng nước có trong chai dịch truyền đó.

Câu hỏi 2. Từ sodium chloride, nước và những dụng cụ cần thiết,  nêu cách pha 500 gam dung dịch sodium chloride 0,9%.

Đáp án chuẩn:

Câu hỏi 1:

Khối lượng dung dịch trong chai dịch truyền: 

m_dd =   =   = 500 (gam)

Khối lượng nước trong chai dịch truyền: 

m_nước = m_dd - m_ct = 500 - 25 = 475 (gam).

Câu hỏi 2:

Khối lượng sodium chloride cần lấy bằng: 

m_ct =    =     =  4,5 (gam)

Khối lượng nước cần lấy: m_nước = m_dd - m_ct = 500 - 4,5 = 495,5 (gam)

Vậy để pha 500 gam dung dịch sodium chloride 0,9% cần cân đong đủ 4,5 g sodium chloride và 495,5g (495,5 lít) nước sau đó hoà tan muối trong nước được dung dịch cần pha.

2. Nồng độ mol của dung dịch

Luyện tập 3. Tính khối lượng chất tan cần để pha chế 100 ml dung dịch CuSO₄ 0,1 M.

Đáp án chuẩn:

Số mol chất tan cần để pha chế 100 ml dung dịch CuSO₄ 0,1 M bằng 

= C_M x V = 0,1 x 0,1 = 0,01 (mol)

Khối lượng chất tan cần để pha chế 100 ml dung dịch CuSO₄ 0,1 M bằng 

 =    x   =  0,01 x 160 = 1,6 (g).