VĂN BẢN. NƯỚC BIỂN DÂNG: BÀI TOÁN KHÓ CẦN GIẢI TRONG THẾ KỈ XXI

CÂU HỎI GIỮA BÀI

Câu 1: Nội dung sa pô giúp em hiểu được gì?

Đáp án chuẩn:

Em có thể hình dung, nắm bắt được vấn đề trọng tâm của văn bản nói tới.

Câu 2: Các số liệu có vai trò gì?

Đáp án chuẩn:

Làm dẫn chứng chứng minh, làm rõ và thuyết phục người đọc tin vào nội dung đang được nói đến.

Câu 3: Thủy triều ảnh hưởng đến mực nước biển thế nào?

Đáp án chuẩn:

Thủy triều có dao động lớn và thường xuyên nhất đến sự thay đổi của mực nước biển.

Câu 4: Sự khác nhau của hiện tượng nước biển dâng do biến đổi khí hậu và so các nguyên nhân khác là gì?

Đáp án chuẩn:

- Nước biển dâng do biến đổi khí hậu diễn ra âm thầm, rất khó để nhận biết trực tiếp bằng mắt thường mà không có đo đạc và quan trắc.

- Nước biển dâng do thủy triều có thể quan sát bằng mắt thường bởi khoảng dao động tổng hợp có độ lớn trung bình từ 2-3 mét, tùy địa điểm dọc bờ biển, một số nơi có thể lên đến 15-16 mét.

Câu 5: Tìm hiểu và ghi ra các thông tin đọc được từ hình 1.

Đáp án chuẩn:

Từ năm 1880 đến năm 2000 cứ mỗi năm qua đi thì mực nước biển ngày một dâng cao hơn.

Câu 6: Điểm khác biệt của nước biển dâng trong những năm gần đây là gì?

Đáp án chuẩn:

- Mực nước biển dâng ở các giai đoạn khác nhau là không đồng đều.

- Ngày xưa mực nước biển có giai đoạn thấp hơn hiện nay khoảng 300-400 mét, cũng có thời kì dâng cao hơn cả chục mét so với ngày nay. Có một số giai đoạn thì chững lại nhưng sau đó lại tăng nhanh hơn.

- Trong những năm gần đây, mực nước trung bình tăng khoảng 3mm mỗi năm. Điều đáng nói năm sau sẽ tăng cao hơn năm trước.

Câu 7: Nội dung chính của đoạn lời kết là gì?

Đáp án chuẩn:

Tổng kết lại thông tin đã đưa ra và phân tích ở phần nội dung trên.

Câu 8: Câu cuối đoạn lời kết liên quan gì đến nhan đề văn bản?

Đáp án chuẩn:

Nêu ra vấn đề chính mà nhan đề đã đặt ra trước, đó là: nước biển dâng cao là bài toán khó cần giải trong thế kỉ XXI.

CÂU HỎI CUỐI BÀI

Câu 1: Nhan đề Nước biển dâng: bài toán khó cần giải trong thế kỉ XXI đã nêu được nội dung chính nào của văn bản?

Đáp án chuẩn:

Việc đưa ra các giải pháp hiệu quả, hợp lí cho hiện tượng nước biển dâng là vô cùng khó khăn và còn là thách thức đối với con người.

Câu 2: Đặc điểm của văn bản thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiên được thể hiện như thế nào ở văn bản này?

Đáp án chuẩn:

- Văn bản giải thích nguyên nhân và cách thức diễn ra của hiện tượng nước biển dâng.

- Sử dụng phương tiện phi ngôn ngữ: biểu đồ, số liệu.

- Văn bản chia bố cục rõ ràng theo các ý chính: Thay đổi mực nước biển và nguyên nhân → Mực nước biển sẽ dâng như thế nào? → Lời kết.

Câu 3: Chỉ ra cách trình bày (kênh chữ, kênh hình) và cách triển khai ý tưởng, thông tin trong văn bản Nước biển dâng: bài toán khó cần giải trong thế kỉ XXI. Phân tích hiệu quả của cách trình bày và triển khai ấy.

Đáp án chuẩn:

- Văn bản triển khai theo trình từ mức độ quan trọng của hiện tượng, giúp truyền tải thông tin đến người đọc một cách rõ ràng, cụ thể và chính xác.

- Tính hiệu quả: giúp người đọc nắm bắt được những dữ liệu quan trọng về hiện tượng này theo trình tự hợp lí, đầy logic.

Câu 4: Dựa vào nội dung văn bản để lí giải: Tại sao hiện tượng “nước biển dâng” lại được coi là “bài toán khó”?

Đáp án chuẩn:

- Nước biển dâng cao gây nhiều tác hại lớn như úng ngập đồng bằng, xóa sổ đất ngập nước, và tăng nguy cơ bão cùng triều cường xâm nhập vào đất liền.

- Nước biển vẫn tiếp tục dâng cao hàng năm, và chưa có giải pháp hiệu quả để giải quyết vấn đề này.

Câu 5: Hiện tượng được nêu trong văn bản liên quan gì đến Việt Nam nói riêng và thế giới nói chung? Dẫn ra một số ví dụ trong văn bản cho thấy tác động của hiện tượng này.

Đáp án chuẩn:

- Nước biển dâng gây:

 + Úng ngập các đồng bằng và xóa sổ nhiều vùng đất ngập nước.

 + Biến mất hoặc xói mòn bãi biển, cồn cát, đảo chắn, và khu vực vịnh, cửa sông ven biển.

 + Tăng nguy cơ bão và triều cường xâm nhập vào đất liền.

- Dẫn chứng: Theo tạp chí Thư Nghiên cứu Môi trường (Jevrejeva et al., 2018), thiệt hại toàn cầu có thể lên tới 10,2 ngàn tỷ USD mỗi năm vào năm 2100 nếu nhiệt độ Trái Đất tăng thêm 1.5°C. Với mức nước biển tăng 86 cm, thiệt hại là 14 ngàn tỷ USD, chiếm 2.7% GDP toàn cầu. Trong kịch bản nước biển dâng 180 cm, thiệt hại có thể đạt 27 ngàn tỷ USD, gấp khoảng 10 lần GDP Việt Nam hiện nay.

Câu 6: Em hãy nêu một số đề xuất nhằm góp phần khắc phục hiện tượng “nước biển dâng”.

Đáp án chuẩn:

- Các địa phương cần điều tra, nghiên cứu để chuẩn bị phương án ứng phó với đe dọa cụ thể.

- Nhà nước nên xây dựng cơ sở dữ liệu, đào tạo nhân lực, thực hiện nghiên cứu để dự báo tình hình và chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu.

- Nâng cao nhận thức cộng đồng qua giáo dục và tuyên truyền bảo vệ môi trường.