THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT

PHẦN I. CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

CH1: Tìm trong văn bản Viên tướng trẻ và con ngựa trắng ba câu hỏi, ba câu kể và hoàn thành bảng sau:

CH2: Đọc đoạn văn sau và thực hiện yêu cầu dưới đây:

- Ta với các ngươi hãy tạm sửa lễ cúng Tết trước đã. Đến tối 30 Tết lập tức lên đường hẹn ngày mồng 7 năm mới thì vào thành Thăng Long mở tiệc ăn mừng. Các ngươi nhớ lấy, đừng cho là ta nói khoác!

                                                            (Ngô gia văn phái, Hoàng Lê nhất thống chí)

a. Đoạn văn trên là lời của ai nói với ai?

b. Câu: "Các ngưới nhớ lấy, đừng cho là ta nói khoác!" là câu cảm hay câu khiến? Việc dùng kiểu câu đó để kết thúc lời thoại có tác dụng gì?

CH3: Cho câu sau: Nam đang đọc truyện lịch sử.

a. Dựa vào câu trên, thêm/ bớt từ ngữ để tạo thành câu hỏi, câu cảm, câu cầu khiến.

b. Trao đổi kết quả câu a với bạn ngồi bên cạnh. Chỉ ra dấu hiệu nhận biết các kiểu câu này trong bài làm của bạn mình.

CH4: Cho đoạn văn sau:

Khi quân ra đến sông Gián, nghĩa binh trấn thủ ở đó tan vỡ chạy trước. Lúc đến sông Thanh Quyết, toán quân Thanh đi do thám từ đằng xa trông thấy bóng cũng chạy nốt, liền thúc quân đuổi theo, tới huyện Phú Xuyên thì bắt sống được hết, không để tên nào trốn thoát. Bởi vậy, không hề có ai chạy về bảo tin, nên những đạo quân Thanh đóng ở Hà Hồi và Ngọc Hồi đều không biết gì cả.

(Ngô gia văn phái, Hoàng Lê nhất thống chí)

a. Xác định câu khẳng định, câu phủ định được dùng trong đọan văn trên và hoàn thành bảng sau: 

b. Nêu tác dụng của câu khẳng định và câu phủ định trong đoạn văn trên.

CH5: Dùng cụm danh từ “Vua Quang Trung” hoặc “quân đội nhà Thanh” để đặt câu dưới hai hình thức: câu khẳng định và câu phủ định.

PHẦN II. 5 PHÚT SOẠN BÀI

CH1: 

CH2: a. Đoạn văn trên Hoàng Lê Thống Trí nói với nghĩa quân.

b. Câu "Các ngươi nhớ lấy, đừng cho là ta nói khoác là câu cầu khiến.

Tác dụng của việc dùng câu cầu khiến để kết thúc lời thoại là để thể hiện niềm tin và lan tỏa niềm tin đó, khích lệ, động viên tinh thần quyết chiến quyết thắng của các tướng sĩ hoặc hướng dẫn, đưa ra yêu cầu hoặc đưa ra lời khuyên.

CH3: a, Nam đang ngồi đọc sách hả? - Câu hỏi.

Nam đừng ngồi đọc sách nữa! - Câu cầu khiến.

Nam chăm đọc truyện lịch sử quá! - Câu cảm thán.

b. Học sinh trao đổi làm với bạn.

Dấu hiệu nhận biết các kiểu câu:

+ Câu hỏi: Sử dụng từ để hỏi, cuối câu kết thúc bằng dấu chấm hỏi, nội dung hỏi. 

+ Câu cầu khiến: Sử dụng từ ngữ thường dùng trong câu cầu khiến, kết thúc bằng dấu chấm than, nội dung cầu khiến.

+ Câu cảm thán: Sử dụng từ ngữ thường dùng trong câu cảm, kết thúc bằng dấu chấm than, nội dung mang sắc thái biểu cảm.

CH4: 

 b. Tác dụng của câu khẳng định: dùng để thể hiện, diễn đạt thông tin, sự vật, sự việc hay hiện tượng nào đó và nó mang tính xác thực thông tin, nội dung. 

Tác dụng của câu phủ định: Câu phủ định được sử dụng để thông báo, xác định rằng không có sự vật, sự việc, tính chất hay quan hệ nào đó mà chúng ta chắc chắn rằng nó sẽ sai hoặc không hợp lí. 

CH5: - Vua Quang Trung đánh tan quân đội nhà Thanh.

- Quân đội nhà Thanh không thắng được Vua Quang Trung.