BÀI 1: NHỮNG GƯƠNG MẶT THÂN YÊU (THƠ SÁU CHỮ, BẢY CHỮ)

Văn bản	Từ ngữ, hình ảnh	Mạch cảm xúc	Cảm hứng chủ đạo
Nam quốc sơn hà	Sông núi nước Nam, vua nước Nam cai quản	Cảm xúc của tác giả về sự tức giận về sự xâm lược của quân giặc.	Tình cảm yêu nước và tự hào dân tộc
Qua Đèo Ngang	- Không gian: núi rừng heo hút, vắng vẻ, hoang sơ - Thời gian: chiều tà, thời điểm khi mặt trời xuống núi. - Âm thanh: quốc quốc, đa đa - Con người: thưa thớt	Tâm trạng cô đơn của tác giả trước không gian trời đất rộng lớn.	Nỗi buồn man mác, nhớ nhà, quê hương, thương cho thân người con gái yếu đuối đường xa
Chạy giặc	Lũ trẻ lơ xơ chạy và bầy chim dáo dác bay	Tâm trạng đau đớn của tác giả trước cảnh đất nước lâm nguy, nhân dâu khổ cực.	Lòng căm thù giặc, nỗi xót xa trước cảnh đất nước bị giặc tàn phá.

Câu 3: Nhận xét về bố cục, niêm, luật, vần, nhịp của bài thơ sau:

Tiếng suối trong như tiếng hát xa

Trăng lồng cổ thụ, bóng lồng hoa

Cảnh khuya như vẽ, người chưa ngủ,

Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.

(Hồ Chí Minh, Cảnh Khuya)

Giải nhanh:

- Bố cục:

+ Hai câu đầu: Khung cảnh thiên nhiên trong đêm trăng Việt Bắc

+ Hai câu cuối: Những suy tư của thi nhân dưới ánh trăng

- Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt đường luật

- Đặc điểm:

+ Mỗi bài có 4 dòng, mỗi dòng 7 chữ.

+ Hiệp vần ở chữ cuối cùng của các dòng 1,2,4, ngắt nhịp ở câu 1, nhịp 3/4.

Câu 4: Xác định biện pháp đảo ngữ và nêu tác dụng của biện pháp ấy trong trường hợp sau:

Xiên ngang mặt đất, rêu từng đám,

Đâm toạc chân mây, đá mấy hòn

Giải nhanh:

- Đảo ngữ với hai động từ mạnh, "xiên ngang", "đâm toạc".

- Tác dụng:

+ Diễn tả sự mạnh mẽ, dứt khoát và quyết liệt của Hồ Xuân Hương như rêu - những sinh vật nhỏ bé, yếu ớt - đang trồi lên khỏi mặt đất để tìm được sự sống.

=> Nhà thơ là người vừa cá tính, vừa mạnh mẽ.

+ Nhà thơ gợi lên sự vẫy vùng, bứt phá, Hồ Xuân Hương như đang vạch trời vạch đất mà kêu là để thỏa nỗi tủi hờn, uất ức mà bấy lâu nay bà cam chịu.

=> Bà viết về phụ nữ, có những phẩm chất rất đẹp và luôn cố gắng vươn lên để thoát khỏi nghịch cảnh như khao khát được hưởng tự do hạnh phúc.

Câu 5: Câu hỏi trong đoạn thơ dưới đây có phải là câu hỏi tu từ không? Nhận xét hiệu quả của câu hỏi này trong việc thể hiện nội dung của đoạn thơ.

Năm nay đào lại nở

Không thấy ông đồ xưa

Những người muôn năm cũ

Hồn ở đâu bây giờ?

Giải nhanh:

- Là câu hỏi tu từ

- Tác dụng:

+ Khắc họa hình ảnh ông đồ thời Hán học đã tàn qua đó thể hiện sự tàn lụi của một nền học thuật, của một truyền thống văn hóa

+ Niềm cảm thương sâu sắc trước một lớp người đang tàn tạ và nỗi nhớ tiếc cảnh cũ người xưa của nhà thơ.

Câu 6: Em rút ra được bài học gì khi viết bài văn kể lại một hoạt động xã hội có ý nghĩa tích cực đối với cộng đồng?

Giải nhanh:

- Chọn được một hoạt động xã hội có ý nghĩa tích cực đối với cộng đồng.