BÀI 16 -  ÁP SUẤT

KHỞI ĐỘNG

Câu hỏi: Khi láng sân xi măng, vữa trên sân chưa khô hẳn, nếu đi trực tiếp trên đó thì sẽ để lại các vết chân lún sâu. Để tránh hỏng mặt sân, người ta thường đặt những tấm ván trên mặt sân để đi trên đó. Vì sao người ta lại làm như vậy?

Giải nhanh:

Vì khi đi trên 1 ván gỗ → giảm áp lực của người đi → không bị lún sâu.

I. ÁP LỰC

Câu hỏi 1: Nêu một số ví dụ về áp lực trong thực tế. 

Giải nhanh:

Người đứng trên bàn, đè lên bàn 1 áp lực qua 2 bàn chân.

Câu hỏi 2: Ở hình 16.1, lực nào sau đây không phải là áp lực? Vì sao?

a) Lực do người tác dụng lên xe kéo.

b) Lực do xe kéo tác dụng lên mặt đất.

c) Lực do các thùng hàng tác dụng lên xe kéo.

Giải nhanh:

Lực a và c vì lực do người tác dụng vào xe là lực đẩy và lực do các thùng hàng tác dụng lên xe kéo là trọng lực.

II. ÁP SUẤT

Câu hỏi 3: So sánh áp suất do khối kim loại tác dụng lên cát trong trường hợp ở hình 16.2a với 16.2b và 16.2c.

Giải nhanh:

Áp suất do khối kim loại tác dụng lên cát ở hình 16.2a < hình 16.2b và hình 16.2c.

Luyện tập: Một khối gỗ hình hộp chữ nhật có kích thước 1m x 1m x 2m và có trọng lượng 200N. Tính áp suất khối gỗ tác dụng lên mặt sàn trong hai trường hợp ở hình 16.3.

Giải nhanh:

a, Diện tích mặt bị ép là 1 x 1 = 1m² → p =  PS  =   2001  =  200 N/m.

b, Diện tích mặt bị ép là 1 x 2 = 2m² → p =  PS  =   2002  =  100 N/m.

III. TĂNG GIẢM ÁP SUẤT 

Câu hỏi 4: a) Vì sao các mũi đinh đều được làm nhọn (hình 16.4a)?

b) Vì sao phần lưỡi dao thường được mài mỏng (hình 16.4b)? Vì sao khi thái thức ăn, nhiều khi ta cần tăng lực tác dụng lên dao?

c) Vì sao khi làm phẳng nền nhà lát vữa xi măng, người thợ lại cần dùng giày đế phẳng và rộng (hình 16.4c)?

Giải nhanh:

a, Để làm giảm diện tích tiếp xúc. tăng áp suất giúp dễ dàng đâm xuyên qua vật.

b, Vì để giảm diện tích tiếp xúc → chỉ cần tác dụng một lực nhỏ cũng tạo ra một áp suất lớn nên dễ dàng có thể cắt. 

c, Để giảm áp lực lên bê mặt nền, rộng thì diện tích bị ép sẽ lớn dẫn đén áp suất thấp như vậy nền xi măng sẽ không bị lún.

Vận dụng: Tìm ví dụ trong thực tế về những trường hợp cần tăng hoặc giảm áp suất và giải thích cách làm tăng hay giảm áp suất trong những trường hợp đó.

Giải nhanh:

• Ví dụ giảm áp suất: Bánh xe tăng để làm giảm độ lún của vật trên nền đất, người ta làm vật này có mặt tiếp xúc lớn.
• Ví dụ tăng áp suất: Ống hút được làm nhọn để giảm diện tích bị ép nhằm tăng áp suất.