BÀI 43 - KHÁI QUÁT VỀ SINH QUYỂN VÀ CÁC KHU SINH HỌC

KHỞI ĐỘNG

Câu hỏi. Theo em, hệ sinh thái nào là lớn nhất trên Trái Đất? Vì sao?

Đáp án chuẩn:

Hệ sinh thái lớn nhất trên Trái Đất là sinh quyển. Vì sinh quyển gồm toàn bộ sinh vật và các nhân tố vô sinh của môi trường, sinh quyển chính là hệ sinh thái khổng lồ bao gồm tất cả các hệ sinh thái trên Trái Đất.

I. SINH QUYỂN

Câu hỏi 1. Quan sát hình 43.1 và nêu các thành phần cấu trúc của Sinh quyển.

Đáp án chuẩn:

Các thành phần cấu trúc của sinh quyển gồm: Khí quyển, địa quyển và thủy quyển.

II. CÁC KHU SINH HỌC

Câu hỏi 2. Dựa vào yếu tố nào để phân chia các khu sinh học? Có những khu sinh học chủ yếu nào?

Đáp án chuẩn:

Phân chia các khu sinh học dựa vào yếu tố đặc trưng về đất đai và khí hậu của một vùng địa lí xác định.

Những khu sinh học chủ yếu gồm:

• Khu sinh học trên cạn (đồng rêu đới lạnh, rừng lá kim phương bắc, rừng rụng lá theo mùa ôn đới, thảo nguyên, savan, sa mạc và hoang mạc, rừng nhiệt đới) 

• Khu sinh học dưới nước (khu sinh học nước ngọt, khu sinh học nước mặn).

1. Một số khu sinh học trên cạn

Câu hỏi 3. Tìm những ví dụ về sự thích nghi của sinh vật với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng ở mỗi khu sinh học.

Đáp án chuẩn:

Gấu bắc cực thích nghi với điều kiện quanh năm băng giá ở khu sinh học đồng rêu đới lạnh: Có bộ lông và lớp mỡ dày giúp giữ ấm, không có lông mi do lông mi có thể gây đóng băng trên mắt, bộ lông màu trắng giúp chúng ngụy trang, có tập tính ngủ đông và hoạt động trong mùa hạ vào ban ngày.

Cây xương rồng thích nghi với điều kiện khí hậu khô hạn, nhiệt độ không khí nóng vào ban ngày và lạnh vào ban đêm ở khu sinh học sa mạc và hoang mạc: 

2. Một số khu sinh học dưới nước

Luyện tập. Tại sao vùng ven bờ lại có thành phần sinh vật phong phú hơn vùng khơi?

Đáp án chuẩn:

Do vùng ven bờ có sự đa dạng về địa hình, khí hậu, môi trường đất (đất mặn, đất phèn, đất cát,…), môi trường nước (nước từ mặn cho đến lợ),… tạo ra nhiều loại môi trường sống đa dạng, thích hợp với sự sinh trưởng và phát triển của nhiều nhóm loài.

Câu hỏi 4. Hệ động vật, thực vật ở các hệ sinh thái nước đứng và nước chảy có đặc điểm gì thích nghi với điều kiện môi trường sống?

Đáp án chuẩn:

Đặc điểm thích nghi của hệ động vật, thực vật ở các hệ sinh thái nước đứng và nước chảy với điều kiện môi trường sống:

• Hệ sinh thái nước đứng:

• Hệ sinh thái nước chảy: