VĂN BẢN. BÊN BỜ THIÊN MẠC

CHUẨN BỊ

Câu 1:

- Đọc trước đoạn trích truyện Bên bờ Thiên Mạc; tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Hà Ân.

- Đọc nội dung giới thiệu sau đây để hiểu bối cảnh của đoạn trích: (Đọc nội dung giới thiệu trong SGK trang 68)

Đáp án chuẩn:

Hà Ân tên thật là Hoàng Hiển Mô, quê ở Hà Nội; là một nhà văn Việt Nam. Ông nổi tiếng với các tác phẩm tiểu thuyết lịch sử, truyện kể lịch sử và dã sử

CÂU HỎI GIỮA BÀI

Câu 1: Trần Quốc Tuấn đã giao nhiệm vụ gì cho Hoàng Đỗ?

Đáp án chuẩn:

Nhiệm vụ đưa tin đến tướng quân Trần Quang Khải cho Hoàng Đỗ. 

Câu 2: Khi nhận được nhiệm vụ, thái độ của Hoàng Đỗ như thế nào?

Đáp án chuẩn:

Hoàng Đỗ cảm thấy băn khoăn, sợ không đảm đương được nhiệm vụ này.

Câu 3: Phần thưởng xứng đáng mà Trần Bình Trọng đã trao cho cậu bé Hoàng Đỗ là gì?

Đáp án chuẩn:

Xóa bỏ thân phận nô tì của cậu, cho cậu làm một người dân tự do.

Câu 4: Hãy hình dung về nỗi xúc động của ông già Màn Trò.

Đáp án chuẩn:

Ông già Màn Trò bất ngờ, xúc động, không dám tin Hoàng Đỗ đã thoát khỏi thân phận nô tì thấp kém.

CÂU HỎI CUỐI BÀI

Câu 1: Tác phẩm Bên bờ Thiên Mạc gắn liền với sự kiện lịch sử nào của dân tộc? Xác định nội dung chính của mỗi phần trong đoạn trích.

Đáp án chuẩn:

- Sự kiện: cuộc kháng chiến chống quân Mông-Nguyên lần thứ hai 

- Bố cục:

+ Phần 1: Trần Quốc Tuấn giao nhiệm vụ đưa tin cho Hoàng Đỗ.

+ Phần 2: Trần Bình Trọng xóa bỏ thân phân phận nô tì cho Hoàng Đỗ.

Câu 2: Hãy liệt kê tên các nhân vật trong đoạn trích. Những nhân vật nào là nhân vật có thật trong lịch sử?

Đáp án chuẩn:

- Các nhân vật: Trần Quốc Tuấn, Trần Bình Trọng, Hoàng Đỗ, ông già Màn Trò.

- Những nhân vật có thật trong lịch sử: Trần Quốc Tuấn, Trần Bình Trọng

Câu 3: Nêu một số chi tiết cụ thể (lời nói, suy nghĩ, hành động,...) mà tác giả đã sử dụng để khắc hoạ về Trần Bình Trọng, Trần Quốc Tuấn và Hoàng Đỗ. Từ đó, nhận xét về tính cách, phẩm chất của ba nhân vật ấy.

Đáp án chuẩn:

Trần Bình Trọng:

- "Cậu bé chăn ngự đã biết đem tất cả... hạnh phúc đối với những người làm tướng."

- "Nhưng đột nhiên, ông nhớ lại và thấy trước đây, ông chưa đối xử rộng tình với quân sĩ và gia nô của mình."

- "Trần Bình Trọng dùng mũi kiếm... dùng thuốc đấu trán cho Hoàng Đỗ."

=> Trần Bình Trọng là tướng tài năng, thấu hiểu và chăm sóc người dưới quyền

Trần Quốc Tuấn:

- "Đây là một đạo... Việc lớn của nước nằm trong viên sáp này đó."

- "Binh pháp gọi như... như vậy đâu!"

- "Ta cũng đã nghĩ trước... vận nước đâu."

=> Trần Quốc Tuấn có tầm nhìn tinh tế và cẩn thận, luôn dự liệu mọi tình huống.

Hoàng Đỗ:

- “Phải trung với nước. Dù có chết cho nước cháu cũng không sợ.”

- "Cháu sợ không đảm đương được việc này."

- "Nuốt xong, cháu không chịu chết... mạng giặc."

=> Hoàng Đỗ là cậu bé dũng cảm, nhanh nhẹn và yêu nước từ nhỏ.

Câu 4: Đặc điểm của truyện lịch sử được thể hiện qua những yếu tố nào ở văn bản này?

Đáp án chuẩn:

- Văn bản liên quan đến các nhân vật lịch sử như Trần Quốc Tuấn, Trần Bình Trọng và sự kiện cuộc chiến chống quân Mông - Nguyên lần thứ hai.

- Văn bản kết hợp yếu tố hư cấu và sáng tạo của tác giả với sự kiện lịch sử.

- Bối cảnh là cuộc chiến chống quân Mông - Nguyên lần thứ hai, với các nhân vật hư cấu như cha con ông già Màn Trò - Hoàng Đỗ.

- Văn bản sử dụng từ ngữ phong kiến như nô tì, tướng quân.

Câu 5: Trong đoạn trích trên, điều gì gây ấn tượng sâu sắc nhất đối với em? Vì sao?

Đáp án chuẩn:

- Điều ấn tượng nhất là lòng yêu nước sâu sắc của Hoàng Đỗ.

- Dù còn nhỏ tuổi, Hoàng Đỗ đã thể hiện lòng yêu nước nồng nàn, sẵn sàng hi sinh vì đất nước.

Câu 6: Đoạn trích Bên bờ Thiên Mạc giúp em hiểu thêm được gì về tấm lòng của những người con nước Việt khi đất nước có giặc ngoại xâm?

Đáp án chuẩn:

- Lòng yêu nước là động lực mạnh mẽ để bảo vệ tự do dân tộc.

- Trước kẻ thù lớn mạnh, nhân dân ta vẫn quyết tâm chiến đấu nhờ lòng yêu nước nồng nàn.

- Khi có giặc ngoại xâm, người Việt luôn sẵn sàng đứng lên bảo vệ độc lập dân tộc.