VĂN BẢN. CÁI CHÚC THƯ

CHUẨN BỊ ĐỌC

CH: Các bản chúc thư thường có nội dung, mục đích thế nào và thường do ai lập? Điều gì đảm bảo cho một bản chúc thư có giá trị?

Giải nhanh:

- Là lời dặn dò của người chủ gia đình, người lãnh đạo đất nước trước khi mất. 

- Chúc thư, di chúc viết thành văn bản có giá trị hành chính, pháp lý. 

- Nếu không biết chữ, hoặc yếu quá không viết được nữa thì nhờ người khác viết, đọc lại cho nghe rồi ký tên hoặc điểm chỉ vào dưới.

TRẢI NGHIỆM CÙNG VĂN BẢN

CH1: Điều gì sẽ xảy ra với các nhân vật khi họ tham dự vào màn kịch làm chúc thư mạo danh này?

Giải nhanh:

Các nhân vật sẽ bị bại lộ và có khi bị bắt

CH2: Ở lớp kịch thứ III và thứ IV, khi sắp thực hiện mưu kế đã vạch sẵn, tâm trạng của Hy Lạc, Khiết Lý có gì khác nhau? Vì sao có sự khác nhau ấy?

Giải nhanh:

- Tâm trạng của Hy Lạc là hào hứng, mong đợi, còn Khiết thì lo sợ. 

- Bởi Hy Lạc là người giục nhưng không phải là người ký nên không có tội, còn được hưởng lợi nếu thành công còn Khiết thì lo sợ do Khiết là người giả mạo, sợ bị phát hiện.

CH3: Chú ý phân biệt các lượt thoại nhân vật nói với người khác (đối thoại ) và nói với chính mình (độc thoại) trong lớp thứ VI?

Giải nhanh:

Các lượt thoại nói với chính mình thì đứng sau ( nói một mình), (nói riêng), (nói rõ) còn lại là các thoại nói với người khác.

CH4: Từng nhân vật Hy Lạc, Khiết, Lý hiện ra trong màn kịch với nét tính cách như thế nào?

Giải nhanh:

- Hy Lạc là một người tham vật chất, không sợ gì cả mà bất chấp tất cả chỉ để giành được gia sản của bác mình, vô tình vô nghĩa.

- Khiết là một người tham vật chất nhưng vẫn sợ bị phát hiện, biết cách hưởng lợi cho mình.

- Lý là người tham vật chất nhưng biết cách lợi dụng người khác, ngư ông đắc lợi mà không mang tiếng xấu

SUY NGẪM VÀ PHẢN HỒI

CH1: Nêu một số biểu hiện cụ thể của hành động kịch trong văn bản. Có thể sử dụng mẫu bảng sau:

Giải nhanh:

CH2: Phân tích một số điểm tương đồng và khác biệt trong tính cách của các nhân vật Hy Lạc, Khiết, Lý.

Trả lời:

• Điểm giống là cả ba đều tham tiền tài, hám của, dám làm mọi chuyện để trục lời cho mình
• Điểm khác:
• Hy Lạc: Ham tiền tài nhưng lại không biết tính toán nên khi Khiết trục lợi cho mình nên chỉ biết chấp nhận
• Khiết: Sợ bị phát hiện nhưng vì tiền nên dám làm liều, lợi dụng sơ hở để trục lợi cho mình
• Lý: Ngồi không hưởng lợi, vui mừng khi được lợi mà không mất gì. 

CH3: Tác giả muốn gửi đến người đọc, người xem thông điệp gì qua văn bản trên? Căn cứ vào đâu để xác định như vậy.

Trả lời:

Tác giả muốn phê phán mãnh liệt bản chất giả dối và sự lố lăng, đồi bại của xã hội ngày ấy. Vì tiền mà bất chấp tất cả bất chấp tình thương, tình cảm anh em chỉ để trục lợi cho mình. Điều này được thể hiện qua các tình huống kịch. 

CH 4: Phân tích thủ pháp trào phúng mà em cho là đặc sắc trong văn bản.

Trả lời:

• Xây dựng những chi tiết mâu thuẫn trào phúng ấn tượng trong đoạn trích:
• Khiết sợ bị phát hiện nhưng vì tiền nên vẫn dám làm liều
• Hy Lạc vui mừng vì thành công làm giả chúc thư nhưng lại tức tối khi thấy Khiết trục lợi cho bản thân
• Lý bất ngờ vì hành động của Khiết nhưng vẫn thấy vui vì được chia tiền
• Nghệ thuật xây dựng và phát triển các tình huống
• Giọng văn mỉa mai, sử dụng thủ pháp cường điệu, nói quá được sử dụng một cách linh hoạt: Đâu cugnx được.... chỉ cốt đừng chôn tôi gần bọn tham quan ô lại.... hoặc tác giả miêu tả : “Chết đắt tiền lắm thì sao cho yên được giấc trăm năm? Nhất sinh tôi cần kiệm, việc tổng táng tôi không được làm tốn tiền” ....Dù lấy tiền của người khác nhưng lại không cho người ta được chết một cách thoải mái, tham tiền nhưng lại không muốn chôn cùng bọn tham ô -> Sự mâu thuẫn, mỉa mai được bộc lộ rõ.
• Ngòi bút miêu tả sắc sảo: Những nét riêng của từng nhân vật trong đoạn trích. 

CH5: Cho biết ý kiến của em về một trong hai nhận định dưới đây:

a, Nhân vật cụ Di Lung tuy không xuất hiện nhưng thực ra vẫn luôn có mặt trong các lớp kịch III, IV, V, VI.

b, " Cái chúc thư" cũng là một nhân vật văn học có nhiều ý nghĩa.

Trả lời:

a. Nhân vật cụ Di Lung tuy không xuất hiện nhưng thực ra vẫn luôn có mặt trong các lớp kịch III, IV, V, VI. Đây là một nhận định đúng, tuy không thực sự xuất hiện nhưng qua hình ảnh đóng vai của Khiết, người ta luôn nhớ về một nhân vật là cụ Di Lung.

b. “Cái chúc thư” cũng là một nhân vật văn học có nhiều ý nghĩa. Đây là một nhận định chính xác. Tuy không phải là một người có hành vi, suy nghĩ hay lời nói riêng nhưng cái chúc thư lại thể hiện được sự hiện diện của mình trong toàn tác phẩm. Nó là một “minh chứng sống” về cuộc đấu đá và tranh giành của những nhân vật, cũng tham gia trực tiếp vào quá trình đó. 

CH6: Những đấu hiệu nào giúp em nhận biết văn bản Cái chúc thư là hài kịch?

Trả lời:

Dựa trên hành động kịch của các nhân vật Hy Lạc, Khiết, Lý. Qua lời đối thoại và lời độc thoại nội tâm của các nhân vật cho thấy sự mỉa mai của tác giả, bên cạnh đó nhà văn cũng đã rất thành công dùng lời văn để bộc lộ sự châm biếm của mình đối với xã hội lúc bấy giờ.

CH7: Cùng với ba bạn trong lớp, em hãy nhập vai và thể hiện lời thoại của một trong bốn nhân vật Hy Lạc, Khiết, Lý, Thận Trọng.

Gợi ý:

Học sinh tự thực hiện