VĂN BẢN. CÁI CHÚC THƯ

PHẦN I. CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

CHUẨN BỊ ĐỌC

CH: Các bản chúc thư thường có nội dung, mục đích thế nào và thường do ai lập? Điều gì đảm bảo cho một bản chúc thư có giá trị?

TRẢI NGHIỆM CÙNG VĂN BẢN

CH1: Điều gì sẽ xảy ra với các nhân vật khi họ tham dự vào màn kịch làm chúc thư mạo danh này?

CH2: Ở lớp kịch thứ III và thứ IV, khi sắp thực hiện mưu kế đã vạch sẵn, tâm trạng của Hy Lạc, Khiết Lý có gì khác nhau? Vì sao có sự khác nhau ấy?

CH3: Chú ý phân biệt các lượt thoại nhân vật nói với người khác ( đối thoại ) và nói với chính mình ( độc thoại) trong lớp thứ VI?

CH4: Từng nhân vật Hy Lạc, Khiết, Lý hiện ra trong màn kịch với nét tính cách như thế nào?

SUY NGẪM VÀ PHẢN HỒI

CH1: Nêu một số biểu hiện cụ thể của hành động kịch trong văn bản. Có thể sử dụng mẫu bảng sau:

CH2: Phân tích một số điểm tương đồng và khác biệt trong tính cách của các nhân vật Hy Lạp, Khiết, Lý.

CH3: Tác giả muốn gửi đến người đọc, người xem thông điệp gì qua văn bản trên? Căn cứ vào đâu để xác định như vậy.

CH4: Phân tích thủ pháp trào phúng mà em cho là đặc sắc trong văn bản.

CH5: Cho biết ý kiến của em về một trong hai nhận định dưới đây:

a, Nhân vật cụ Di Lung tuy không xuất hiện nhưng thực ra vẫn luôn có mặt trong các lớp kịch III, IV, V, VI.

b, "Cái chúc thư" cũng là một nhân vật văn học có nhiều ý nghĩa.

CH6: Những dấu hiệu nào giúp em nhận biết văn bản Cái chúc thư là hài kịch?

CH7: Cùng với ba bạn trong lớp, em hãy nhập vai và thể hiện lời thoại của một trong bốn nhân vật Hy Lạc, Khiết, Lý, Thận Trọng.

PHẦN II. 5 PHÚT SOẠN BÀI

CHUẨN BỊ ĐỌC

CH: - Nội dung: Thông báo việc phân chia gia tài trong gia đình.

- Mục đích: Dặn dò, chia gia tài cho những người có quyền thừa kế.

- Người lập: Người chủ gia đình, sở hữu tài sản.

- Điều đảm bảo 1 chúc thư có giá trị: Có chữ ký của người lập di chúc trong tình trạng sức khỏe minh mẫn, có người chứng kiến, nội dung di chúc phù hợp với pháp luật và đạo đức.

TRẢI NGHIỆM CÙNG VĂN BẢN

CH1: Các nhân vật sẽ bị bại lộ và có khi bị bắt khi họ tham dự vào màn kịch làm chúc thư mạo danh này.

CH2: - Hy Lạc và Lý thúc giục, động viên Khiết làm điều sai trái còn Khiết muốn làm nhưng còn lo sợ

- Sự khác nhau ấy là do: Hy Lạc và Lý không phải là người đóng giả cụ Di Lung còn Khiết là người đóng giả cụ và làm điều sai trái.

CH3: Các lượt thoại nói với chính mình thì đứng sau ( nói một mình), (nói riêng), (nói rõ) còn lại là các thoại nói với người khác.

CH4: Hy Lạc là một người tham vật chất, không sợ gì cả mà bất chấp tất cả chỉ để giành được gia sản của bác mình, vô tình vô nghĩa.

Khiết là một người tham vật chất nhưng vẫn sợ bị phát hiện, biết cách hưởng lợi cho mình.

Lý là người tham vật chất nhưng biết cách lợi dụng người khác, ngư ông đắc lợi mà không mang tiếng xấu.

SUY NGẪM VÀ PHẢN HỒI

CH1: 

CH2: Điểm giống là cả ba đều tham tiền tài, hám của, dám làm mọi chuyện để trục lợi cho mình.

