BÀI 1 - BIẾN ĐỔI VẬT LÝ VÀ BIẾN ĐỔI HÓA HỌC

KHỞI ĐỘNG

Câu hỏi: Quan sát hình I.1 dự đoán hình nào mô tả hiện tượng chất bị biến đổi thành chất khác, hình nào chỉ mô tả sự thay đổi về tính chất vật lí (trạng thái, kích thước, hình dạng, ...)?

Giải nhanh:

Hình d, e, g mô tả chất biến đổi thành chất khác. Hình a, b, c mô tả sự thay đổi về tính chất vật lí. 

I. SỰ BIẾN ĐỔI CHẤT

1. Sự biến đổi vật lí

Câu hỏi 1: Vẽ sơ đồ bằng chữ mô tả quá trình sự thay đổi về trạng thái kích thước và hiện tượng ở thí nghiệm 1 (thể hiện tính chất vật lí của sodium chlorine).

Giải nhanh:

sodium chlorine → sodium chlorine → sodium chlorine.

Luyện tập 1: Trong các quá trình được mô tả ở hình 1.1, quá trình nào xảy ra diễn sự biến đổi vật lí? Giải thích.

Giải nhanh:

Quá trình: a, b, c. Do các chất có sự biến đổi về trạng thái, kích thước,... nhưng vẫn giữ nguyên chất ban đầu.

Vận dụng 1: Kể thêm 2 - 3 hiện tượng xảy ra trong thực tế có sự biến đổi vật lí.

Giải nhanh:

Ví dụ: Vàng nóng chảy thành chất lỏng, hòa tan đường vào nước.

2. Sự biến đổi hoá học

Luyện tập 2: Trong quá trình được mô tả ở hình 1.1, quá trình nào diễn ra sự biến đổi hóa học. Giải thích.

Giải nhanh:

Hình d, e, g mô tả sự biến đổi hoá học vì có sự biến đổi thành chất mới.

Vận dụng 2: Kể tên 2 - 3 hiện tượng xảy ra trong thực tế có sự biến đổi hóa học

Giải nhanh:

Ví dụ: Cho vôi sống (CaO) vào nước được vôi tôi Ca(OH)_2, cồn cháy tạo ra khí carbon dioxide và hơi nước.

II. PHÂN BIỆT SỰ BIẾN ĐỔI VẬT LÍ VÀ SỰ BIẾN ĐỔI HOÁ HỌC

Câu hỏi 2: Trong thí nghiệm 3, dấu hiệu nào dùng để phân biệt sự biến đổi vật lí và sự biến đổi hóa học.

Giải nhanh:

Dấu hiệu là có tạo thành chất khác hay không?

Luyện tập 3: Quan sát hình 1.3 và cho biết quá trình nào diễn ra sự biến đổi vật lí, quá trình nào diễn ra sự biến đổi hóa học.

Nêu những điểm khác nhau giữa sự biến đổi vật lí và sự biến đổi hóa học.

Giải nhanh:

• Quá trình b, d là sự biến đổi vật lí; a, c là sự biến đổi hóa học.
• Điểm khác: Biến đổi hóa học có sự tạo thành chất mới, còn biến đổi vật lí không có sự tạo thành chất mới.

Vận dụng 3: Trong các trường hợp dưới đây trường hợp nào diễn ra sự biến đổi vật lí, trường hợp nào diễn ra sự biến đổi hóa học.

a) Có dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn (làm bằng kim loại tungsten) nóng và sáng lên.

b) Hiện tượng băng tan.

c) Thức ăn ôi thiu.

d) Để đốt cháy khí methane (CH₄) trong không khí thu được carbon dioxide (CO₂) và hơi nước (H₂O).

Giải nhanh:

Trường hợp a, b là biến đổi vật lí; c, d là biến đổi hóa học.