ÔN TẬP

PHẦN I. CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

CH1: Đọc lại các bài thơ Bạn đến chơi nhà, Đề đền Sầm Nghi Đống, Tự trào I và hoàn thành bảng sau:

CH2: Khi tìm hiểu một bài thơ trào phúng cần chú ý điều gì?

CH3: Vì sao khi lựa chọn từ ngữ, hình ảnh, ngoài việc quan tâm đến phần ý nghĩa cơ bản, chúng ta cần quan tâm đến sắc thái nghĩa của từ?

CH4: Việc dùng các từ ngữ in đậm trong các câu dưới đây có phù hợp không? Vì sao?

a. Ông ấy là một doanh nhân lọc lõi được nhiều ngưỡng mộ.

b. Bà ấy tuy tuổi đã cao nhưng gương mặt vẫn rất xinh.

CH5: Khi viết bài văn phân tích một bài thơ, chúng ta cần đảm bảo những yêu cầu nào?

CH6: Để thảo luận ý kiến về một vấn đề của đời sống diễn ra hiệu quả, chúng ta cần lưu ý những gì?

CH7: Việc dùng tiếng cười để tự phê bình bản thân và phê bình người khác có tác dụng gì?

PHẦN II. 5 PHÚT SOẠN BÀI

CH1:

CH2: - Cần chú ý: 

+ Xác định và phân tích những thủ pháp nghệ thuật trào phúng. 

+ Làm rõ tình cảm, cảm xúc của tác giả, chủ đề, tư tưởng, thông điệp của bài thơ.

CH3: - Khi lựa chọn từ ngữ, ngoài việc quan tâm đến phần ý nghĩa cơ bản, chúng ta cần quan tâm đến sắc thái nghĩa của từ vì nếu không lựa chọn được từ ngữ với sắc thái nghĩa phù hợp, chúng ta sẽ không thể diễn tả chính xác thái độ, tình cảm, nhận định... của mình đối với sự việc được đề cập trong câu hoặc đối với người nghe, người đọc.

CH4: a. Không phù hợp vì “lọc lõi” có nghĩa là “từng trải và khôn ngoan, có đủ kinh nghiệm, biết đủ mọi mánh khoé” trong khi đối tượng được miêu tả ở đây là một doanh nhân “được nhiều người ngưỡng mộ”.

b. Không phù hợp vì “xinh” có nghĩa là “có hình dáng và những đường nét rất dễ coi, ưa nhìn” trong khi đối tượng được miêu tả ở đây là người phụ nữ lớn tuổi.

CH5:

- Cuộc đời tác giả.

- Hoàn cảnh ra đời của bài thơ.

- Thể thơ: lục bát, tự do, thơ 5 chữ…

- Hình ảnh thơ: Ví dụ như hình ảnh người lính trong cuộc kháng chiến chống Pháp- Mĩ trong Đồng chí hay Bài thơ về tiểu đội xe không kính, hình ảnh người bà trong “Bếp lửa” ...

- Chi tiết thơ:

- Giọng điệu: gồm có giọng hào hùng, nhẹ nhàng, xót thương, bi lụy, triết lý…

- Vần (nhịp) thơ.

- Ngôn ngữ thơ: Gồm có ngôn ngữ bình dân, ngôn ngữ bác học…

- Bố cục: Đây là phần quan trọng nhất để các em tìm ý cho bài cảm nhận của mình.

=> Tất cả các đặc điểm trên ở tác phẩm nào cũng có những mức độ đậm nhạt của các đặc điểm này trong mỗi tác phẩm là khác nhau. Thêm vào đó, các em cần chú ý dựa vào đề bài yêu cầu gì để lựa chọn các đặc điểm trên cho phù hợp theo sở trường và khả năng của mình.

CH6: Cần lưu ý: 

• Xác định rõ vấn đề cần thảo luận

• Bao quát được diễn biến của cuộc thảo luận

• Thể hiện được thái độ tán thành hay phản đối trước những ý kiến đã phát biểu.

• Nêu được quan điểm, nhận định của bản thân về vấn đề 

• Tôn trọng người đối thoại để cùng tìm tiếng nói chung về vấn đề.

* Chuẩn bị thảo luận:

1. Chuẩn bị nói

• Lựa chọn đề tài

• Đề tài nói cần được thống nhất trong cả lớp trước khi tiết học diễn ra hoặc ngay đầu tiết học.

• Nếu tiếp tục triển khai một đề tài nào đó của phần viết trong bài học này, cần có những điều chỉnh cần thiết vì diễn đạt. Ví dụ: xung quanh điện thoại thông minh, nếu “bài luận thuyết phục” khuyên ta “cai nghiện” điện thoại thông minh thì bài nói tham gia thảo luận sẽ hướng tới trả lời câu hỏi: chúng ta nên sử dụng điện thoại thông minh thế nào cho hợp lý?

• Để cuộc thảo luận đạt chất lượng tốt, có được nhiều ý kiến hay, nên chọn những đề tài gắn với đời sống của các bạn, đồng thời có ý nghĩa chung với cộng đồng. Ví dụ: xây dựng văn hóa đọc, tôn trọng sự khác biệt, tham gia thiện nguyện,....

• Tìm ý và sắp xếp ý

• Để ý kiến tham gia thảo luận thực sự có nội dung, cần chú ý trả lời các câu hỏi theo trình tự: vấn đề chúng ta bạn có ý nghĩa như thế nào? Chúng ta đã có ý kiến khác nhau ra sao? Điều này có nguyên nhân từ đâu? Ý kiến của tôi là gì và tôi đã dựa vào cơ sở nào để nêu ý kiến đó? Chúng ta nên thống nhất với nhau trên những phương diện nào?

• Xác định từ ngữ then chốt

• Với những cuộc thảo luận thuộc loại nàu, từ ngữ thường được dùng là: quan điểm (quan điểm của tôi là....), góc độ (tôi nhìn nhận vấn đề theo một góc độ khác với bạn,...), khía cạnh (còn một khía cạnh khác cần phải chú ý là,...), theo tôi, tôi cho rằng....

2. Chuẩn bị nghe

• Tìm hiểu trước về vấn đề thảo luận để có cơ sở nắm bắt đúng ý những người nói và đánh giá được chuẩn xác các ý tham gia thảo luận. Những điều cụ thể cần tìm hiểu trước: vấn đề gì sẽ được thảo luận trong tiết học: vấn đề đó lâu nay đã được bàn đến như thế nào? Có khía cạnh gì cần được trao đổi lại và khơi sâu thêm? 

• Phác thảo trước theo sổ tay hay vở ghi chép những loại nội dung cần ghi lại theo dõi cuộc thảo luận.

CH7: Tác dụng: đưa tới cách nhìn đa dạng và thông điệp, dụng ý tác giả muốn truyền tải và nhắc tới.