BÀI 32 - HỆ HÔ HẤP Ở NGƯỜI

KHỞI ĐỘNG

Câu hỏi: Em cảm thấy nhịp thở thay đổi như thế nào sau khi chạy nhanh 100m? Giải thích.

Đáp án chuẩn:

• Nhịp thở nhanh hơn so với lúc bình thường.

• Giải thích: Khi chạy, cơ thể cần nhiều năng lượng cho sự hoạt động liên tục của cơ xương dẫn đến cường độ hô hấp tế bào tăng lên. Mà quá trình hô hấp tế bào cần O₂ và thải ra khí CO₂. Do đó, nhịp thở tăng lên để đáp ứng nhu cầu trao đổi khí (lấy O₂, đào thải khí CO₂) của cơ thể.

I. CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG CỦA HỆ HÔ HẤP

Câu hỏi 1. Chức năng của hệ hô hấp là gì?

Đáp án chuẩn:

Chức năng quan trọng của hệ hô hấp là trao đổi khí.

Câu hỏi 2. Quan sát hình 32.1 và cho biết hệ hô hấp gồm những cơ quan nào mỗi cơ quan có chức năng gì?

Đáp án chuẩn:

Câu hỏi 3. Không khí sẽ di chuyển qua các cơ quan nào khi hít vào và khi thở ra?

Đáp án chuẩn:

Quá trình hít vào đưa không khí giàu O₂ đi qua đường dẫn khí vào phổi thực hiện trao đổi khí tại phế nang. O₂ từ phế nang đi qua mao mạch phổi và CO₂ từ mao mạch phổi đi ra phế nang

Luyện tập 1. Lấy ví dụ về sự phù hợp giữa cấu tạo và chức năng của một cơ quan trong hệ hô hấp. 

Đáp án chuẩn:

VD: Mũi 

• Có nhiều lông mũi

• Có lớp niêm mạc tiết chất nhầy

• Có lớp mao mạch dày đặc

Chức năng: Dẫn khí vào ra, làm ấm, làm ẩm không khí đi vào, lọc bụi bẩn,...

Luyện tập 2. Vẽ sơ đồ thể hiện mối liên hệ giữa hệ hô hấp và hệ tuần hoàn.

Đáp án chuẩn:

Vận dụng 1. Vì sao khi chúng ta vừa ăn vừa nói có thể bị sặc?

Đáp án chuẩn:

 Nếu vừa ăn vừa cười nói thì thanh môn mở trong lúc hầu họng có thức ăn nên dễ bị sặc

Vận dụng 2. Vì sao chúng ta không nên đốt than củi trong phòng kín khi ngủ.

Đáp án chuẩn:

Vì đốt than, củi trong phòng kín sẽ làm tiêu hao O₂, đồng thời sản sinh ra hai khí cực độc là CO₂ và CO. Trong đó, khí CO khi hít phải gây ngộ độc rất nhanh và  sau vài phút, bệnh nhân bị ngạt thở do thiếu O₂, lịm dần rồi hôn mê, không còn khả năng kháng cự, dẫn đến tử vong.

II. BẢO VỆ HỆ HÔ HẤP

Câu hỏi 4. Ô nhiễm không khí và khói thuốc là tác động như thế nào đến hệ hô hấp

Đáp án chuẩn:

• Sự ảnh hưởng của ô nhiễm không khí đến hệ hô hấp: Ô nhiễm không khí gây ra các bệnh về phổi và đường hô hấp như bệnh hen suyễn, viêm phổi, viêm đường dẫn khí,… 

• Sự ảnh hưởng của khói thuốc lá đến hệ hô hấp: làm giảm khả năng vận chuyển O₂ của máu nên dẫn đến phá hủy hệ hô hấp, gây bệnh hen suyễn, ung thư phổi, ung thư thanh quản, phổi tắc nghẽn mạn tính,… Đặc biệt, khói thuốc lá gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe không chỉ của người hút thuốc lá mà còn của người không hút thuốc nhưng tiếp xúc với khói thuốc.

Vận dụng 3: Tại sao khi giao mùa, thời tiết ẩm, chúng ta thường dễ mắc bệnh viêm đường hô hấp?

Đáp án chuẩn:

Độ ẩm không khí, thay đổi khí hậu và môi trường trong giai đoạn giao mùa tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của vi khuẩn và virus gây bệnh, dẫn đến các bệnh hô hấp thường gặp vào thời điểm này.

Vận dụng 4: Gia đình em thường sử dụng những biện pháp nào để tạo không khí trong lành giúp bảo vệ đường hô hấp?

Đáp án chuẩn: