THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT

Câu 1: Chỉ ra tác dụng của biểu đồ được sử dụng trong văn bản Nước biển dâng: bài toán khó cần giải trong thế kỉ XXI của Lưu Quang Hưng.

Đáp án chuẩn:

Là dẫn chứng chứng minh giúp người đọc thuận tiện trong việc theo dõi, hiểu vấn đề tác giả đang đề cập đến một cách rõ ràng, chính xác.

Câu 2: Chỉ ra các số liệu được sử dụng trong những câu dưới đây (trích từ văn bản Nước biển dâng: bài toán khó cần giải trong thế kỉ XXI). Cho biết các số liệu đó có tác dụng như thế nào đối với việc phản ánh sự việc được đề cập trong mỗi câu.

a) Liên hợp quốc ước tính có chừng 40% dân số cư ngụ gần biển, với 600 triệu người sinh sống trong khu vực cao hơn mực nước biển từ 10 mét trở xuống.

b) Việt Nam có 28 trên tổng số 64 tỉnh thành ven biển, với đường bờ biển dài hơn 3 000 ki-lô-mét.

c) Về diện tích, biển và đại dương bao phủ 72% bề mặt Trái Đất.

d) Dự kiến vào cuối thế kỉ tới, mực nước biển sẽ tăng lên trong khoảng 35 – 85 xăng-ti-mét...

Đáp án chuẩn:

a. 40% dân số sống gần biển; 600 triệu người ở khu vực cao hơn mực nước biển từ 10 mét trở xuống. 

b. 28/64 tỉnh thành ven biển, dài 3.000 km. 

c. 72% bề mặt Trái Đất là nước. 

d. Mực nước biển tăng 35 – 85 cm. 

Các số liệu này cung cấp thông tin rõ ràng và cụ thể, làm tăng tính xác thực và thuyết phục của lập luận, giúp người đọc tin tưởng hơn vào bài viết.

Câu 3: Xếp mỗi đoạn văn dưới đây vào kiểu phù hợp: đoạn văn diễn dịch, đoạn văn quy nạp, đoạn văn song song, đoạn văn phối hợp. Chỉ ra câu chủ đề của mỗi đoạn văn (trừ đoạn văn song song).

a) Bên cạnh thuỷ triều, mực nước biển còn bị ảnh hưởng bởi tác động của khối không khí trên mặt biển, đặc biệt là gió. Không chỉ góp phần tạo nên các hoàn hưu và dòng chảy trên biển, gió còn khiến cho mực nước dâng cao hơn hay hạ thấp xuống. Tác động của gió và áp suất khí quyển trở nên rõ ràng nhất khi xảy ra bão. (Theo Lưu Quang Hưng)

b) Mưa lớn kéo dài ở các vùng đồng bằng (như ở các vùng đồng bằng thuộc miền Trung nước ta) khiến cho nước trên các con sông không kịp thoát, gây ra ngập úng. Ngoài ra, mưa lớn kéo dài còn hình thành nên các con lũ quét, lũ ống gây ra những thiệt hại nặng nề về người và của. (Theo Mơ Kiều)

c) Mỗi con lũ đi qua đều càn quét phá huỷ không biết bao nhiêu nhà dân, nương rẫy, giết hại các loại động vật. Ngoài ra, tình trạng bão lũ kéo dài còn khiến cho việc trồng trọt bị ảnh hưởng các loại cây lương thực vì bị ngập úng mà chết, nguồn thực phẩm trở nên khan hiếm. Có thể nói lũ lụt gây nhiều thiệt hại trực tiếp về vật chất đối với người dân. (Theo Mơ Kiều)

d) Không chỉ gây thiệt hại về vật chất mà lũ lụt còn gây thiệt hại cả về con người, cướp đi sinh mạng của rất nhiều người. Điển hình là lũ lụt sông Dương Tử ở Trung Quốc năm 1911 đã khiến cho 100 000 người chết, hay lũ lụt đồng bằng sông Hồng năm 1971 khiến cho 594 người chết và hơn 100 000 người bị thương nặng. Như vậy, có thể thấy lũ lụt gây thiệt hại nghiêm trọng về người. (Theo Mơ Kiều)

Đáp án chuẩn:

a. Đoạn văn diễn dịch. Câu chủ đề: "Bên cạnh thủy triều....là gió".

b. Đoạn văn song song. 

c. Đoạn văn quy nạp. Câu chủ đề: "Có thể nói lũ lụt... người dân."

d. Đoạn văn phối hợp. Câu chủ đề: "Không chỉ gây thiệt hại về vật chất...... rất nhiều người." và "Như vậy,.... về người." 

Câu 4: Chọn một trong hai đề sau:

a) Viết một đoạn văn diễn dịch (khoảng 5 – 7 dòng) trình bày suy nghĩ của em về ảnh hưởng của hiện tượng nước biển dâng đối với đời sống con người. Chỉ ra câu chủ đề trong đoạn văn đó.

b) Viết một đoạn văn quy nạp (khoảng 5 – 7 dòng) trình bày suy nghĩ của em về tác hại của lũ lụt. Chỉ ra câu chủ đề trong đoạn văn đó.

Đáp án chuẩn:

Lũ lụt miền Trung là vấn đề nghiêm trọng, gây ra đại hồng thủy và là bài học cho thế hệ sau về phòng chống lũ lụt. Miền Trung, với địa hình cao gần đồi núi và hậu quả phá rừng, dễ bị ảnh hưởng bởi sạt lở đất và lũ lụt kéo dài. Năm nay, tình trạng lũ lụt chồng lũ và bão lớn gây thiên tai nghiêm trọng. Tuy nhiên, với sự hỗ trợ từ miền Nam và Bắc, hy vọng miền Trung sẽ vượt qua khó khăn và trở lại cuộc sống bình yên.