• Điểm khác:

• Hy Lạc: Ham tiền tài nhưng lại không biết tính toán nên khi Khiết trục lợi cho mình nên chỉ biết chấp nhận

• Khiết: Sợ bị phát hiện nhưng vì tiền nên dám làm liều, lợi dụng sơ hở để trục lợi cho mình

• Lý: Ngồi không hưởng lợi, vui mừng khi được lợi mà không mất gì.

CH3: - Thông điệp:

+ Vì quyền lợi vật chất, không ít kẻ có thể hành động liều lĩnh, bất chấp pháp luật và đạo lí.

+ Những kẻ tham lam, hám lợi như Hy Lạp, Khiết, Lý sẵn sàng cấu kết với nhau thực hiện mưu đồ bất chính, nhưng vì tranh đoạt quyền lợi, khi cần họ có thể “phản bội” nhau hoặc nhục mạ nhau.

- Căn cứ: từ hành động, xung đột câu chuyện; từ sự va đập giữa các tính cách của nhân vật, từ ngôn ngữ kịch và từ tính chỉnh thể của tác phẩm.

CH4: Xây dựng những chi tiết mâu thuẫn trào phúng ấn tượng trong đoạn trích:

• Khiết sợ bị phát hiện nhưng vì tiền nên vẫn dám làm liều

• Hy Lạc vui mừng vì thành công làm giả chúc thư nhưng lại tức tối khi thấy Khiết trục lợi cho bản thân

• Lý bất ngờ vì hành động của Khiết nhưng vẫn thấy vui vì được chia tiền

• Nghệ thuật xây dựng và phát triển các tình huống

• Giọng văn mỉa mai, sử dụng thủ pháp cường điệu, nói quá được sử dụng một cách linh hoạt: Đâu cũng được.... chỉ cốt đừng chôn tôi gần bọn tham quan ô lại.... hoặc tác giả miêu tả : “Chết đắt tiền lắm thì sao cho yên được giấc trăm năm? Nhất sinh tôi cần kiệm, việc tổng táng tôi không được làm tốn tiền” ....Dù lấy tiền của người khác nhưng lại không cho người ta được chết một cách thoải mái, tham tiền nhưng lại không muốn chôn cùng bọn tham ô -> Sự mâu thuẫn, mỉa mai được bộc lộ rõ.

• Ngòi bút miêu tả sắc sảo: Những nét riêng của từng nhân vật trong đoạn trích.

CH5: a. Nhân vật cụ Di Lung tuy không xuất hiện nhưng thực ra vẫn luôn có mặt trong các lớp kịch III, IV, V, VI. Đây là một nhận định đúng, tuy không thực sự xuất hiện nhưng qua hình ảnh đóng vai của Khiết, người ta luôn nhớ về một nhân vật là cụ Di Lung.

b. “Cái chúc thư” cũng là một nhân vật văn học có nhiều ý nghĩa. Đây là một nhận định chính xác. Tuy không phải là một người có hành vi, suy nghĩ hay lời nói riêng nhưng cái chúc thư lại thể hiện được sự hiện diện của mình trong toàn tác phẩm. Nó là một “minh chứng sống” về cuộc đấu đá và tranh giành của những nhân vật, cũng tham gia trực tiếp vào quá trình đó.

CH6: Dựa trên hành động kịch của các nhân vật Hy Lạp, Khiết, Lý. Qua lời đối thoại và lời độc thoại nội tâm của các nhân vật cho thấy sự mỉa mai của tác giả, bên cạnh đó nhà văn cũng đã rất thành công dùng lời văn để bộc lộ sự châm biếm của mình đối với xã hội lúc bấy giờ.

CH7: Để có thể diễn được vở kịch cần có 4 học sinh tương ứng với bốn nhân vật: Lạc, Khiết, Lý, Thận Trọng. Thực hiện đóng vai diễn theo lời thoại và phần chỉ dẫn về trang phục, cử chỉ, điệu bộ…

Để nhập được vai nhân vật cần tìm hiểu kỹ văn bản, chuẩn bị theo chỉ dẫn.